Podnoszenia łyżwiarskie

Podnoszenia łyżwiarskie (ang. Figure skating lifts) – jeden z obowiązkowych elementów łyżwiarstwa figurowego w konkurencjach parach sportowych i tanecznych. Pary taneczne w odróżnieniu par sportowych nie mogą wykonywać podnoszeń powyżej ramion partnera. Podnoszenia są także wykonywane przez drużyny łyżwiarstwa synchronicznego w programie dowolnym.

Pary taneczne

Podnoszenie po linii prostej „The Goose” (Tessa Virtue / Scott Moir)

Podnoszenie w którym partnerka podnosi partnera (Federica Faiella / Massimo Scali)

Międzynarodowa Unia Łyżwiarska (ISU) dopuszcza siedem rodzajów podnoszeń w programach par tanecznych. Cztery z nich należą do podnoszeń krótkich (ang. Short lifts) trwających maksymalnie 7 sekund, zaś trzy do podnoszeń długich (ang. Long lifts), które nie mogą przekroczyć 12 sekund^[1].

Podnoszenia krótkie

• Podnoszenia stacjonarne (ang. Stationary lift, StaLi) – podnoszący partner pozostaje w jednym miejscu i może wykonać obrót wokół jednej osi
• Podnoszenia po linii prostej (ang. Straight line lift, SlLi) – podnoszący partner porusza się po linii prostej w dowolnej pozycji na jednej lub dwóch nogach
• Podnoszenia po łuku (ang. Curve lift, CuLi) – podnoszący partner porusza się po łuku w dowolnej pozycji na jednej lub dwóch nogach. W celu zmiany kierunku jazdy dozwolona jest ½ obrotu.
• Podnoszenia rotacyjne (ang. Rotational lift, RoLi) – podnoszący partner porusza się po tafli lodowej wykonując obroty w jednym kierunku

Podnoszenia długie

• Podnoszenia rotacyjne w obu kierunkach (ang. Reverse rotational lift) – podnoszący partner porusza się wykonując obroty w jednym kierunku a następnie w drugim
• Podnoszenia serpentynowe (ang. Serpentine lift) – podnoszący partner porusza się po dwóch różnych łukach. Głębokość i długość łuków powinna być w miarę równa. W celu zmiany kierunku jazdy dozwolona jest ½ obrotu.
• Podnoszenia kombinacyjne (ang. Combination lift) – podnoszenie składające się z dwóch Podnoszeń Krótkich 6 sekundowych z listy wymienionej powyżej

Pozycje w podnoszeniach

Każda pozycja w podnoszeniu musi być utrzymana przez co najmniej 3 sekundy, aby mogła podlegać ocenie. Każda pozycja może być wykorzystana w programie tylko raz.

W wielu podnoszeniach, najczęściej tych po linii prostej lub łuku, osoba podnoszona trzyma płozę łyżwy na nodze lub innej części ciała osoby podnoszącej^[1]. Taka pozycja jest możliwa ze względu na budowę łyżwy (wklęsła płoza z dwoma krawędziami), odpowiednie wykonanie wejścia i wyjścia z podnoszenia oraz umiejętności łyżwiarzy przez co nie dochodzi do rozcięcia skóry w miejscu ustawienia łyżwy osoby podnoszonej^[2].

Podnoszenia par tanecznych często stają się ich znakiem rozpoznawczym ze względu na oryginalność wymyślanych pozycji i sposobów ich wykonywania^[3]. Tradycyjnie to partner jest osobą podnoszącą, zaś partnerka osobą podnoszoną, jednak zdarza się, że role w podnoszeniu są odwrócone. Do najbardziej znanych par tanecznych, w których to partnerka podnosiła partnera należeli: Marina Anisina / Gwendal Peizerat, Federica Faiella / Massimo Scali oraz Sinead Kerr / John Kerr^[4].

Pozycje dla osoby podnoszonej

• Pełny szpagat
• Pozycja Biellmann – noga trzymana nad głową
• Pozycja pierścienia – jedna lub obie nogi trzymane blisko głowy, ciało wygięte w pierścień
• Pozycja pionowa do góry nogami za pomocą odpowiedniego chwytu
• Pozycja pionowa z cantilever
• Pozycja pozioma tylko z jednym punktem wsparcia
• Pochylając się do przodu lub do tyłu z nogami jako jedynymi punktami wsparcia
• Pełna pozycja leżąca bez wsparcia osoby podnoszącej powyżej uda
• Pochylając się z ciałem i nogami w pozycji poziomej z ramionami i / lub górną częścią pleców jako punktami podparcia.

