Podejmowanie decyzji

Podejmowanie decyzji – proces polegający na zbieraniu i przetwarzaniu informacji o przyszłym działaniu (według A. K. Koźmińskiego).

Jest to jedna z funkcji zarządzania. Pozostałe to:
  • planowanie
  • organizowanie
  • motywowanie.

Pojęcia związane z podejmowaniem decyzji

Decyzja (według A. K. Koźmińskiego) - świadomy, nielosowy wybór jednego z rozpoznawanych i uznanych za możliwe wariantów przyszłego działania.

Mechanizmy podejmowania decyzji w organizacji - zasady, procedury, i praktyka podejmowania decyzji, czyli dokonywania wyboru przyszłego działania

Decydent - osoba lub grupa osób, które uczestniczą w procesie podejmowania decyzji i w różny sposób są obarczone odpowiedzialnością za podejmowane decyzje.

Kategorie decyzji

według roli w procesie zarządzania

  • operacyjne
  • taktyczne
  • strategiczne

według stopnia ryzyka

  • decyzje podejmowane w warunkach pewności (możemy bezbłędnie przewidzieć efekty)
  • decyzje podejmowane w warunkach ryzyka (można określić zbiór konsekwencji i przyporządkować im pewne prawdopodobieństwo wystąpienia)
  • decyzje podejmowane w warunkach niepewności (nie możemy wyliczyć wszystkich konsekwencji ani też określić z jakim prawdopodobieństwem wystąpią)

według stopni innowacyjności:

  • rutynowe
  • adaptacyjne
  • innowacyjne
  • regresywne

według stopnia programowalności:

  • programowane
  • nieprogramowalne

Trzy modele podejmowania decyzji

  • formalny model racjonalny - poszukiwanie decyzji optymalnej
    • racjonalność decyzji-racjonalność formalna, czyli podjęcie decyzji zgodnie z procedurą
      • decyzja podejmowana jest fazowo:problem → faza przygotowawcza → ustalenie kryterium decyzyjnego i uporządkowanie wariantów decyzyjnych według tego kryterium → faza podjęcia decyzji → faza realizacji i kontroli
  • model ograniczonej racjonalności - poszukiwanie pierwszej decyzji zadowalającej
    • decyzja zadowalająca - gdy istnieje kryterium określające minimum warunków zadowalającego w sferach uznanych przez decydentów za ważne oraz gdy któryś z uznanych wariantów decyzji odpowiada przyjętemu kryterium lub jest od niego lepszy.

Ograniczenia racjonalności

  • subiektywne
  • obiektywne
    • strukturalne
    • poznawcze
    • motywacyjne
    • kompetencyjne
  • model kosza na śmieci

Sekwencyjność podejmowania decyzji odrzucona. Czasami dopasowujemy problem do znalezionego wcześniej rozwiązania.

W ocenie decyzji podjętej według tego modelu najważniejsza jest racjonalność rzeczowa działania.

Na elementy procesu decyzyjnego składają się:

  • warunki
  • decydent
  • cele
  • alternatywy
  • kryterium wyboru
  • relacje między alternatywami
  • wybór.

SGM

Syndrom Grupowego Myślenia w grupowym podejmowaniu decyzji jest to syndrom zniekształceń, który może wystąpić w sytuacji, kiedy grupa podejmująca decyzję przedkłada osiągnięcie konsensusu nad podjęcie jak najlepszej decyzji.

Bibliografia

  • Zarządzanie. Teoria i praktyka - A. K. Koźmiński, W. Piotrowski; PWN Warszawa 2002
  • Podstawy organizacji i zarządzania - M. Kostera; WSPiZ Warszawa 2001