Podkowiec

Podkowiec
Rhinolophus[1]
Lacépède, 1799[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – podkowiec trójlistny (R. trifoliatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

nietoperze

Podrząd

rudawkokształtne

Nadrodzina

Rhinolophoidea

Rodzina

podkowcowate

Rodzaj

podkowiec

Typ nomenklatoryczny

Vespertilio ferrum-equinum Schreber, 1774

gatunki

110 gatunków – zobacz opis w tekście

Podkowiec[14] (Rhinolophus) – rodzaj latających ssaków z rodziny podkowcowatych (Rhinolophidae).

Zasięg występowania

Nietoperze zaliczane do tego rodzaju zamieszkują Eurazję, Afrykę i Australię[15][16][17].

Charakterystyka

Długość ciała (bez ogona) 28–99 mm, długość ogona 11,1–61 mm, długość ucha 10–46 mm, długość tylnej stopy 5,3–21 mm, długość przedramienia 33–81 mm; masa ciała 3,3–45 g[16]. Podkowcowate różnią się od pozostałych nietoperzy tym, że wydają ultradźwięki przez nos, co sprawia, że ich nos przybiera niezwykłe kształty. Śpiące lub odpoczywające zwierzęta otulają ciało skrzydłami, tak że wyglądają jak zwisające ze ściany sakiewki.

Systematyka

Etymologia

  • Rhinolophus: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos”; λοφος lophos „grzebień”[18].
  • Phyllorhina: gr. φυλλον phullon „liść”; ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos”[19]. Gatunek typowy: Phyllorhina minuta Leach, 1816 (= Noctilio hipposideros Borkhausen, 1797).
  • Rhinocrepis: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos”; κρηπις krēpis „but”[18]. Gatunek typowy: Vespertilio ferrum-equinum Schreber, 1774.
  • Aquias: etymologia niejasna, Gray nie wyjaśnił pochodzenia nazwy rodzajowej[20]. Gatunek typowy: Rhinolophus luctus Temminck, 1834.
  • Phyllotis (Phillotis): gr. φυλλον phullon „liść”; -ωτις -ōtis „-uchy”, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”[21]. Gatunek typowy: Rhinolophus philippinensis Waterhouse, 1843; młodszy homonim Phyllotis Waterhouse, 1837 (Cricetidae).
  • Coelophyllus: gr. κοιλος koilos „wydrążony, pusty”; φυλλον phullon „liść”[22]. Gatunek typowy: Rhinolophus coelophyllus Peters, 1867.
  • Euryalus: w mitologii greckiej Euriale (gr. Ευρυαλη Eurualē, łac. Euryale) była jedną z trzech gorgon[23]. Gatunek typowy: Rhinolophus mehelyi Matschie, 1901
  • Rhinophyllotis: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos”[24]; rodzaj Phyllotis J.E. Gray, 1866. Gatunek typowy: Rhinolophus megaphyllus J.E. Gray, 1834.
  • Rhinomegalophus: gr. ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos”[24]; μεγας megas, μεγαλη megalē „wielki”[25]; λοφος lophos „grzebień”[26]. Gatunek typowy: Rhinomegalophus paradoxolophus Bourret, 1951[c].
  • Indorhinolophus: łac. India „Indie”; rodzaj Rhinolophus Lacépède, 1799[13]. Gatunek typowy: Rhinolophus rouxii Temminck, 1835.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[15][14]:

