Podgrzybnica złotopylna

Podgrzybnica złotopylna
Ilustracja
Podgrzybnica złotopylna – etap biały na podgrzybku
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

rozetkowce

Rodzina

rozetkowate

Rodzaj

podgrzybnica

Gatunek

podgrzybnica złotopylna

Nazwa systematyczna
Hypomyces chrysospermus Tul. & C. Tul
Annls Sci. Nat., Bot., sér. 4 13: 16 (1860)
Podgrzybnica złotopylna – etap żółty
Podgrzybnica złotopylna na borowiku ceglastoporym

Podgrzybnica złotopylna (Hypomyces chrysospermus Tul. & C. Tul – gatunek grzybów należący do rodziny Hypocreaceae[1]. Pasożytniczy grzyb rozwijający się na borowikach i podgrzybkach[2]. Opisano jego występowanie w Ameryce Północnej i Środkowej, Eurazji, Australii i Nowej Zelandii[3].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hypomyces, Hypocreaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Niektóre synonimy[4]:

  • Hypolyssus chrysospermus (Tul. & C. Tul.) Kuntze 1898
  • Apiocrea chrysosperma (Tul. & C. Tul.) Syd. & P. Syd. 1921
  • Apiocrea chrysosperma (Tul. & C. Tul.) Syd. & P. Syd. 1921 var. chrysosperma
  • Sporotrichum mycophilum var. rubicundum (Nees) Pers. 1822)
  • Reticularia chrysosperma Bull. 1790
  • Mucor chrysospermus (Bull.) Bull. 1791
  • Mycobanche chrysosperma (Bull.) Pers. 1818
  • Sepedonium chrysospermum (Bull.) Fr. 1832
  • Uredo mycophila Pers. 1795
  • Sepedonium mycophilum (Pers.) 1816
  • Trichoderma mycophilum (Pers.) Schwein. 1822
  • Sporotrichum mycophilum (Pers.) Spreng. 1827
  • Sporotrichum mycophilum(Pers.) Spreng. 1827 var. mycophilum
  • Uredo mycophila Pers. 1795 var. mycophila
  • Hypomyces chrysospermus Tul. & C. Tul 1860 var. chrysospermus

Nazwę polską zarekomendowała w 2021 r. Komisja ds. Nazewnictwa Grzybów[5].

Morfologia

Zaatakowane przez podgrzybnicę złotopylną grzyby pokrywają się początkowo cienką warstwą białawej grzybni pasożyta, która potem zmienia barwę na żółtą, a w końcu rdzawobrązową. W stadium końcowym zaatakowany grzyb wygląda jak opryszczony, a jego owocnik staje się miękki i gnije[2].

Zarodniki na różnych etapach rozwoju grzyba różnią się morfologią. W początkowym stadium, na etapie białym powstają bezpłciowo dwa rodzaje konidiów:

  • cienkościenne, gładkie, bezbarwne, o rozmiarze 8–12 × 3,5–5,0 μm
  • okrągłe, żółte, o rozmiarze 9–20 μm

Zarodniki płciowe askospory są rzadko obserwowane. Powstają dopiero na ostatnim etapie gnicia zaatakowanego grzyba, gdy jest on już bezkształtną masą. Wytwarzane są w perytecjach, mają kształt od wrzecionowatego do lancetowatego i rozmiar 20–25 × 4–5 μm[6]

Znaczenie

Pasożyt atakujący grzyby z rodzajów Boletus (borowik) i Xerocomus i Xerocomellus (podgrzybek).

W medycynie ludowej w Chinach podgrzybki zaatakowane przez Hypomyces chrysospermus używane są do zatrzymania i leczenia krwotoków zewnętrznych, głównie poprzez stosowanie zarodników na otwarte rany lub ich części[2]. Naukowo udowodniono, że grzyb ten wytwarza statyny zapobiegające miażdżycy[7].

Gatunki podobne

Jest wiele gatunków rodzaju Hypomyces. M.in. są to[8]:

Przypisy

  1. a b Index Fungorum [dostęp 2016-07-30].
  2. a b c Ying, Jianzhe (1987). Icons of medicinal fungi from China. Beijing, China: Science Press. s. 545, 575. ISBN 978-7-03-000195-5
  3. Discover Life Maps [dostęp 2016-07-24].
  4. Species Fungorum [dostęp 2016-07-30].
  5. Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [dostęp 2021-07-19].
  6. Mykoweb. ''Hypomyces chrysospermus'' [dostęp 2016-07-30].
  7. Vincent Gullo, Arnold L. Demain, Statins Fermentation Products for Cholesterol Control in Humans, [w:] Goutam Brahmachari (red.), Chemistry and Pharmacology of Naturally Occurring Bioactive Compounds, CRC Press, 2013, s. 435-442, ISBN 978-1-4398-9167-4 [dostęp 2014-12-22].
  8. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.

Media użyte na tej stronie

2014-06-10 Hypomyces chrysospermus Tul. & C. Tul 425631.jpg
Autor: This image was created by user weed lady (plantcollector) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Hypomyces chrysospermus BW53.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Hypomyces chrysospermus on Xerocomus sp. (location: Poland, Beskid Wyspowy, Łopień)
Hypomyces chrysospermus 2BW53.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Hypomyces chrysospermus on Neoboletus luridiformis (location: Poland, Beskid Wyspowy, Łopień)