Pozycje dla osoby podnoszącej

• Na jednej nodze
• Shoot-the-Duck
• Mond – z użyciem krawędzi wewnętrznej lub zewnętrznej lub płaska krawędź przy podnoszeniach po linii prostej (tylko dwie pozycje mogą być użyte w jednym programie)
• Ina Bauer
• Besti squat (przysiad ze zgięciem obu nóg)
• Przysiad z jedną nogą zgiętą, a drugą wyprostowaną
• Lunge
• Podnoszenie jedną ręką
• Podnoszenie na ramionach

Przykłady podnoszeń par tanecznych

Podnoszenia stacjonarne

• 

  (Papadakis / Cizeron)

• 

  (Virtue / Moir)

• 

  (Agafonova / Uçar)

• 

  (Sinicyna / Kacałapow)

Podnoszenia rotacyjne

• 

  (Weaver / Poje)

• 

  (Hubbell / Donohue)

• 

  (Cappellini / Lanotte)

• 

  (Ilinych / Kacałapow)

• 

  (Virtue / Moir)

• 

  (Virtue / Moir)

Podnoszenia po linii prostej

• 

  Podnoszący: na jednej nodze
  Podnoszona: pozycja pozioma
  (Davis / White)

• 

  Podnoszący: Ina Bauer (krawędź wewnętrzna)
  Podnoszona: pozycja pionowa do góry nogami
  (Virtue / Moir)

• 

  Podnoszący: besti squat
  Podnoszona: pozycja odchylona z nogami jako jedynymi punktami wsparcia
  (Virtue / Moir)

• 

  Podnoszący: na jednej nodze
  Podnoszona: pełny szpagat
  (Weaver / Poje)

• 

  Podnoszący: shoot-the-duck
  Podnoszona: pozycja pozioma
  (Cappellini / Lanotte)

• 

  Podnoszący: przysiad ze zgięciem obu nóg
  Podnoszona: pozycja pozioma
  (Zhiganshina / Gazsi)

• 

  Podnoszący: przysiad ze zgięciem obu nóg
  Podnoszona: cantilever
  (Bobrowa / Sołowjow)

• 

  Podnoszący: lunge
  Podnoszona: pozycja Biellmann
  (Belbin / Agosto)

• 

  Podnoszący: przysiad
  Podnoszona: pełny szpagat
  (Hubbell / Donohue)

• 

  Podnoszący: przysiad ze zgięciem obu nóg
  Podnoszona: pozycja leżąca bez wsparcia osoby podnoszącej powyżej uda (Plutowska / Flemin)

• 

  Podnoszący: na jednej nodze
  Podnoszona: pozycja pionowa do góry nogami (Faiella / Scali)

• 

  Podnoszący: cantilever
  Podnoszony: pozycja odchylona z nogami jako jedynymi punktami wsparcia (Blanc / Bouquet)

• 

  Podnoszący: besti squat
  Podnoszona: pozycja pionowa na jednej nodze, bez wsparcia osoby podnoszącej
  (Virtue / Moir)

• 

  Podnoszący: besti squat
  Podnoszony: pozycja pionowa (Chock / Bates)

• 

  Podnoszący: na jednej nodze
  Podnoszona: wychylenie z jedną nogą wyprostowaną (Chock / Bates)

• 

  Podnoszący: w pozycji klęczącej
  Podnoszona: pozycja pionowa na jednej nodze (Iljinych / Kacałapow)

Podnoszenia po łuku

• 

  (Heekin-Canedy / Szakałow)

• 

  (Reed / Japaridze)

• 

  (Cappellini / Lanotte)

• 

  (Crone / Poirier)

• 

  (Davis / White)

• 

  (Shibutani / Shibutani)

• 

  (Virtue / Moir)

• 

  (Papadakis / Cizeron)

• 

  (Reed / Japaridze)

• 

  (Weaver / Poje)

• 

  (Domnina / Szabalin)

• 

  (Bobrowa / Sołowjow)

