Podrzeniowate

Podrzeniowate
Ilustracja
Podrzeń żebrowiec
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

paprotkowe

Rząd

paprotkowce

Rodzina

podrzeniowate

Nazwa systematyczna
Blechnaceae Newman
Hist. Brit. Ferns, ed. 2: 8. 1844[3][2]
Typ nomenklatoryczny

Blechnum L. (1753)[3]

Neoblechnum brasiliense

Podrzeniowate (Blechnaceae) – rodzina paproci o zasięgu kosmopolitycznym. W zależności od ujęcia systematycznego obejmuje od dwóch[4] do 24[2] rodzajów z około 240–265 gatunkami[2][4]. Według systemu PPG I (2016) obejmuje trzy podrodziny z 24 rodzajami i 265 gatunkami[2]. Rodzimym dla Polski przedstawicielem jest podrzeń żebrowiec. Większość gatunków jest naziemna, choć spotykać tu także można epifity np. Stenochlaena. Charakterystyczną cechą podrzeniowatych jest czerwony kolor młodych, pastorałowato zwiniętych liści.

Systematyka

Woodwardia radicans
Stenochlaena palustris
Lamarium discolor
Pozycja filogenetyczna rodziny w rzędzie paprotkowców[5][6][2]

Rodzina siostrzana wobec onokleowatych (Onocleaceae), wraz z którymi tworzy klad siostrzany dla wietlicowatych (Athyriaceae) w obrębie rzędu paprotkowców (Polypodiales)[7][2]. Alternatywnie w ujęciu scalającym rodziny i rodzaje paprotkowców w szerzej ujmowane taksony rośliny tu zaliczane są włączane do rodziny zanokcicowatych Aspleniaceae[8] odpowiadającej całemu podrzędowi Aspleniineae H.Schneid. & C.J.Rothf. 2016 z systemu PPG I (2016) i kladowi „eupolypods II” w systemie Smitha i in. (2006)[2]. W ujęciu tym wszystkie 18 rodzajów z systemu PPG I z podrodziny Blechnoideae łączonych jest w jeden rodzaj podrzeń Blechnum[8].

paprotkowce


Saccolomataceae




Cystodiaceae




Lonchitidaceae



Lindsaeaceae







Pteridaceaeorliczkowate




Dennstaedtiaceae





Cystopteridaceaepaprotnicowate





Rhachidosoraceae




Diplaziopsidaceae




Desmophlebiaceae




Aspleniaceaezanokcicowate



Hemidictyaceae








Thelypteridaceaezachylnikowate




Woodsiaceaerozrzutkowate





Onocleaceaeonokleowate



Blechnaceaepodrzeniowate




Athyriaceaewietlicowate









Didymochlaenaceae




Hypodematiaceae




Dryopteridaceaenerecznicowate





Nephrolepidaceaenefrolepisowate



Lomariopsidaceae





Tectariaceae




Oleandraceae




Davalliaceaedawaliowate



Polypodiaceaepaprotkowate













Podział rodziny według systemu PPG I (2016)[2]

podrodzina Stenochlaenoideae (Ching) J.P.Roux, Conspect. South. Afr. Pteridophyta: 156. 2001

  • Salpichlaena J.Sm., Gen. Fil. pl. 93. 1842
  • Stenochlaena J.Sm., J. Bot. (Hooker) 3: 401. 1841
  • Telmatoblechnum Perrie, D.J.Ohlsen & Brownsey, Taxon 63(4). 755. 2014

podrodzina Woodwardioideae Gasper, V.A.O.Dittrich & Salino, Phytotaxa 275(3): 197. 2016

  • Anchistea C.Presl, Epimel. Bot.: 71. 1851
  • Lorinseria C.Presl, Epimel. Bot.: 72. 1851
  • Woodwardia Sm., Mem. Acad. Roy. Sci. Turin 5. 411. 1793

podrodzina Blechnoideae Gasper, V.A.O.Dittrich & Salino, Phytotaxa 275(3): 201. 2016

  • Austroblechnum Gasper & V.A.O.Dittrich, Phytotaxa 275(3): 202. 2016
  • Blechnidium T.Moore, Index Fil. clv. 1860; Brit. Ferns: 210. 1860
  • Blechnopsis C.Presl, Epimel. Bot.: 115. 1851
  • Blechnum L., Sp. Pl. 2: 1077. 1753podrzeń
  • Brainea J.Sm., Cat. Kew Ferns: 5. 1856
  • Cleistoblechnum Gasper & Salino, Phytotaxa 275 (3): 207. 2016
  • Cranfillia Gasper & V.A.O.Dittrich, Phytotaxa 275 (3): 207. 2016
  • Diploblechnum Hayata, Bot. Mag. (Tokyo) 41. 702. 1927
  • Doodia R.Br., Prodr. Fl. Nov. Holl.: 151. 1810doodia[9]
  • Icarus Gasper & Salino, Phytotaxa 275(3): 209. 2016
  • Lomaria Willd., Mag. Neuesten Entdeck. Gesammten Naturk. Ges. Naturf. Freunde Berlin 3: 160. 1809
  • Lomaridium C.Presl, Epimel. Bot.: 154. 1851
  • Lomariocycas (J.Sm.) Gasper & A.R.Sm., Phytotaxa 275(3): 212. 2016
  • Neoblechnum Gasper & V.A.O.Dittrich, Phytotaxa 275(3): 214. 2016
  • Oceaniopteris Gasper & Salino, Phytotaxa 275(3): 214. 2016
  • Parablechnum C.Presl, Epimel. Bot.: 109. 1851
  • Sadleria Kaulf., Enum. Filic.: 161. 1824
  • Struthiopteris Scop., Fl. Carn.: 168. 1760

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. a b c d e f g h i The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B. University of Maryland. [dostęp 2015-08-20].
  4. a b Maarten J. M. Christenhusz, Xian-Chun Zhang & Harald Schneider (2011). "A linear sequence of extant families and genera of lycophytes and ferns" (PDF). Phytotaxa 19 : 7–54.
  5. Samuli Lehtonen. Towards Resolving the Complete Fern Tree of Life. „PLoS ONE”. 6, 10, s. e24851, 2011. DOI: 10.1371/journal.pone.0024851. 
  6. Carl J. Rothfels, Anders Larsson, Li-Yaung Kuo, Petra Korall, Wen- Liang Chiou, Kathleen M. Pryer. Overcoming Deep Roots, Fast Rates, and Short Internodes to Resolve the Ancient Rapid Radiation of Eupolypod II Ferns. „Systematic Biology”. 61, 1, s. 70, 2012. 
  7. Smith, A. R., K. M. Pryer, E. Schuettpelz, P. Korall, H. Schneider & P. G. Wolf. A classification for extant ferns. „Taxon”. 55 (3), s. 705–731, 2006 (ang.). 
  8. a b Blechnum L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-12-29].
  9. Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 96.

Media użyte na tej stronie

Woodwardia radicans kz1.JPG
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Woodwardia radicans in Anaga Mts., Tenerife, Canary Islands
Blechnum spicant 3.jpg
Autor: AudreyMuratet, Licencja: CC BY-SA 4.0
Blechnum spicant (L.) Roth, 1794 | Blechnum en épi | vallée d'Aspe, Pyrénées, France
Stenoc palus 100625-5189 mms.JPG
Autor: Wibowo Djatmiko (Wie146), Licencja: CC BY-SA 3.0
Stenochlaena palustris, shoots harvested by young girl in West Kalimantan, Indonesia.
Blechnum brasiliense in Jardin des Plantes 02.JPG
Autor: Salix, Licencja: CC BY-SA 4.0
Blechnum brasiliense. Cultivée dans les grandes serres du Jardin des Plantes de Paris. Muséum national d'Histoire naturelle. 75005 Paris, France.
Blechnum discolor kz04.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Blechnum discolor in Dunedin Botanic Garden