Podział administracyjny Grecji

Podział administracyjny Grecji – od 1 stycznia 2011 Grecja jest podzielona na jednostki administracyjne trzech poziomów: 7 administracji zdecentralizowanych (αποκεντρωμένη διοίκηση – apokendromeni diikisi), które dzielą się na 13 regionów (περιφέρεια – periferia), w skład których wchodzą 332 gminy (δήμος – dimos).

Taki podział administracyjny został wprowadzony na podstawie tzw. Programu Kalikrates (Πρόγραμμα Καλλικράτης, N.3852/2010^[1]), zastępującego obowiązujący w latach 1997–2010 podział na: 13 regionów, 54 nomosów (prefektur) i 1034 gminy. Dodatkowo gminy grupowane są w jednostki regionalne (περιφερειακή ενότητα), których utworzono 74; nie mają one jednak statusu jednostek administracyjnych. W języku formalnym, terytoria dawnych nomosów określane są teraz jako "nomarchiako diamerisma". Gdy w praktyce, wobec tych obszarów, także oficjalnie adresowo, w dalszym ciągu używane bywa słowo "nomos" i tworzone od niego formy przymiotników^[2][3][4]

Administracje zdecentralizowane i regiony

Podział Grecji na administracje zdecentralizowane.

Podział Grecji na regiony.

• Attyka
  • Attyka (66 gmin)
• Epir-Macedonia Zachodnia
  • Epir (18 gmin)
  • Macedonia Zachodnia (12 gmin)
• Kreta
  • Kreta (24 gminy)
• Macedonia-Tracja
  • Macedonia Środkowa (38 gmin)
  • Macedonia Wschodnia i Tracja (22 gminy)
• Peloponez, Grecja Zachodnia i Wyspy Jońskie
  • Peloponez (26 gmin)
  • Grecja Zachodnia (19 gmin)
  • Wyspy Jońskie (7 gmin)
• Tesalia-Grecja Środkowa
  • Tesalia (25 gmin)
  • Grecja Środkowa (25 gmin)
• Wyspy Egejskie
  • Wyspy Egejskie Południowe (34 gmin)
  • Wyspy Egejskie Północne (9 gmin)

Dodatkowo w strukturze administracyjnej Grecji istnieje Autonomiczna Republika Góry Athos.

Podział administracyjny w latach 1997–2010

Przed wprowadzeniem 1 stycznia 2011 nowego podziału administracyjnego Grecja dzieliła się na 13 regionów, które dzieliły się na 54 nomosów (prefektur) podzielonych następnie na 1034 gminy.

Umocowania prawne i ich zmiany

Ustawa o regionach, która została przyjęta przez rząd Andreasa Papandreu (sygn. ustaw N.1622/86^[5] i P.D.51/87^[6]), ustanowiła regiony, które w istocie miały charakter pomocniczy w stosunku do rządu centralnego. W późnych latach 90. przeprowadzono reformy ich funkcjonowania przy jednoczesnym rozszerzeniu kompetencji (sygn. ustaw N.2503/97^[7] i 2647/98). Mimo to, regiony nadal pozostawały w dużym stopniu uzależnione od rządu Grecji poprzez mianowanych przez niego sekretarzy generalnych.

Struktura podziału

Szczegółowy podział administracyjny Grecji, obowiązujący do końca 2010 roku, przedstawiał się następująco:

• 13 regionów (nwgr. περιφέρεια – periféria, l.mn. περιφέρειες – periféries), z których 12 dzieli się na:
  • 54 nomosy (nwgr. νομός – nomós, l.mn. νομοί – nomí), tłumaczonych czasem również jako prefektury lub departamenty. Nomosy dzielą się na:
    • gminy miejskie (zob. dimos, nwgr. δήμος – dímos, l.mn. δήμοι – dími) i gminy wiejskie (kinotites, nwgr. κοινότητα – kinótita, l.mn. κοινότητες – kinótites).

Osobliwościami są:

• region Attyka, składający się tylko z jednego nomosu – Attyka, tworzącego dość specyficzny administracyjnie ustrój stolicy kraju. Nomos ten dzieli się na:
  • 4 jednostki zwane nomarchia (νομαρχία), czasami tłumaczone jako półprefektury, dzielące się na:
    • gminy miejskie i wiejskie
• specjalny status posiada Góra Athos, której teren stanowi obszar autonomiczny na Półwyspie Chalcydyckim.