Pary sportowe

Podnoszenia wykonywane przez pary sportowe są wykonywane wysoko nad głową partnera podnoszącego ze zmianami pozycji podnoszonej partnerki. Zgodnie z przepisami ISU podnoszący przemieszcza się po lodzie wykonując od jednego pełnego do trzech i pół obrotu. Ocena punktowa podnoszenia dotyczy trudności wejścia do podnoszenia, rodzaju chwytu, sposobu przemieszczania po lodzie, płynności i jakości wykonania podnoszenia, czyli zmian pozycji podnoszonej, stabilności podnoszącego, czystości wykonywania obrotów (minimalne kruszenie lodu przy obrotach), rodzaju zejścia i innych opcjonalnych czynników. Opcjonalne czynniki zwiększające punktację obejmują wykonanie trudnego wejścia lub zejścia, zwolnienie jednej ręki, zmianę pozycji podczas podnoszenia, zatrzymanie obrotu, zmiana rodzaju podnoszenia w rotacyjne lub odwrócenie kierunki obrotu.

Międzynarodowa Unia Łyżwiarska (ISU) dopuszcza wykonywanie przez pary taneczne podnoszeń należących do pięciu grup^[5]. Są one kategoryzowane poprzez chwyt w momencie przejścia podnoszonej partnerki przez ramię partnera podnoszącego^[6]. Dopuszczalne chwyty to:

• Grupa 1 – trzymanie pod pachami (ang. Armpit Lifts, 1Li) – uznawane za najprostsze do wykonania. Partnerka wykonuje pełny lub niepełny szpagat, podnoszenie może być wykonywane poprzez trzymanie partnerki z jednej strony pod pachą, a z drugiej za rękę. Rozróżniane są wejścia do tego podnoszenia, zależące od krawędzi łyżwy partnerki, która jako ostatnia miała kontakt z lodem. Wyróżnia się podnoszenie z pozycji jak do lutza, toe loopa, flipa, loopa, axla.
• Grupa 2 – trzymanie w talii (ang. Waist Lifts, 2Li) – rozróżnia się dwa typy podnoszeń z tej grupy:

• Podnoszenia loopowe – klasyczne podnoszenia z trzymanie w talli, gdzie partner podnosi partnerkę do góry i trzyma ją w pasie podtrzymując (lub nie) za rękę.
• Podnoszenia twistowe (ang. Twist Lifts, Tw) – należą do elementów obowiązkowych w programach par sportowych. Rozpoczynane jest od podniesienia partnerki do góry poprzez trzymanie w talii, co pomaga partnerce podnoszonej przygotowującej się tak jak do skoku axla lub skoku kopanego. Następnie partnerka obraca się w powietrzu (od 1 nawet do 4 razy), a partner łapie ją w powietrzu i odstawia na taflę lodu. Poziom trudności podnoszenia twistowego jest większy, jeśli obie nogi podnoszonej partnerki znajdują się co najmniej 45° od osi ciała, a jej nogi są wyprostowane lub prawie wyprostowane. Niektóre pary wykonują podnoszenie twistowe szpagatowe, w którym partnerka przed obrotem w powietrzu wykonuje pełny szpagat. Najbardziej znaną parą wykonującą ten rodzaj podnoszenia twistowego szpagatowego była para Jekatierina Gordiejewa / Siergiej Grińkow. Para sportowe może również osiągnąć wyższy wynik przy wykonaniu trudnego wejściu do podnoszenia, opóźnionym obrocie lub jeśli partnerka trzyma ręce nad głową podczas obracania się w powietrzu.

• Grupa 3 – trzymanie ręka-biodro lub w górnej części nogi powyżej kolana (ang. Hand to Hip Position, 3Li) – w tej grupie podnoszeń partnerka może przyjąć kilka różnych pozycji, które rozróżniają rodzaje podnoszeń z grupy 3. Do tych pozycji należą:

• Półmisek, łabędź, blat (ang. Platter, Swan, Tabletop) – wszystkie nazwy oznaczają podnoszenie w którym partnerka trzymana jest jedynie za biodra wysoko nad głową partnera, jej pozycja jest pozioma z podniesioną głową i wyprostowanymi rękoma.
• Gwiazda – partner unosi partnerkę jedną ręką, biodrem w górę. Nogi kobiety są zwykle w pozycji niepełnego szpagatu, czyli jest odwrócona do góry nogami, gdy partner obraca się i jednocześnie porusza po lodzie.
• Koło (ang. Cartwheel) – ta pozycja w przeciwieństwie do podnoszenia w pozycji gwiazdy składa się z wykonania tylko połowy obrotu przez oboje partnerów.

