Podział administracyjny Austrii
Austria Ustrój i polityka Austrii Ustrój polityczny Konstytucja Władza ustawodawcza Władza wykonawcza Władza sądownicza Kontrola państwowa Finanse Samorząd terytorialny Partie polityczne Polityka zagraniczna Wikiprojekt Polityka |
Republika Austrii jest federacją, którą tworzy 9 krajów związkowych (niem.: Bundesland lub Land, l.mn.: Bundesländer, Länder).
Kraje związkowe podzielone są na miasta statutarne (niem.: Statutarstadt, Stadtbezirk, l.m.: Statutarstädte, Stadtbezirke) oraz powiaty (niem.: Bezirk, Landbezirk, l.m.: Bezirke, Landbezirke, w Dolnej Austrii i Vorarlbergu Verwaltungsbezirk, l.m.: Verwaltungsbezirke).
Wyjątek stanowi Wiedeń, który podzielony jest na 23 dzielnice (niem.: Gemeindebezirk, l.mn.: Gemeindebezirke).
Powiaty dzielą się na: miasta (niem.: Stadt, l.m.: Städte), gminy targowe (niem.: Marktgemeinde, l.mn.: Marktgemeinden) oraz gminy (niem.: Gemeinde, Ortsgemeinde, l.mn.: Gemeinden, Ortsgemeinden).
Kraje związkowe
Historia
Pięć z dziewięciu krajów związkowych: Dolna Austria, Karyntia, Salzburg, Styria oraz Tyrol, istnieje od średniowiecza. Górna Austria wyodrębniła się za panowania Józefa II około 1783-84. Vorarlberg wyodrębnił się z Tyrolu w roku 1861. Po rozpadzie Austro-Węgier w 1918 roku na podstawie traktatu z Saint-Germain oraz traktatu z Trianon Burgenland został przyłączony do Austrii jako kolejny kraj związkowy. W 1922 z Dolnej Austrii został wyodrębniony Wiedeń, jako 9 kraj związkowy.
Podstawa prawna
Podstawą prawną podziału Austrii na kraje związkowe jest Konstytucja Austrii uchwalona 1 października 1920 roku z późniejszymi zmianami. Mówi ona:
Artykuł 2
(1) Austria jest państwem federalnym.
(2) Federację tworzą samodzielne kraje: Burgenland, Karyntia, Dolna Austria, Górna Austria, Salzburg, Styria, Tyrol, Voralberg i Wiedeń.
Lista
| Herb | Polska nazwa[3] | Niemiecka nazwa | Stolica | Powierzchnia[4] | Ludność (2016)[4] |
|---|---|---|---|---|---|
 |  Burgenland | Burgenland | Eisenstadt | 3961.80 km² | 291011 |
 |  Karyntia | Kärnten | Klagenfurt am Wörthersee | 9538.01 km² | 560482 |
 |  Dolna Austria | Niederösterreich | St. Pölten[5] | 19186.27 km² | 1653691 |
 |  Górna Austria | Oberösterreich | Linz | 11979.91 km² | 1453948 |
 |  Salzburg | Salzburg | Salzburg | 7156.03 km² | 545815 |
 |  Styria | Steiermark | Graz | 16401.04 km² | 1232012 |
 | Tyrol | Tirol | Innsbruck | 12640.17 km² | 739139 |
 | Vorarlberg | Vorarlberg | Bregencja | 2601.12 km² | 384147 |
 | Wiedeń | Wien | Wiedeń | 414.65 km² | 1840226 |
Mapa
Podział
| Nazwa | Miasta statutarne | Powiaty | Gminy razem | w tym miasta | w tym gminy targowe | Gminy katastralne | Miejscowości |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Burgenland | 2 | 7 | 171 | 13 | 67 | 328 | 328 |
| Karyntia | 2 | 8 | 132 | 17 | 47 | 746 | 2828 |
| Dolna Austria | 4 | 21 | 573 | 76 | 327 | 3040 | 3878 |
| Górna Austria | 3 | 15 | 442 | 32 | 151 | 1213 | 6615 |
| Salzburg | 1 | 5 | 119 | 11 | 24 | 381 | 723 |
| Styria | 1 | 12 | 287 | 35 | 122 | 1596 | 2069 |
| Tyrol | 1 | 8 | 279 | 11 | 20 | 350 | 635 |
| Vorarlberg | – | 4 | 96 | 5 | 11 | 107 | 157 |
| Wiedeń | 1 | – | 1 | 1 | – | 89 | 23 |
| Razem | 15 | 80 | 2100 | 201 | 769 | 7850 | 17 256 |
| Źródło: Regionale Gliederungen 2016. Wiedeń: Statistik Austria, 2016. (niem.) | |||||||
Miasta statutarne
Podstawa prawna
Wszystkie gminy Austrii na podstawie Konstytucji Federalnej podlegają tym samym prawom, niezależnie, czy są to sporej wielkości miasta, czy też gminy wiejskie.
Jednocześnie Konstytucja pozwala na tworzenie miast statutarnych:
Artykuł 116
(3) O ile nie zagraża to interesom krajowym, gminie liczącej co najmniej 20 000 mieszkańców, jest nadawany na jej wniosek w drodze ustawy krajowej jej statut (prawo miejskie). Taka ustawa może być ogłoszona tylko za zgodą Rządu Federalnego. Zgodę uważa się za udzieloną, jeżeli Rząd Federalny w ciągu 8 tygodni od dnia, w którym uchwalona ustawa została przedłożona w odpowiednim ministerstwie federalnym, nie powiadomi naczelnika kraju, że zgody odmawia. Miasto posiadające własny statut, obok zadań administracji gminnej, wykonuje również administrację okręgową.
Lista
| Herb | Nazwa | Kraj związkowy | Ludność | Powierzchnia | Gęstość | Data nadania statutu |
|---|---|---|---|---|---|---|
 | Eisenstadt | Burgenland | 14 226 | 42,84 | 332 | 1921 |
 | Graz | Styria | 280 258 | 127,48 | 2198 | 1850 |
 | Innsbruck | Tyrol | 131 009 | 104,81 | 1250 | 1850 |
 | Klagenfurt am Wörthersee | Karyntia | 99 125 | 120,03 | 826 | 1850 |
 | Krems an der Donau | Dolna Austria | 24 344 | 51,70 | 471 | 1938 |
 | Linz | Górna Austria | 200 839 | 95,99 | 2092 | 1866 |
.jpg) | Rust | Burgenland | 1911 | 19,99 | 936 | 1921 |
_COA.svg) | Salzburg | Salzburg | 150 938 | 65,64 | 2299 | 1869 |
 | St. Pölten | Dolna Austria | 53 478 | 108,44 | 493 | 1922 |
 | Steyr | Górna Austria | 38 347 | 26,54 | 1445 | 1867 |
 | Villach | Karyntia | 61 218 | 134,90 | 454 | 1932 |
 | Waidhofen an der Ybbs | Dolna Austria | 11 364 | 131,19 | 87 | 1868 |
 | Wels | Górna Austria | 60 399 | 45,88 | 1316 | |
| Wiedeń | Wiedeń | 1 840 226 | 414,65 | 4438 | 1850 |
 | Wiener Neustadt | Dolna Austria | 43 833 | 60,89 | 720 | 1866 |
Mapa
Powiaty
- Podstawa prawna
Podstawa prawna istnienia powiatów regulowana jest na poziomie krajów związkowych. Jest to odpowiednio:
- Burgenland – Burgenländisches Bezirkshauptmannschaften-Gesetz – Bgld. BH-G,
- Dolna Austria – Gesetz über die Organisation der Bezirkshauptmannschaften,
- Górna Austria,
- Karyntia – Bezirkshauptmannschaften-Gesetz,
- Salzburg – Bezirkshauptmannschaften-Gesetz,
- Styria – Gesetz vom 13. Mai 1997 über die Organisation der Bezirkshauptmannschaften und die uständigkeit der Bezirksverwaltungsbehörden in der Steiermark (Steiermärkisches Bezirkshauptmannschaftengesetz),
- Tyrol – Gesetz über die Organisation der Bezirkshauptmannschaften,
- Vorarlberg – Gesetz über die Organisation der staatlichen Bezirksverwaltung.
Kraj związkowy Wiedeń nie dzieli się na powiaty.
Podział administracyjny Wiednia
Mapa
Przypisy
- ↑ a b Bundes-Verfassungsgesetz. Linz: Pro-Libris-Verlagsgesellschaft, 2010. ISBN 978-3-9900803-2-0. (niem.)
- ↑ a b Konstytucja Austrii. Piotr Czarny (tłum.), Bogumił Naleziński (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2004. ISBN 83-7059-658-4. (pol.)
- ↑ Andrzej Czerny: Austria. W: Nazewnictwo geograficzne świata. T. 12: Europa. Część II. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2010, s. 20. ISBN 978-83-254-0825-1. (pol.)
- ↑ a b Regionale Gliederungen 2016. Wiedeń: Statistik Austria, 2016. (niem.)
- ↑ Do 1986 stolicą Dolnej Austrii był Wiedeń.
Media użyte na tej stronie
Autor: Lencer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Austria
Equirectangular projection, N/S stretching 150 %. Geographic limits of the map:
- N: 49.2° N
- S: 46.3° N
- W: 9.4° E
- E: 17.2° E
Coat of arms of the Austrian city of Eisenstadt, the state capital of Burgenland
Coat of arms of the state of Lower Austria, Austria
Herb Waidhofen an der Ybbs, Dolna Austria
Coat of arms of Burgenland
Coat of arms of Austria: Coat of arms of Austria, depicting the more heraldic version of black eagle. (Version with several mistakes in dimensions of and in the shild and other.)
Blazon:„Gules, an embattled wall Argent, with open gate and open portculli, behind them, three towers Argent issauant with roofs Or, the medial higher and hexagonal, the others round.“
The arms were officially granted on November 14, 1931, but date from medieval times. The arms are based on the medieval seal of the city, which showed a very typical design of the time; a city wall with three towers.
Administrative system of Austria
Autor: Sgt bilko rework=Kontrollstellekundl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Map of austrian districts, including car licence plates. Districts in red and width bold font are "Statutarstädte" (statutory cities). Provincial capitals are oblique, "Expositur Gröbming" is in blue font. Based on File:Gemeinden_Österreichs.svg and File:Bezirke_Austria-A.gif.
Wappen der Stadt Wels in Österreich