Podgrodzie (Nowe Warpno)

Podgrodzie

Dzielnica Nowego Warpna
Podgrodzie z lotu ptaka
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	policki
Gmina	Nowe Warpno
Miasto	Nowe Warpno
Data założenia	1305
Populacja (2006) • liczba ludności	330
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	72-022
Tablice rejestracyjne	ZPL
Położenie na mapie Nowego Warpna Podgrodzie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Podgrodzie
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Podgrodzie
Położenie na mapie powiatu polickiego Podgrodzie
Położenie na mapie gminy Nowe Warpno Podgrodzie
53°44′10″N 14°18′26″E/53,736111 14,307222
Strona internetowa
Portal Polska

Charakterystyczny budynek z arkadowym prześwitem i dwoma płaskorzeźbami na fasadzie

Podgrodzie (do 1945 niem. Wendischer Berg-Altstadt) – dawna osada, obecnie dzielnica miasta Nowe Warpno położona w północno-wschodniej części miasta przy wjeździe z DW114, ok. 49 km na północ od centrum Szczecina, w województwie zachodniopomorskim, powiecie polickim.

Położenie

Niewielka osada wypoczynkowo-rybacka położona na niewielkim Półwyspie Grodzkim, oddzielającym Zatokę Nowowarpieńską od Zalewu Szczecińskiego. Znajduje się tutaj przystań, plaża oraz zagrody rolnicze, domy rybackie z czasów niemieckich oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. A. Fiedlera. Na półwyspie utworzono użytek ekologiczny "Półwysep Podgrodzie", ok. 300 m od półwyspu znajduje się Łysa Wyspa, również część użytku ekologicznego. Wyspa znajduje się w najbliższej odległości do Niemiec (Altwarp).

Nieopodal Podgrodzia (na wschód) położona jest nad Zalewem Szczecińskim osada Miroszewo, obecnie także część Nowego Warpna, znajduje się tam ośrodek wypoczynkowy.

Historia

Już w średniowieczu istniał tutaj prawdopodobnie słowiański gród (Słowiańska góra, wzniesienie). Podgrodzie jako regularna osada powstała dopiero na początku XX wieku. Na początku osada typowo rolnicza, po I wojnie światowej utworzono tutaj ośrodek rehabilitacyjno-wypoczynkowy dla kombatantów, później przekształcony w sanatorium^[1].

Zarządzeniem Ministerstwa Oświaty, 27 lipca 1952 roku w poniemieckiej osadzie dla rybaków w Podgrodziu utworzono tzw. Republikę Dziecięcą, czyli minipaństewko zarządzane całkowicie przez młodzież, na wzór obozu pionierów Artek w ZSRR (jako czwarte tego typu na świecie, a pierwsze w Polsce)^[2]. Opiekę nad przedsięwzięciem sprawował Centralny Związek Spółdzielczości Pracy. Na sześciotygodniowych turnusach kolonijnych przebywało tam około tysiąca dzieci, które wdrażano do „dorosłych” zajęć – tworzyły różne służby i rady narodowe^[2]. Główną atrakcją republiki była wąskotorowa kolej dziecięca o prześwicie 750 mm i długości 3,2 km, zwana Podgrodzkim Expresikiem^[2]. Na trasie urządzono murowany dworzec i około pięciu przystanków, a kolej dysponowała parowozem (prawdopodobnie Ty-1081) i trzema wagonami^[2]. Ruch pociągów (z wyjątkiem stanowiska maszynisty) prowadzony był przez dzieci i przewidywał 6 kursów między godzinami 10:00 a 17:40, z czasem przejazdu wynoszącym 25 minut^[3]. Patronat nad miasteczkiem i obsługę kolejki objęła Huta Szczecin. Kolejka istniała do 1964 roku, a sama republika do 1973 roku^[4][2]. Po tym, ośrodek przeszedł pod zarząd Kuratorium Oświaty i Wychowania i utworzono w nim placówkę resocjalizacyjną dla młodzieży, a następnie w latach 80. Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Arkadego Fiedlera^[2].

Zabytki

• Kościół z 2. połowy XIX w.
• Strażnica WOP
• Stanica ZHR

Zdjęcia

• Podgrodzie (Nowe Warpno)
• 

  Dawny przystanek kolejki

• 

  Budynek dawnej izby historii

• 

  Budynek dawnej poczty

• 

  Przystań

Przypisy

Zobacz też

• Jezioro Nowowarpieńskie