• Podnoszenie ręka-ręka (ang. Hand to Hand Position, 4Li) – wyróżnia się dwa typy:

• Grupa 4 – podnoszenia wyciskane (ang. Press Lifts) – para jest skierowana w swoją stronę twarzami, parter podnosi partnerkę do góry za obie ręce na zasadzie windy. Gdy partnerka jest w powietrzu najczęściej oboje zwalniają jedną rękę, aby podnieść trudność podnoszenia.
• Grupa 5 – podnoszenia lassowe (ang. Lasso Lifts), z następującymi wejściami do podnoszenia (rosnąca trudność):

• podnoszenie toe lasso (ang. Toe Lasso Lift, 5TLi)
• podnoszenie krok w lasso (ang. Step in Lasso Lift, 5SLi)
• podnoszenie wsteczne lasso (ang. Backward Lasso Lif, 5BLi)
• podnoszenie axel lasso (ang. Axel Lasso Lift, 5ALi)
• podnoszenie odwrócone lasso (ang. Reverse Lasso Lift, 5RLi)

Trzy główne pozycje podnoszonej partnerki to pozycja pionowa (górna część ciała wyprostowana) w podnoszeniach z grupy 4 i 5, gwiazda (bokiem z górną częścią ciała równolegle do lodu) lub półmisek (pozioma pozycja z górną częścią ciała równoległą do lodu, z głową zwróconą w górę lub w dół) w podnoszeniach z grupy 3. Podnoszenie bez obrotów nazywane jest podnoszeniem noszonym (ang. carry lift) i jest gorzej punktowane od podnoszeń rotacyjnych. Podnoszenia poniżej ramion partnera podnoszącego, czyli podnoszenia taneczne są uznawane w konkurencji par sportowych jako element choreografii, a nie właściwe podnoszenie.

Najczęściej spotykanymi podnoszeniami w programach par sportowych są te z grupy 3 i 5, najczęściej w pozycji gwiazdy lub pionowej.

Przykłady podnoszeń par sportowych

Podnoszenia twistowe

• 

  Przygotowanie do wejścia w podnoszenia twistowego (Tae-ok / Ju-sik)

• 

  Podnoszenie twistowe (Muchortowa / Trańkow)

• 

  Podnoszenie twistowe (Stołbowa / Klimow)

• 

  Złapanie partnerki w powietrzu przy podnoszeniu twistowym (Berton / Hotarek)

Podnoszenia ręka-biodro

• 

  (c) Bundesarchiv, Bild 183-1988-1106-005 / CC-BY-SA 3.0

  Pozycja półmiska (łabędzia, blatu) (Wötzel / Rauschenbach)

• 

  Pozycja półmiska (łabędzia, blatu) bez trzymania przez partnerkę (Pietajkina / Kurdiukow)

• 

  Pozycja koła (Takahashi / Tran)

• 

  Pozycja gwiazdy z trzymaniem łyżwy (Duhamel / Radford)

• 

  Pozycja gwiazdy (Jones / Beharry)

• 

  Pozycja gwiazdy (Walsh / Michaud)

Podnoszenia ręka-ręka

• 

  (c) Bundesarchiv, Bild 183-E0109-0002-006 / CC-BY-SA 3.0

  Pozycja pionowa (Steiner / Walther)

• 

  Wejście do podnoszenia lassowego (Takahashi / Tran)

• 

  Pozycja pionowa z trzymaniem z przodu (Ławrentjewa / Rudyk)

• 

  Pozycja pionowa z trzymaniem z tyłu (Inoue / Baldwin)

• 

  Pozycja pionowa z trzymaniem łyżwy (Wołosożar / Trańkow)

• 

  Pozycja pionowa (trzymanie przeciwległej łyżwy) z trzymaniem z przodu (Walsh / Michaud)

Wymagania regulaminu

ISU określa długość trwania podnoszeń wykonywanych w programach par sportowych i tanecznych. Jeżeli podnoszenie przekracza limit czasu para zostaje ukarana punktami ujemnymi. Ilość i rodzaj podnoszeń jest określana w przedsezonowym komunikacie ISU.

Przypisy