Podejmowanie decyzji
Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem Proces decyzyjny (dyskusja). Nie opisano powodu propozycji integracji. |
Podejmowanie decyzji – proces polegający na zbieraniu i przetwarzaniu informacji o przyszłym działaniu (według A. K. Koźmińskiego).
- planowanie
- organizowanie
- motywowanie.
Pojęcia związane z podejmowaniem decyzji
Decyzja (według A. K. Koźmińskiego) - świadomy, nielosowy wybór jednego z rozpoznawanych i uznanych za możliwe wariantów przyszłego działania.
Mechanizmy podejmowania decyzji w organizacji - zasady, procedury, i praktyka podejmowania decyzji, czyli dokonywania wyboru przyszłego działania
Decydent - osoba lub grupa osób, które uczestniczą w procesie podejmowania decyzji i w różny sposób są obarczone odpowiedzialnością za podejmowane decyzje.
Kategorie decyzji
według roli w procesie zarządzania
- operacyjne
- taktyczne
- strategiczne
według stopnia ryzyka
- decyzje podejmowane w warunkach pewności (możemy bezbłędnie przewidzieć efekty)
- decyzje podejmowane w warunkach ryzyka (można określić zbiór konsekwencji i przyporządkować im pewne prawdopodobieństwo wystąpienia)
- decyzje podejmowane w warunkach niepewności (nie możemy wyliczyć wszystkich konsekwencji ani też określić z jakim prawdopodobieństwem wystąpią)
według stopni innowacyjności:
- rutynowe
- adaptacyjne
- innowacyjne
- regresywne
według stopnia programowalności:
- programowane
- nieprogramowalne
Trzy modele podejmowania decyzji
- formalny model racjonalny - poszukiwanie decyzji optymalnej
- racjonalność decyzji-racjonalność formalna, czyli podjęcie decyzji zgodnie z procedurą
- decyzja podejmowana jest fazowo:problem → faza przygotowawcza → ustalenie kryterium decyzyjnego i uporządkowanie wariantów decyzyjnych według tego kryterium → faza podjęcia decyzji → faza realizacji i kontroli
- racjonalność decyzji-racjonalność formalna, czyli podjęcie decyzji zgodnie z procedurą
- model ograniczonej racjonalności - poszukiwanie pierwszej decyzji zadowalającej
- decyzja zadowalająca - gdy istnieje kryterium określające minimum warunków zadowalającego w sferach uznanych przez decydentów za ważne oraz gdy któryś z uznanych wariantów decyzji odpowiada przyjętemu kryterium lub jest od niego lepszy.
Ograniczenia racjonalności
- subiektywne
- obiektywne
- strukturalne
- poznawcze
- motywacyjne
- kompetencyjne
- model kosza na śmieci
Sekwencyjność podejmowania decyzji odrzucona. Czasami dopasowujemy problem do znalezionego wcześniej rozwiązania.
W ocenie decyzji podjętej według tego modelu najważniejsza jest racjonalność rzeczowa działania.
Na elementy procesu decyzyjnego składają się:
- warunki
- decydent
- cele
- alternatywy
- kryterium wyboru
- relacje między alternatywami
- wybór.
SGM
Syndrom Grupowego Myślenia w grupowym podejmowaniu decyzji jest to syndrom zniekształceń, który może wystąpić w sytuacji, kiedy grupa podejmująca decyzję przedkłada osiągnięcie konsensusu nad podjęcie jak najlepszej decyzji.
Bibliografia
- Zarządzanie. Teoria i praktyka - A. K. Koźmiński, W. Piotrowski; PWN Warszawa 2002
- Podstawy organizacji i zarządzania - M. Kostera; WSPiZ Warszawa 2001