Podfilipszczyzna

Podfilipszczyzna – polski pejoratywny termin stanowiący według Juliana Krzyżanowskiego synonim snobistycznej blagi i pozbawionego skrupułów karierowiczostwa społecznego[1][2].

Określenie pochodzi od postaci głównego bohatera powieści Żywot i myśli Zygmunta Podfilipskiego autorstwa Józefa Weyssenhoffa wydanej w 1894. W osobie Podfilipskiego autor sportretował symbol pasożyta obracającego się w środowisku arystokracji i plutokracji[1].

Józef Czapski twierdził, że podfilipszczyzna to świat lekkomyślny i bezmyślny[2]. Prof. Ewa Ihnatowicz napisała w 1999, że "Polacy przełomu wieków posługiwali się aż czterema związanymi z literaturą określeniami filisterstwa. Te sygnatury to dulszczyzna, bałucczyzna, połaniecczyzna i podfilipszczyzna (do dziś w polskim kodzie przetrwał tylko pierwszy)"[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Aneta Pawłowska, Polska ilustracja modernistyczna a Weyssenhoffowie, s. 265-266.
  2. ↑ a b Monika Anna Noga, STANISŁAW BRZOZOWSKI W KRĘGU „KULTURY” PARYSKIEJ, 228 (przypis).
  3. ↑ Dawid Maria Osiński, Aleksander Świętochowski w poszukiwaniu formy. Biografia myśli, s. 200.