Podlasko-Mazurska Brygada WOP

Podlasko-Mazurska Brygada WOP
Ilustracja
Emblemat brygady
Historia
Państwo Polska
Sformowanie1976
Rozformowanie1991
Nazwa wyróżniającaPodlasko-Mazurska
Dowódcy
Pierwszypłk Longin Wasilewicz
Ostatnipłk dypl. Józef Kosno
Organizacja
DyslokacjaBiałystok
FormacjaWojska Ochrony Pogranicza
Koszary brygady. Stan w roku 2012

Podlasko-Mazurska Brygada Wojsk Ochrony Pogranicza (PMBWOP) – jedna z brygad w strukturze organizacyjnej Wojsk Ochrony Pogranicza.

Sformowana w 1976 na bazie 22 Białostockiego Oddziału WOP na podstawie zarządzenia MSW nr 05/org z 29 stycznia 1976. Sztab brygady stacjonował w Białymstoku, ul. Bema 100[1].

Ochraniała odcinek granicy państwowej w północno-wschodniej Polsce na odcinku od Węgorzewa do Sławatycz o długości 564,37 km[a][2].

7 maja 1991 roku komendant główny Straży Granicznej płk prof. dr hab. Marek Lisiecki wydał zarządzenie nr 021, na mocy którego z dniem 16 maja 1991 roku rozwiązano Podlasko–Mazurską Brygadę WOP w Białymstoku oraz Graniczną Placówkę Kontrolną Podlasko–Mazurskiej Brygady WOP w Terespolu[b]. Jednocześnie na mocy tego zarządzenia z dniem 16 maja 1991 roku został utworzony Podlaski Oddział Straży Granicznej w Białymstoku[3].

Struktura organizacyjny

W skład brygady wchodziło:

Kadrę kierowniczą i strukturę organizacyjną Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej podano za: Reorganizacja formacji granicznej na przykładzie oddziału w Białymstoku. W: Jan Nikołajuk: Biuletyn 3/2014. s. 78–79,94.

  • dowództwo i oddziały przysztabowe,
  • 14 strażnic
  • 3 graniczne placówki kontrolne.

31 grudnia 1990 r. brygada liczyła 1235 żołnierzy, w tym 766 służby zasadniczej i 57 pracowników cywilnych. Wśród nich było 160 oficerów, 237 chorążych, 75 podoficerów zawodowych i 766 żołnierzy służby zasadniczej, w tym 86 podoficerów i 680 szeregowych[d].

Kadra dowódcza Podlasko–Mazurskiej Brygady WOP w dniu 1 stycznia 1991 roku:

Dowództwo brygady

  • Dowódca brygady – płk dypl. Kosno Józef;
  • Zastępca dowódcy brygady – Szef sztabu – ppłk Fiedoruk Jan;
  • Z-ca d-cy brygady – Szef Wydziału Zwiadu – płk dypl. Jakubiszyn Zdzisław;
  • Z-ca d-cy brygady – Szef Służb Technicznych i Zaopatrzenia – płk Bieniek Henryk;

Jednostki graniczne

Oficerowie brygady

Dowódcy brygady
  • płk Longin Wasilewicz
  • płk Stanisław Kolanko
  • płk dypl. Józef Kosno (16 VII 1986 – 15 V 1991)[4]
Kierownicy sekcji KRG[5]
  • ppłk Zdzisław Powojewski
  • ppłk Bolesław Karpiuk
  • ppłk Marek Kijewski

Przekształcenia

6 Oddział Ochrony Pogranicza → 6 Białostocki Oddział WOP → 11 Brygada Ochrony Pogranicza → 22 Brygada WOP → Grupa Manewrowa WOP Białystok → Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Białystok → 22 Oddział WOP → 22 Białostocki Oddział WOP → Podlasko-Mazurska Brygada WOP → Podlaski Oddział Straży Granicznej

Uwagi

  1. ↑ Stan na dzień 31.12.1990 r.
  2. ↑ GPK w Terespolu posiadała odrębny etat nr 44/0136. Zgodnie z tym etatem stan osobowy na okres „W” wynosił 623 żołnierzy i 6 pracowników cywilnych oraz na okres „P” 290 żołnierzy i 8 pracowników cywilnych.
  3. ↑ Strukturę organizacyjną brygady podano za → Jackiewicz 1998 ↓, s. 97.
  4. ↑ ASG, sygn. 2819/42, Etat Podlasko–Mazurskiej Brygady WOP. Zgodnie z etatem nr 44/0141 stan osobowy brygady na okres „W” liczył 1961 żołnierzy i 54 pracowników cywilnych oraz 1235 żołnierzy i 57 pracowników cywilnych na okres „P”. W skład brygady wchodziły następujące graniczne jednostki organizacyjne: 3 graniczne placówki kontrolne (Ogrodniki, Kuźnica, Siemianówka), 2 strażnice I kategorii z kolejowym przejściem granicznym (Gródek, Czeremcha), 5 strażnic I kategorii (Węgorzewo, Gołdap, Sejny, Sokółka, Białowieża), 6 strażnic II kategorii (Banie Mazurskie, Rutka Tartak, Lipsk, Janów Podlaski, Terespol, Sławatycze) oraz Strażnica Odwodowa w Augustowie. Ponadto brygadzie podlegała sformowana według odrębnego etatu Graniczna Placówka Kontrolna w Terespolu.

Przypisy

  1. ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 97.
  2. ↑ Nikołajuk 2014 ↓, s. 78.
  3. ↑ Nikołajuk 2014 ↓, s. 84.
  4. ↑ Nikołajuk 2014 ↓, s. 78,82.
  5. ↑ Jarmoliński 2013 ↓, s. 158.

Bibliografia

  • Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
  • Jan Nikołajuk: Reorganizacja formacji granicznej na przykładzie oddziału w Białymstoku. W: Biuletyn 3/2014. T. Z historii Ochrony Granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, 2014, s. 73–96. ISSN 1429-2505. (pol.)
  • Tadeusz Jarmoliński: Kontrola ruchu granicznego w Polsce w latach 1945 – 1990. Warszawa–Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 92; 75-531 Koszalin, 2013.
Wojska Ochrony Pogranicza
Oddziały OP 1945–1946
Oddziały WOP
1946–1948 i 1957–1976
Brygady OP 1948–1950
Brygady WOP 1950–1958
„Terytorialne”
brygady WOP 1958–1990
Komendy odcinków
Bataliony OP
Bataliony WOP
Bataliony portowe
Inne
Samodzielne OZ
Szkolnictwo WOP
Dywizjony OP
Strażnice WOP
GPK/PPK

Media użyte na tej stronie