Podcast

Ten artykuł należy dopracować: od 2019-06 → poprawić styl – powinien być encyklopedyczny, od 2019-06 → zweryfikować treść i dodać przypisy. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Podcast, podcasting, spolszczone: podkast^[1] – forma internetowej publikacji dźwiękowej lub filmowej, najczęściej w postaci regularnych odcinków, z zastosowaniem techniki RSS.

Geneza

Nazwa wzięła się z połączenia słów iPod – odtwarzacz muzyczny firmy Apple i broadcast (z ang. „transmisja, przekaz”)^[2]. Według innych źródeł pochodzi od skrótu określenia „Personal On Demand”^[3]. Początki podkastingu sięgają 2000 r. Wówczas to pojawił się pierwszy szkic dotyczący użycia technologii RSS do publikowania treści audio i wideo^[4]. Gwałtowny wzrost zainteresowania podkastingiem nastąpił na przełomie lat 2004 i 2005. O ile jeszcze pod koniec września 2004 r. liczba przypadków znajdowanych przez wyszukiwarkę Google oscylowała w granicach 500, to rok później było to ponad sto milionów. Google Trends datuje pierwsze zapytania dotyczące słowa „podcast” na koniec września 2004 r.^[5]

Do słuchania podkastów nie potrzeba specjalnego odtwarzacza muzycznego – wystarczy komputer odtwarzający cyfrowe pliki dźwiękowe (np. w formacie MP3) lub pliki wideo w przypadku podkastu wideo – tzw. videocastu, oraz oprogramowanie pobierające i katalogujące transmisje na podstawie informacji zawartych w publikowanych razem z podkastami plikach RSS.

Podkast może mieć formę nieformalnego bloga, profesjonalnej audycji radiowej, kursu językowego lub hobbystycznego albo odcinków historii czytanej przez lektora. Istnieje coraz więcej powieści, które pierwszych odbiorców znalazły jako odcinki publikowane w postaci podkastów (Earthcore, Ancestor i Infection Scotta Singlera, Déjà Vu Iana Hockinga, Tom Corven Paula Story), a inne są rozpowszechniane jako podkast, aby zwiększyć popularność wersji drukowanej i ułatwić publikację kolejnych części (Brave Men Run Matthew Wayne Selznicka). Prezydent USA George W. Bush publikował swoje sobotnie przemówienia w formie podkastów; swoje podkasty publikują wielkie korporacje medialne takie jak CNN oraz BBC. Uczelnie Berkeley i Stanford udostępniają w formie podkastów wybrane wykłady, muzykę i audycje radia studenckiego.

Rozwój

W odróżnieniu do wielu innych technologii i zjawisk medialnych podkasting rozwija się dosyć spokojnie. Jeszcze 10–15 lat temu był wręcz zjawiskiem niszowym, ograniczonym do wąskiej grupy audiofilów i sympatyków nowych technologii. Współcześnie podkasting cieszy się jednak większą popularnością. Według raportu Podcast Research Edison już w 2012 r. prawie 30% Amerykanów słuchało podkastów^[6].

Podkasting w Polsce

W Polsce zjawisko podkastingu pojawiło się na początku 2005 r., a za pierwszy podkast uznawana jest audycja „Warsaw calling”, prowadzona przez dwóch Włochów – Pierluigiego i Leonardo^[7], która zaczęła publikację odcinków w lutym 2005 r.

Za pierwszego polskiego podkastera uważa się zwykle Jacka Artymiaka^[8]. Wśród podkasterów, którzy rozpoczęli wtedy nadawanie i działają do dziś, są m.in. Martin Lechowicz, Borys Kozielski, Filip Dawidziński.

Polska pisownia

Pisownia spolszczona – przez „k” – jest coraz częściej spotykana, mimo że wielu podkasterów preferuje pisownię przez „c”. Normatywista Jan Grzenia zauważa, że wyraz ten ugruntował się w języku polskim, o czym świadczy jego odmienność w praktyce językowej i istnienie spolszczonej formy ortograficznej. Lingwista przewiduje możliwość pełnego spolszczenia tego słowa poprzez konsekwentne stosowanie zapisu „podkast” we wszystkich przypadkach gramatycznych^[9].

Polacy w European Podcast Award

Od 2009 r. do 2012 r. organizowany był europejski konkurs na najlepszy podkast – European Podcast Award. Polacy brali w nim udział od edycji 2010. W Jury konkursu od 2011 r. zasiadali także polscy zwycięzcy z lat ubiegłych. Po śmierci informatyka obsługującego strony głosowania organizatorzy zaprzestali prac na kolejnymi edycjami.

Zwycięzcy EPA 2010 dla Polski^[10]

• kategoria Personality: Polskie Detroit
• kategoria Non-profit: Pozytywne Zacisze
• kategoria Business: Podcasty Deloitte
• kategoria Professional: Myszka.org

Zwycięzcy EPA 2011 dla Polski^[11]

• kategoria Personality: K-pok Podcast
• kategoria Non-profit: Tyflopodcast
• kategoria Business: nagrody nie przyznano ze względu na zbyt małą liczbę zgłoszeń
• kategoria Professional: Radio 9 Lubin

Zwycięzcy EPA 2012 dla Polski^[12]

• kategoria Personality: Podcast BEZ NAZWY!
• kategoria Non-profit: nagrody nie przyznano ze względu na zbyt małą liczbę zgłoszeń
• kategoria Business: nagrody nie przyznano ze względu na zbyt małą liczbę zgłoszeń
• kategoria Professional: Mój odtwarzacz – My Pocket Player

Zobacz też

• vodcast
• screencast
• webcast

Przypisy

Posłuchaj tego artykułu
	Plik audio został utworzony na podstawie wersji z 2016-03-22 i nie obejmuje późniejszych edycji.
Artykuły audio