Podkład (kolej)

Tor z podkładami drewnianymi
Tor z podkładami strunobetonowymi
Tor z podkładami stalowymi

Podkłady kolejowebelki poprzeczne do biegu toru, na których za pomocą specjalnych przytwierdzeń mocuje się szyny.

Podkłady mogą być wykonane z różnych materiałów:

  • drewniane – z drewna impregnowanego olejem kreozotowym. W uwagi na kształt przekroju poprzecznego dzieli się na belkowe i obłe. Ich wady to korozja biologiczna i koszty użycia drewna. Do zalet należy zaliczyć fakt, iż nie przewodzą prądu (ważne ze względu na instalacje elektryczne na kolei) i bardzo dobrze tłumią drgania – z tego powodu są wykorzystywane na obiektach inżynierskich (mostach, wiaduktach).
Podkłady drewniane stosowane są również na łukach o promieniu poniżej 250 metrów, a także na dużych pochyleniach.
Są najczęściej spotykanym typem podkładów kolejowych na liniach lokalnych, chociaż można je też zaobserwować na starszych głównych liniach, na których nie było wymiany nawierzchni. Trwałość drewnianych podkładów wynosi: 18–33 lat.
  • strunobetonowe (potocznie nazywane betonowymi) – obecnie najczęściej spotykane. Ich zalety to: niska cena, wysoka wytrzymałość, niewielkie przewodnictwo elektryczne; wady: duży ciężar, kruchość (możliwość złamania przy źle ułożonej i zagęszczonej podsypce). Podkładów z czystego betonu lub kablobetonu nie stosuje się w kolejnictwie na szeroką skalę.
  • betonowe (żelbetowe, z klasycznym zbrojeniem w postaci prętów zbrojeniowych zamiast naciąganych strun). Jako że w podkładach strunobetonowych sprężanie podkładu przez strunę wyzwala dodatkową siłę, równoważoną naciskiem wywieranym przez przejeżdżający tabor, mogą one przenosić większe obciążenia niż żelbetowe – stąd podkłady betonowe stosuje się obecnie głównie na kolejach wąskotorowych. Trwałość betonowych podkładów wynosi: 35–40 lat. Wynalazcą żelbetowych podkładów kolejowych był Władysław Tryliński.
  • stalowe – spotykane bardzo rzadko. Ich zaletą jest niska masa oraz możliwość powtórnego przetworzenia, wady: wysoka podatność na korozję, przewodzenie prądu, podatność na kradzieże i konieczność wymiany po wykolejeniu pociągu.

Specjalnym rodzajem podkładu kolejowego jest podrozjazdnica (zwana także podrozjezdnicą[1]) – podkład dłuższy od zwykłego, ułożony pod rozjazdem.

Przypisy

  1. podrozjazdnica, Słownik języka polskiego PWN [dostęp 2020-03-17].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Prazce ocelove.JPG
Autor: Petr Sporer, Licencja: CC-BY-SA-3.0
steel sleepers in Zábřeh na Moravě - Czech republic
08 tory railtrack ubt.jpeg
Autor: Tomasz Sienicki [user: tsca, mail: tomasz.sienicki at gmail.com], Licencja: CC BY 2.5
Image taken in Northern Denmark (Hjørring - Hirtshals line; see en:Nordjyske Jernbaner, ved Herregårdsparken)
Zeleznicni prazce a koleje.jpg
Autor: Ludek, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dřevěné železniční pražce a koleje