Podchorąży

Świadectwo ukończenia dywizyjnego kursu podchorążych rezerwy z lipca 1939

Podchorąży – tytuł wojskowy kandydata na oficera zawodowego lub rezerwy (tradycyjnie tytuł ten jest używany także w innych służbach mundurowych, np. w straży pożarnej). W skrócie „pchor.”.

Historia

Tytuł wywodzi się z XVIII wieku, kiedy stopień chorążego był pierwszym stopniem oficerskim. Kandydat na oficera może mieć stopień wojskowy szeregowego (kanoniera, marynarza) albo podoficera (do stopnia sierżanta (ogniomistrza, bosmana) włącznie), zaś tytuł podchorążego jest używany wraz ze stopniem wojskowym – bezpośrednio po stopniu (np. kapral podchorąży).

Studia w wyższej szkole oficerskiej lub w akademii wojskowej zakończone są ceremonią promocji na pierwszy stopień oficerski (zwykle podporucznika, przed II wojną światową wyjątkowo prymusi byli promowani na stopień porucznika, a w pierwszych promocjach WAT – nawet na stopień kapitana, np. kpt. Kazimierz Palski). W przypadku Szkoły Głównej Służby Pożarniczej absolwenci po promocji otrzymują tytuł młodszego kapitana pożarnictwa.

Podchorążowie w Polsce obchodzą swoje święto 29 listopada, na pamiątkę Nocy Listopadowej.

Oznaczenia

Zgodnie z przepisami mundurowymi Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej podchorążowie noszą naramienniki dodatkowo obszyte sznureczkiem białym albo biało-czerwonym (jest to tradycja z lat przedwojennych). Sznureczek biało-czerwony oznaczał studenta-słuchacza studium wojskowego, potem słuchacza szkół oficerów rezerwy, jeszcze później szkół podchorążych rezerwy i kursu szkolenia rezerw, natomiast biały – słuchaczy zawodowych akademii wojskowych i szkół oficerskich. Ponadto na naramiennikach podchorąży nosi okrągłą oznakę ze skrótem nazwy szkoły, np. WAM, WAT, SGSP (Szkoła Główna Służby Pożarniczej), WSO (wyższa szkoła oficerska), SOR (Szkoła Oficerów Rezerwy), SPR (Szkoła Podchorążych Rezerwy), a na rękawach paski z lamówki, których liczba i szerokość zależne są od roku studiów (na I roku studiów – jeden szeroki pasek; na II roku – jeden szeroki i naszyty pod nim jeden wąski pasek, na III roku – jeden szeroki i naszyte pod nim dwa wąskie paski; na IV roku – jeden szeroki i naszyte pod nim trzy wąskie paski; na V roku – dwa szerokie paski; w czasach, kiedy istniała Wojskowa Akademia Medyczna z sześcioletnimi studiami, podchorążowie VI rocznika nosili trzy szerokie paski na rękawach).

W Wojsku polskim w okresie Sejmu Wielkiego i w wojsku Kościuszki oznaką stopnia były 2 galony na mankietach i 2 galony na kołnierzu^[1].

Naramiennik^[a]

• Odznaki na naramiennikach:
• 

  podchorążego
  przed wojną 1939 r.
• 

  (c) Julo, CC-BY-SA-3.0

  podchorążego
  WAM (wz. 1963)
• 

  (c) Julo, CC-BY-SA-3.0

  podchorążego
  WAM (wz. 1970)
• 

  podchorążego Szkoły Oficerów Rezerwy

Zobacz też

• kadet
• elew

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.