Podryjowate

	Podryjowate
	Podryjowate
	Attelabidae
	Billberg, 1820
	; Apoderus longicollis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	Cucujiformia
(bez rangi)	Phytophaga
Nadrodzina	ryjkowce
Rodzina	podryjowate

Podryj dębowiec

Euops cupreosplendens

Podryjowate^[1]^[2], podryjkowate^[3] (Attelabidae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i nadrodziny ryjkowców.

Systematyka

Główne rozbieżności w systematyce tej rodziny dotyczą włączania do niej lub nie tutkarzowatych (Rhynchitidae). W systematyce chrząszczy opublikowanej przez J.F. Lawrence’a i A.F. Newtona w 1995 roku^[4] oraz tej opublikowanej przez P. Boucharda i innych w 2011 roku Rhynchitinae są włączane w randze podrodziny do podryjowatych^[5]. W takim układzie polska nazwa zwyczajowa tutkarzowate może być potraktowana jako synonim podryjowatych^[2]. W systemie Boucharda podryjowate dzielą się na 5 podrodzin: Attelabinae, Apoderinae, Rhynchitinae, Isotheinae i Pterocolinae^[5].

Wielu autorów uznaje jednak podryjowate i tutkarzowate za osobne rodziny, np. E.C. Zimmerman (1994)^[6], Wanat i Mokrzycki (2005)^[7], E. Colonnelli (2003)^[8] czy A.A. Legałow (2010)^[9]. Takie podejście stosują w 2016 roku również strony Fauna Europaea^[10], Wykaz chrząszczy Polski On-Line^[1] i Biodiversity Map^[3]. W systemie Legałowa do tutkarzowatych włączone są także w randze podrodzin Pterocolinae i Isotheinae^[11], a do Attelabidae należą 3 podrodziny: Attelabinae, Apoderinae i Archolabinae^[12].

Opis

Opis podany został ujęciu zawężającym podryjowate do Attelabinae i Apoderinae. Ciało przeciętnie bardziej krępe niż u tutkarzowatych, u gatunków polskich z wierzchu pozbawione włosków. Za oczami głowa u Attelabinae równoległoboczna i krótsza od ryjka, u Apoderinae zaś za oczami znacznie dłuższa niż ryjek. Czułki bez kolankowatego zgięcia. Żuwaczki na brzegu zewnętrznym zaokrąglone, na wewnętrznym ostre, zachodzące na siebie. Golenie przedniej pary odnóży z wyraźnymi ząbkami na krawędzi wewnętrznej. Wierzchołki goleni z 1-2 zagiętymi, dużymi kolcami. Stopy o pazurkach u nasady zrośniętych i pozbawionych ząbków^[13].

Biologia i występowanie

Samice składają jaja do tutek utworzonych ze zwiniętych liści. Larwy żerują na więdnącej tkance roślinnej. Przepoczwarczają się w glebie lub na jej powierzchni^[13].

W Polsce występują tylko 3 gatunki: oszynda leszczynowiec (Apoderus coryli), Compsapoderus erythropterus i podryj dębowiec (Attelabus nitens)^[3]^[13].