Nazwy regionów i nomosów w Grecji

Mapa regionów Grecji

Mapa nomosów Grecji

Mapa nomarchii Attyki

Grecja Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Grecji Ustrój polityczny Ustrój polityczny Grecji Konstytucja Konstytucja Grecji Władza ustawodawcza Parlament Grecji Władza wykonawcza Prezydent Premier Rząd Władza sądownicza System prawny Grecji Sąd Kasacyjny Rada Stanu Kontrola państwowa Kontrola państwowa Finanse Narodowy Bank Grecji Samorząd terytorialny Podział administracyjny Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Syriza Nowa Demokracja PASOK Złoty Świt Wybory Wybory parlamentarne: 2015 Wybory do PE: 2014 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Grecji

Portal Grecja

Numery kolejne odpowiadają numeracji na załączonej mapce regionów.

1. 
   region Attyka (περιφέρεια Αττικής – periferia Attikí)
   • nomos Attyka (νομός Αττική), dzieli się na 4 nomarchie:
     • nomarchia Ateny (νομαρχία Αθήνα)
     • nomarchia Attyka Wschodnia (νομαρχία Ανατολική Αττική)
     • nomarchia Pireus (νομαρχία Πειραιάς)
     • nomarchia Attyka Zachodnia (νομαρχία Δυτική Αττική)
2. 
   region Grecja Środkowa (περιφέρεια Στερεά Ελλάδα – Stereá Elláda)
   • Eurytania (Ευρυτανία)
   • Eubea (Εύβοια)
   • Fokida (Φωκίδα)
   • Ftiotyda (Φθιώτιδα)
   • Beocja (Βοιωτία)
3. 
   region Macedonia Środkowa (περιφέρεια Κεντρική Μακεδονία – Kendrikí Makedonía)
   • Chalkidiki (Χαλκιδική)
   • Imatia (Ημαθία)
   • Kilkis (Κιλκίς)
   • Pela (Πέλλα)
   • Pieria (Πιερία)
   • Seres (Σέρρες)
   • Saloniki (Θεσσαλονίκη)
4. 
   region Kreta (περιφέρεια Κρήτη – Kríti)
   • Heraklion (Ηράκλειο)
   • Chania (Χανιά)
   • Lasiti (Λασίθι)
   • Retimno (Ρέθυμνο)
5. 
   region Macedonia Wschodnia i Tracja (περιφέρεια Ανατολική Μακεδονία και Θράκη – Anatolikí Makedonía kie Thráki)
   • Drama (Δράμα)
   • Ewros (Έβρος)
   • Kawala (Καβάλα)
   • Rodopi (Ροδόπη)
   • Ksanti (Ξάνθη)
6. 
   region Epir (περιφέρεια Ήπειρος – Ípiros)
   • Arta (Άρτα)
   • Janina (Ιωάννινα)
   • Preweza (Πρέβεζα)
   • Tesprotia (Θεσπρωτία)
7. 
   region Wyspy Jońskie (περιφέρεια Ιόνια νησιά – Iónia Nisiá)
   • Kefalinia (Κεφαλληνία)
   • Kerkira (Κέρκυρα)
   • Leukada (Λευκάδα)
   • Zakintos (Ζάκυνθος)
8. 
   region Wyspy Egejskie Północne (περιφέρεια Βόρειο Αιγαίο – Vório Egéo)
   • Chios (Χίος)
   • Lesbos (Λέσβος)
   • Samos (Σάμος)
9. 
   region Peloponez (περιφέρεια Πελοπόννησος – Pelopónnisos)
   • Argolida (Αργολίδα)
   • Arkadia (Αρκαδία)
   • Koryntia (Κορινθία)
   • Lakonia (Λακονία)
   • Mesenia (Μεσσηνία)
10. 
    region Wyspy Egejskie Południowe (περιφέρεια Νότιο Αιγαίο – Nótio Egéo)
    • Cyklady (Κυκλάδες)
    • Dodekanez (Δωδεκανήσα)
11. 
    region Tesalia (περιφέρεια Θεσσαλία – Thessalía)
    • Karditsa (Καρδίτσα)
    • Larisa (Λάρισα)
    • Magnezja (Μαγνησία)
    • Trikala (Τρίκαλα)
12. 
    region Grecja Zachodnia (περιφέρεια Δυτική Ελλάδα – Ditikí Elláda)
    • Etolia i Akarnania (Αιτωλοακαρνανία)
    • Achaja (Αχαΐα)
    • Elida (Ηλεία)
13. 
    region Macedonia Zachodnia (περιφέρεια Δυτική Μακεδονία – Ditikí Makedonía)
    • Florina (Φλώρινα)
    • Grewena (Γρεβενά)
    • Kastoria (Καστοριά)
    • Kozani (Κοζάνη)

• 
  Autonomiczna Republika Góry Athos (Άγιο Όρος – Ajio Oros, dosł. Święta Góra)

Przypisy