  • Rhinolophus adami Aellen & Brosset, 1968 – podkowiec samotny
  • Rhinolophus maendeleo Kock, Csorba & K.M. Howell, 2000 – podkowiec unikatowy
  • Rhinolophus alcyone Temminck, 1853 – podkowiec łagodny
  • Rhinolophus landeri W. Martin, 1838 – podkowiec tropikalny
  • Rhinolophus guineensis Eisentraut, 1960 – podkowiec gwinejski
  • Rhinolophus blasii Peters, 1867 – podkowiec południowy
  • Rhinolophus lobatus Peters, 1852
  • Rhinolophus swinnyi Gough, 1908 – podkowiec deszczowy
  • Rhinolophus capensis Lichtenstein, 1823 – podkowiec przylądkowy
  • Rhinolophus gorongosae P.J. Taylor, Macdonald, Goodman, Kearney, Cotterill, Stoffberg, Monadjem, Schoeman, Guyton, Naskrecki & Richards, 2018
  • Rhinolophus rhodesiae Roberts, 1946
  • Rhinolophus simulator K. Andersen, 1904 – podkowiec jaskiniowy
  • Rhinolophus denti O. Thomas, 1904 – podkowiec sawannowy
  • Rhinolophus alticolus Sanborn, 1936
  • Rhinolophus mehelyi Matschie, 1901 – podkowiec średni
  • Rhinolophus euryale Blasius, 1853 – podkowiec śródziemnomorski
  • Rhinolophus hildebrandtii Peters, 1878 – podkowiec malawski
  • Rhinolophus mabuensis P.J. Taylor, Stoffberg, Monadjem, Schoeman, Bayliss & Cotterill, 2012 – podkowiec mabuański
  • Rhinolophus cohenae P.J. Taylor, Stoffberg, Monadjem, Schoeman, Bayliss & Cotterill, 2012 – podkowiec południowoafrykański
  • Rhinolophus smithersi P.J. Taylor, Stoffberg, Monadjem, Schoeman, Bayliss & Cotterill, 2012 – podkowiec czujny
  • Rhinolophus mossambicus P.J. Taylor, Stoffberg, Monadjem, Schoeman, Bayliss & Cotterill, 2012 – podkowiec mozambicki
  • Rhinolophus fumigatus Rüppell, 1842 – podkowiec subsaharyjski
  • Rhinolophus eloquens K. Andersen, 1905 – podkowiec wymowny
  • Rhinolophus darlingi K. Andersen, 1905 – podkowiec rodezyjski
  • Rhinolophus damarensis Roberts, 1946
  • Rhinolophus deckenii Peters, 1868 – podkowiec tanzański
  • Rhinolophus silvestris Aellen, 1959 – podkowiec leśny
  • Rhinolophus hillorum Koopman, 1989 – podkowiec wyżynny
  • Rhinolophus sakejiensis Cotterill, 2002 – podkowiec zambijski
  • Rhinolophus bocharicus Kastschenko & Akimov, 1917 – podkowiec bucharski
  • Rhinolophus ferrumequinum (Schreber, 1774) – podkowiec duży
  • Rhinolophus clivosus Cretzschmar, 1826 – podkowiec pagórkowaty
  • Rhinolophus nippon Temminck, 1835
  • Rhinolophus horaceki Benda & Vallo, 2012
  • Rhinolophus maclaudi Pousargues, 1897 – podkowiec galeriowy
  • Rhinolophus ziama Fahr, Vierhaus, Hutterer & Kock, 2002 – podkowiec liberyjski
  • Rhinolophus hilli Aellen, 1973 – podkowiec rwandyjski
  • Rhinolophus kahuzi Fahr & Kerbis Peterhans, 2013 – podkowiec kongijski
  • Rhinolophus willardi Kerbis Peterhans & Fahr, 2013 – podkowiec ryftowy
  • Rhinolophus ruwenzorii J. Eric Hill, 1942 – podkowiec ruwenzorski
  • Rhinolophus xinanzhongguoensis Zou, Guillén-Servent, Lim, Eger, Wang & Jiang, 2009 – podkowiec skryty
  • Rhinolophus macrotis Blyth, 1844 – podkowiec wielkouchy
  • Rhinolophus osgoodi Sanborn, 1939 – podkowiec dalijski
  • Rhinolophus episcopus G.M. Allen, 1923
  • Rhinolophus siamensis Gyldenstolpe, 1917 – podkowiec tajski
  • Rhinolophus schnitzleri Wu & Thong, 2011 – podkowiec junnański
  • Rhinolophus rex G.M. Allen, 1923 – podkowiec królewski
  • Rhinolophus marshalli Thonglongya, 1973 – podkowiec indochiński
  • Rhinolophus montanus R.E. Goodwin, 1979 – podkowiec górski
  • Rhinolophus philippinensis Waterhouse, 1843 – podkowiec filipiński
  • Rhinolophus achilles O. Thomas, 1900
  • Rhinolophus megaphyllus J.E. Gray, 1834 – podkowiec wschodni
  • Rhinolophus keyensis Peters, 1871 – podkowiec indonezyjski
  • Rhinolophus virgo K. Andersen, 1905
  • Rhinolophus madurensis K. Andersen, 1918 – podkowiec wyspowy
  • Rhinolophus celebensis K. Andersen, 1905 – podkowiec sulaweski
  • Rhinolophus robinsoni K. Andersen, 1918 – podkowiec półwyspowy
  • Rhinolophus chaseni Sanborn, 1939
  • Rhinolophus nereis K. Andersen, 1905 – podkowiec izolowany
  • Rhinolophus borneensis Peters, 1861 – podkowiec borneański
  • Rhinolophus malayanus Bonhote, 1903 – podkowiec malajski
  • Rhinolophus acuminatus Peters, 1871 – podkowiec spiczasty
  • Rhinolophus cornutus Temminck, 1834 – podkowiec rogaty
  • Rhinolophus pumilus K. Andersen, 1905
  • Rhinolophus perditus K. Andersen, 1918
  • Rhinolophus monticolus Soisook, Karapan, Srikrachang, Dejtaradol, Nualcharoen, Bumrungsri, Oo, Aung, Bates, Harutyunyan, Buś & Bogdanowicz, 2016
  • Rhinolophus shortridgei K. Andersen, 1918 – podkowiec mjanmarski
  • Rhinolophus monoceros K. Andersen, 1905 – podkowiec jednorogi
  • Rhinolophus pusillus Temminck, 1834 – podkowiec drobny
  • Rhinolophus subbadius Blyth, 1844 – podkowiec nepalski
  • Rhinolophus convexus Csorba, 1997 – podkowiec wypukły
  • Rhinolophus cognatus K. Andersen, 1906 – podkowiec andamański
  • Rhinolophus refulgens K. Andersen, 1905
  • Rhinolophus lepidus Blyth, 1844 – podkowiec gładki
  • Rhinolophus creaghi O. Thomas, 1896 – podkowiec sundajski
  • Rhinolophus canuti O. Thomas & Wroughton, 1909 – podkowiec jawajski
  • Rhinolophus mcintyrei J. Edwards Hill & Schlitter, 1982
  • Rhinolophus euryotis Temminck, 1835 – podkowiec szerokouchy
  • Rhinolophus tatar Bergmans & Rozendaal, 1982
  • Rhinolophus belligerator Patrick, McCulloch & Ruedas, 2013
  • Rhinolophus proconsulis J. Edwards Hill, 1959
  • Rhinolophus arcuatus Peters, 1871 – podkowiec łukowaty
  • Rhinolophus inops K. Andersen, 1905 – podkowiec mindanajski
  • Rhinolophus subrufus K. Andersen, 1905 – podkowiec ryży
  • Rhinolophus rufus Eydoux & Gervais, 1836 – podkowiec rudowłosy
  • Rhinolophus affinis Horsfield, 1823 – podkowiec pośredni
  • Rhinolophus andamanensis Dobson, 1872
  • Rhinolophus coelophyllus Peters, 1867 – podkowiec birmański
  • Rhinolophus shameli Tate, 1943 – podkowiec laotański
  • Rhinolophus microglobosus Csorba & Jenkins, 1998
  • Rhinolophus stheno K. Andersen, 1905 – podkowiec brunatny
  • Rhinolophus rouxii Temminck, 1835 – podkowiec rudy
  • Rhinolophus sinicus K. Andersen, 1905 – podkowiec chiński
  • Rhinolophus thomasi K. Andersen, 1905 – podkowiec piaskowcowy
  • Rhinolophus hipposideros (Borkhausen, 1797) – podkowiec mały
  • Rhinolophus francisi Soisook, Struebig, Bates & Miguez, 2015
  • Rhinolophus sedulus K. Andersen, 1905 – podkowiec sarawaski
  • Rhinolophus trifoliatus Temminck, 1834 – podkowiec trójlistny
  • Rhinolophus perniger Hodgson, 1843
  • Rhinolophus luctoides Volleth, Loidl, F. Mayer, Yong, S. Müller & K.-G. Heller, 2015
  • Rhinolophus morio J.E. Gray, 1842
  • Rhinolophus luctus Temminck, 1834 – podkowiec wełnisty
  • Rhinolophus beddomei K. Andersen, 1905 – podkowiec tamilski
  • Rhinolophus formosae Sanborn, 1939 – podkowiec tajwański
  • Rhinolophus thailandensis Wu, Harada & Motokawa, 2009 – podkowiec orientalny
  • Rhinolophus yunanensis Dobson, 1872 – podkowiec bambusowy
  • Rhinolophus chiewkweeae Yoshiyuki & B.L. Lim, 2005 – podkowiec złotawy
  • Rhinolophus pearsonii Horsfield, 1851 – podkowiec wietnamski
  • Rhinolophus mitratus Blyth, 1844 – podkowiec mitrowy

Uwagi

  1. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Phyllotis J. E. Gray, 1866.
  2. ↑ Nomen nudum.
  3. ↑ Podgatunek R. rex.

Przypisy

  1. ↑ Rhinolophus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ B.G. de Lacépède: Tableau des divisions, sous-divisions, ordres et genres des mammifères. W: B.G. de Lacépède: Discours d’ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 15. (fr.).
  3. ↑ W.E. Leach: Systematic Catalogue of the Specimens of the Indigenous Mammalia and Birds in the British Museum. London: Richard and Arthur Taylor, 1816, s. 5. (ang.).
  4. ↑ P. Gervais. Mammologie and Masologie. „Dictionnaire Pittoresque d’Histoire Naturelle et des Phénomènes de la Nature”. 4, s. 617, 1836. (fr.). 
  5. ↑ J.E. Gray. Characters of Six new Genera of Bats not hitherto distinguished. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 15, s. 15, 1847. (ang.). 
  6. ↑ J.E. Gray. A revision of the Genera of Rhinolophidae, or Horseshoe Bats. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 81, 1866. (ang.). 
  7. ↑ W. Peters. On some Mammalia collected by Capt. A. C. Beavan, C.M.Z.S., at Moulmein, Burmah. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 427, 1866. (ang.). 
  8. ↑ P. Matschie. Ueber rumänische Säugethiere. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1901, s. 225, 1901. (niem.). 
  9. ↑ A. de Miranda Ribeiro: Mammíferos. Cebidæ, Hapalidæ; Vespertilionidæ, Emballonuridæ, Phyllostomatidæ; Felidæ, Mustelidæ, Canidæ, Procyonidæ; Tapyridæ; Suidæ, Cervidæ; Sciuridæ, Muridæ, Octodontidæ, Coenduidæ, Dasyproctidæ, Caviidæ e Leporidæ; Platanistidæ; Bradypodidæ, Myrmecophagidæ, Dasypodidæ; Didelphyidæ. Rio de Janeiro: Commissão de Linhas Telegraphicas Estrategicas de Matto-Grosso ao Amazonas, 1914, s. 45. (hiszp.).
  10. ↑ T. Iredale & E.L.G. Troughton. A check-list of the mammals recorded from Australia. „The Australian Museum Memoir”. 6, s. 92, 1934. (ang.). 
  11. ↑ E.L.G. Troughton: Furred animals of Australia. Melbourne: Angus & Robertson, 1941, s. 342. (ang.).
  12. ↑ R.L. Bourret. Une nouvelle chauve-souris du Tonkin. Rhinomegalophus Paradoxolophus. „Bulletin du Museum d’Histoire Naturelle”. 2e série. 23 (6), s. 607, 1951. (fr.). 
  13. ↑ a b A. Guillén Servent, C.M. Francis & R.E. Ricklefs: Phylogeny and biogeography of the horseshoe bats. W: G. Csorba, P. Ujhelyi & N. Thomas (redaktorzy): Horseshoe bats of the world (Chiroptera: Rhinolophidae). Shropshire: Alana Books, 2003, s. xviii. ISBN 0-9536049-1-8. (ang.).
  14. ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 87-91. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  15. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 130–144. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  16. ↑ a b G. Csorba, A. Hutson, S. Rossiter & C. Burgin: Family Rhinolophidae (Horseshoe Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 281–332. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
  17. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Rhinolophus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-23]. (ang.).
  18. ↑ a b Palmer 1904 ↓, s. 606.
  19. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 535.
  20. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 113.
  21. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 536.
  22. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 193.
  23. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 279.
  24. ↑ a b Jaeger 1944 ↓, s. 197.
  25. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 133.
  26. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 126.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Rhinolophus trifoliatus.jpg
Autor: Daverbennett, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rhinolophus trifoliatus, Danum Valley, Malaysia