Przypisy

↑ ^a ^b J.Kurzawa, M.Przewoźny: Wykaz chrząszczy Polski On-Line. entomo.pl, 2005-2016. [dostęp 2016-02-23].
↑ ^a ^b Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000.
↑ ^a ^b ^c rodzina: Attelabidae Billberg, 1820 – podryjkowate. W: Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2016-02-23].
↑ J. F. Lawrence, A. F. Newton Jr.: Families and subfamilies of Coleoptera (with selected genera, notes, references and data on family-group names). W: Biology, phylogeny and classification of Coleoptera: Papers celebrating the 80th birthday of Roy A Crowson. Vol II. J. Pakaluk, S. A. Ślipiński (red.). Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 1995, s. 779–1006.
↑ ^a ^b PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1–972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .
↑ Elwood C. Zimmerman: Australian Weevils (Coleoptera: Curculionoidea). Volume I. Orthoceri. Anthribidae to Attelabidae. The Primitive Weevils. CSIRO Australia, 1994.
↑ Marek Wanat, Tomasz Mokrzycki. A new checklist of the weevils of Poland (Coleoptera: Curculionoidea). „Genus”. 16 (1), s. 69–117, 2005.
↑ E. Colonnelli. A revised checklist of Italian Curculionoidea (Coleoptera). „Zootaxa”. 337, s. 1–142, 2003.
↑ Andrei A. Legalov. A review of the genus Teretriorhynchites (Coleoptera, Attelabidae) from the Russian fauna. „Entomological Review”. 90 (1), s. 59–70, 2010. DOI: 10.1134/S0013873810010057.
↑ Curculionidea. W: Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2016-02-22].
↑ Andrei A. Legalov: System of the leaf-rolling weevils of family Attelabidae of world. [dostęp 2016-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-08)].
↑ Andrei A. Legalov: Надвидовая система жуков-трубковертов мировой фауны. [dostęp 2016-02-23].
↑ ^a ^b ^c Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979.

Linki zewnętrzne

Strona A.A. Legałowa poświęcona Attelabidae i Attelabidae świata w jęz. ros.

[wykaz-1] J.Kurzawa, M.Przewoźny: Wykaz chrząszczy Polski On-Line. entomo.pl, 2005-2016. [dostęp 2016-02-23].

[Zahradnik-2] Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000.

[biomap-3] rodzina: Attelabidae Billberg, 1820 – podryjkowate. W: Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2016-02-23].

[LawrenceetNewton-4] J. F. Lawrence, A. F. Newton Jr.: Families and subfamilies of Coleoptera (with selected genera, notes, references and data on family-group names). W: Biology, phylogeny and classification of Coleoptera: Papers celebrating the 80th birthday of Roy A Crowson. Vol II. J. Pakaluk, S. A. Ślipiński (red.). Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 1995, s. 779–1006.

[families-5] PatriceP. Bouchard PatriceP. i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1–972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807 .

[Zimmerman-6] Elwood C. Zimmerman: Australian Weevils (Coleoptera: Curculionoidea). Volume I. Orthoceri. Anthribidae to Attelabidae. The Primitive Weevils. CSIRO Australia, 1994.

[WanatMokrzycki-7] Marek Wanat, Tomasz Mokrzycki. A new checklist of the weevils of Poland (Coleoptera: Curculionoidea). „Genus”. 16 (1), s. 69–117, 2005.

[Colonnelli-8] E. Colonnelli. A revised checklist of Italian Curculionoidea (Coleoptera). „Zootaxa”. 337, s. 1–142, 2003.

[Legalov-9] Andrei A. Legalov. A review of the genus Teretriorhynchites (Coleoptera, Attelabidae) from the Russian fauna. „Entomological Review”. 90 (1), s. 59–70, 2010. DOI: 10.1134/S0013873810010057.

[fe-10] Curculionidea. W: Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2016-02-22].

[syst-11] Andrei A. Legalov: System of the leaf-rolling weevils of family Attelabidae of world. [dostęp 2016-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-08)].

[systA-12] Andrei A. Legalov: Надвидовая система жуков-трубковертов мировой фауны. [dostęp 2016-02-23].

[Cmoluch-13] Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Tshekardocoleoidea	†Labradorocoleidae †Oborocoleidae †Tshekardocoleidae
Permocupedoidea	†Permocupedidae †Taldycupedidae
Permosynoidea	†Ademosynidae †Permosynidae

Asiocoleoidea	†Asiocoleidae †Tricoleidae
Rhombocoleoidea	†Rhombocoleidae
Schizophoroidea	†Catiniidae †Schizocoleidae †Schizophoridae
Lepiceroidea	Lepiceridae
Sphaeriusoidea	gałeczkowate Hydroscaphidae Torridincolidae

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne