Podział administracyjny Budapesztu

Dzielnice Budapesztu

Podział administracyjny Budapesztu – aktualnie (od 1994 roku) miasto Budapeszt jest podzielone na 23 dzielnice ((węg.) kerület). Każda z dzielnic posiada własny samorząd.

Historia

Połączenie trzech miast

W chwili połączenia Budy, Óbudy i Pesztu (1873 rok) w nowo powstałym Budapeszcie było 10 dzielnic, w tym siedem w Peszcie. Oznaczano je liczbami rzymskimi – ta tradycja przetrwała do dziś. Były to:

I – Zamek, Tabán, Krisztinaváros,
II - Országút i Víziváros,
III - Újlak i Ó-Buda (wówczas jeszcze pisane z myślnikiem),
IV – Belváros (Śródmieście),
V - Lipótváros,
VI - Terézváros,
VII - Erzsébetváros,
VIII - Józsefváros,
IX – Ferencváros,
X - Kőbánya.

Czasy międzywojenne

W r. 1930 utworzono cztery nowe dzielnice – po dwie na każdym brzegu Dunaju. Dzielnicę XI i XII wydzielono z dotychczasowej I dzielnicy; XI (wówczas Szentimreváros, obecnie Újbuda) zaczęła funkcjonować od 1934 r., XII (Hegyvidék) – od 1940. Dzielnice XIII i XIV utworzono w ten sposób, że z dotychczasowych dzielnic V, VI, VII i X wycięto obszar ograniczony od pd. wsch. obecną al. György Dózsa, od południa ul. Kerepesi, od pn. wsch. północną koleją obwodową, a od zachodu Dunajem, a następnie podzielono go na część zachodnią (dzielnica XIII, działająca od 1938 r.) i wschodnią (dzielnica XIV, działająca od 1935 r.). Linia podziału biegła na linii kolejowej Dworzec Nyugati – Vác.

Rozszerzenie granic miasta w 1950 r.

1 stycznia 1950 r. przyłączono do Budapesztu:

7 miast na prawach komitatu:

Budafok
Csepel
Kispest
Pestszenterzsébet
Pestszentlőrinc
Rákospalota
Újpest,

16 gmin:

Albertfalva
Békásmegyer
Budatétény
Cinkota
Mátyásföld
Nagytétény
Pesthidegkút
Pestszentimre
Pestújhely
Rákoscsaba
Rákoshegy
Rákoskeresztúr
Rákosliget
Rákosszentmihály
Sashalom
Soroksár

oraz 3 obszary wydzielone z trzech innych gmin (na jednym z nich powstało lotnisko Ferihegy).

Tak powstałe miasto było 2,5 razy większe od dotychczasowego. Podzielono je na 22 dzielnice. Dotychczasową IV skasowano, granice pozostałych 13 w różnym stopniu zmieniono. Spośród przyłączonych obszarów cztery dołączono do istniejących dzielnic, z pozostałych 22 utworzono 9 nowych dzielnic. Numer IV otrzymał leżący najbardziej na północ Újpest, pozostałe ponumerowano od XV do XXII. Numeracja jest zgodna z ruchem wskazówek zegara zaczynając od środka.

Lata 90. XX wieku

Ostatnia zmiana w podziale administracyjnym Budapesztu miała miejsce w 1994 roku, kiedy z obszaru dotychczasowej XX dzielnicy Pesterzsébet wydzielono jako osobne osiedle Soroksár, które stworzyło dzielnicę XXIII. ^[1]

Obecny podział

numer	nazwa oficjalna	data powstania	ludność	powierzchnia w km²	gęstość zaludnienia (osób/km²)	burmistrz
I	Várkerület	17.11.1873	24 528	3,41	7 193	Gábor T. Nagy
II	brak - II dzielnica	17.11.1873	88 011	36,34	2 422	Zsolt Láng
III	Óbuda-Békásmegyer	17.11.1873	123 889	39,70	3 121	Balázs Bús
IV	Újpest	1.01.1950	99 050	18,82	5 263	Zsolt Wintermantel
V	Belváros-Lipótváros	17.11.1873	27 342	2,59	10 557	Antal Rogán
VI	Terézváros	17.11.1873	43 377	2,38	18 226	Zsófia Hassay
VII	Erzsébetváros	17.11.1873	64 767	2,09	30 989	Zsolt Vattamány
VIII	Józsefváros	17.11.1873	85 173	6,85	12 434	Máté Kocsis
IX	Ferencváros	17.11.1873	63 697	12,53	5 084	János Bácskai
X	Kőbánya	17.11.1873	81 475	32,49	2 508	Róbert Kovács
XI	Újbuda	1.03.1934	145 510	33,49	4 345	Tamás Hoffmann
XII	Hegyvidék	1.07.1940	55 776	26,68	2 091	Zoltán Pokorni
XIII	Újlipótváros-Angyalföld	15.06.1938	118 320	13,44	8 804	József Tóth
XIV	Zugló	15.06.1935	123 786	18,13	6 828	Ferenc Papcsák
XV	brak - XV dzielnica	1.01.1950	79 779	26,94	2 961	Tamás László
XVI	brak - XVI dzielnica	1.01.1950	68 235	33,51	2 036	Péter Kovács
XVII	Rákosmente	1.01.1950	78 537	54,82	1 433	Levente Riz
XVIII	Pestszentlőrinc-Pestszentimre	1.01.1950	94 663	38,60	2 452	Attila Ughy
XIX	Kispest	1.01.1950	62 210	9,38	6 632	Péter Gajda
XX	Pesterzsébet	1.01.1950	63 887	12,18	5 245	Ákos Szabados
XXI	Csepel	1.01.1950	76 976	25,75	2 989	Szilárd Németh
XXII	Budafok-Tétény	1.01.1950	51 071	34,25	1 491	Attila Szabolcs
XXIII	Soroksár	11.12.1994	19 982	40,77	490	Ferenc Geiger

Osiedla

Większość dzielnic (kerület) jest podzielona na mniejsze jednostki (városrész), które odpowiadają polskim osiedlom.

dzielnica kerület	osiedla városrész
I - Várkerület	Gellérthegy (część), Krisztinaváros (część), Tabán (część), Vár i Víziváros (część)
II - II dzielnica	Adyliget, Budakeszierdő (część), Budaliget, Csatárka, Erzsébetliget, Erzsébettelek, Felhévíz, Gercse, Hársakalja, Hárshegy, Hűvösvölgy, Kővár, Kurucles, Lipótmező, Máriaremete, Nyék, Országút, Pálvölgy, Pasarét, Pesthidegkút-Ófalu, Petneházyrét, Remetekertváros, Rézmál, Rózsadomb, Szemlőhegy, Széphalom, Szépilona, Szépvölgy, Törökvész, Újlak (część), Vérhalom, Víziváros (część), Zöldmál
III - Óbuda-Békásmegyer	Aquincum, Aranyhegy, Békásmegyer, Csillaghegy, Csúcshegy, Filatorigát, Hármashatárhegy, Kaszásdűlő, Mátyáshegy, Mocsárosdűlő, Óbuda, Óbudaisziget, Remetehegy, Rómaifürdő, Solymárvölgy, Táborhegy, Testvérhegy, Törökkő, Újlak (część), Ürömhegy
IV - Újpest	Istvántelek, Káposztásmegyer, Megyer, Népsziget (część), Székesdűlő, Újpest
V - Belváros-Lipótváros	Belváros, Lipótváros
VI - Terézváros	Terézváros
VII - Erzsébetváros	Erzsébetváros, Istvánmező (część)
VIII - Józsefváros	Istvánmező (część), Józsefváros, Kerepesdűlő, Tisztviselőtelep
IX - Ferencváros	Ferencváros, Gubacsidűlő, József Attila lakótelep
X - Kőbánya	Felsőrákos, Gyárdűlő, Keresztúridűlő, Kőbánya-Kertváros, Kúttó, Laposdűlő, Ligettelek, Népliget, Óhegy, Téglagyárdűlő, Újhegy
XI - Újbuda	Albertfalva, Dobogó, Gazdagrét, Gellérthegy (część), Hosszúrét, Kamaraerdő, Kelenföld, Kelenvölgy, Kőérberek, Lágymányos, Madárhegy, Őrmező, Örsöd, Péterhegy, Pösingermajor, Sasad, Sashegy (część), Spanyolrét, Szentimreváros, Tabán (część)
XII - Hegyvidék	Budakeszierdő (część), Csillebérc, Farkasrét, Farkasvölgy, Istenhegy, Jánoshegy, Kissvábhegy, Krisztinaváros (część), Kútvölgy, Magasút, Mártonhegy, Németvölgy, Orbánhegy, Sashegy (część), Svábhegy, Széchenyihegy, Virányos, Zugliget
XIII - Újlipótváros-Angyalföld	Angyalföld, Margitsziget, Népsziget (część), Újlipótváros, Vizafogó
XIV - Zugló	Alsórákos, Herminamező, Istvánmező, Kiszugló, Nagyzugló, Rákosfalva, Törökőr, Városliget
XV dzielnica	Pestújhely, Rákospalota, Újpalota
XVI dzielnica	Árpádföld, Cinkota, Mátyásföld, Rákosszentmihály, Sashalom
XVII - Rákosmente	Akadémiaújtelep, Madárdomb, Rákoscsaba, Rákoscsaba-Újtelep, Rákoshegy, Rákoskeresztúr, Rákoskert, Rákosliget, Régiakadémiatelep
XVIII - Pestszentlőrinc-Pestszentimre	Alacskai úti lakótelep, Almáskert, Bélatelep, Belsőmajor, Bókaytelep, Erdőskert, Erzsébettelep, Ferihegy, Ganzkertváros, Ganztelep, Gloriett-telep, Halmierdő, Havanna-telep, Kossuth Ferenc-telep, Lakatostelep, Liptáktelep, Lónyaytelep, Miklóstelep, Rendessytelep, Szemeretelep, Szent Imre-kertváros, Szent Lőrinc-telep, Újpéteritelep
XIX - Kispest	Kispest, Wekerletelep
XX - Pesterzsébet	Gubacsipuszta, Kossuthfalva, Pacsirtatelep, Pesterzsébet, Pesterzsébet-Szabótelep
XXI - Csepel	Csepel-Belváros, Csepel-Kertváros, Csepel-Ófalu, Csepel-Rózsadomb, Csepel-Szabótelep, Csillagtelep, Erdőalja, Erdősor, Gyártelep, Háros, Királyerdő, Királymajor, Szigetcsúcs
XXII - Budafok-Tétény	Baross Gábor-telep, Budafok, Budatétény, Nagytétény
XXIII - Soroksár	Millenniumtelep, Soroksár, Soroksár-Újtelep

Dzielnice mogą nadać sobie własną nazwę oficjalną (np. Erzsébetváros), która funkcjonuje obok nazwy z numerem, nadanej przez państwo (np. VII dzielnica miasta stołecznego Budapeszt – Budapest főváros VII. kerülete – taką formę ma nazwa oficjalna). ^[2] Dzielnice: II, XIII, XV i XVI nie posiadają nazwy oficjalnej.^[1]

Przypisy

↑ ^a ^b Kerületek (węg.). Budapest.hu. [dostęp 2013-04-29].
↑ [1] 1994. évi XLIII. törvény Budapest főváros közigazgatási területéről és kerületi beosztásáról, 2. § (2) (Ust. nr XLIII z 1994 r. o podziale administracyjnym i obszarze Budapesztu, data dostępu 2011-09-25

Bibliografia

[2] - strona internetowa Budapesztu

[keruletek-1] Kerületek (węg.). Budapest.hu. [dostęp 2013-04-29].

[2] [1] 1994. évi XLIII. törvény Budapest főváros közigazgatási területéről és kerületi beosztásáról, 2. § (2) (Ust. nr XLIII z 1994 r. o podziale administracyjnym i obszarze Budapesztu, data dostępu 2011-09-25

[1]

[2]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne