Podział administracyjny Japonii
Podział
Japonia jest podzielona administracyjnie na 47 jednostek. W języku japońskim system ten nazywa się todōfuken (jap. 都道府県). Dla ułatwienia zapisywany czasem w postaci to-dō-fu-ken jako zbiorowa definicja czterech różnego rodzaju jednostek administracyjnych samorządu terytorialnego: metropolii, dystryktów, prefektur miejskich i wiejskich[1]. Mianem tym określane są poniższe jednostki administracyjne. Nazwy w języku angielskim – przyjęte i stosowane jako obowiązujące – są zgodne z oficjalnym nazewnictwem japońskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Łączności (総務省 Sōmu-shō, Ministry of Internal Affairs and Communications, MIC)[2].
Metropolia – Tokio
1 metropolia (都 to; ang. metropolis): Tokio, formalnie 東京都 Tōkyō-to – miasto stołeczne na prawach prefektury, prefektura metropolitalna. Znak 都 (to – czytanie sinojapońskie) jest tłumaczony jako metropolia, stąd Tōkyō-to znaczy "Tokyo Metropolis", a władze miasta nazywają się oficjalnie "Tokyo Metropolitan Government". Jednocześnie jednak Tōkyō-to jest tłumaczone jak "Tokyo Prefecture" w języku angielskim. Ponadto sam znak 都 czytany czysto po japońsku miyako oznacza stolicę[3]. Metropolia Tokijska została utworzona w 1943 roku poprzez połączenie Prefektury Tokijskiej (東京府 Tōkyō-fu, Tokyo Prefecture) i miasta Tokio (東京市 Tōkyō-shi, city of Tokyo). Część wschodnia prefektury stołecznej, która tworzyła w przeszłości miasto Tokio jest podzielona na 23 okręgi specjalne 特別区 tokubetsu-ku, popularnie w skrócie dzielnice 区 ku.
Dystrykt – Hokkaido
1 dystrykt (道 dō; province): Hokkaido (北海道 Hokkai-dō; lit. Dystrykt/Prowincja/Prefektura Północnego Morza[4], Northern Sea Circuit) – region administracyjny o nazwie tożsamej z regionem geograficznym i nazwą wyspy. Obecny, wewnętrzny podział administracyjny Hokkaido i nowe nazewnictwo zostały ustanowione 1 kwietnia 2010 roku. Dotychczasowe jednostki shichō zostały zastąpione czternastoma jednostkami o nazwach shinkō-kyoku (pięć) i sōgō-shinkō-kyoku (dziewięć). Nazwy te są tłumaczone łącznie jako podprefektury (subprefectures).
Prefektury miejskie
2 prefektury miejskie (府 fu; city prefectures): Osaka i Kioto.
Prefektury
43 prefektury (県 ken; prefectures).
Dla ułatwienia używa się w znaczeniu ogólnym przeważnie słowa prefektury na określenie wszystkich jednostek[5]. Władzę wykonawczą w każdej z nich sprawuje gubernator (知事 chiji) wybierany co 4 lata w wyborach bezpośrednich, a ustawodawczą – jednoizbowy parlament (議会 gikai). Kandydaci w wyborach muszą być obywatelami lokalnej jednostki administracyjnej i mieć ukończone 25 lat.
Prefektury to jednostki administracyjne większe niż:
- powiaty (郡 gun) – w latach 20. XX w. ich funkcje administracyjne zostały przekazane miastom i wioskom położonym na ich terenie, obecnie figurują jako adresy pocztowe i częściowo wyznaczają granice okręgów wyborczych, znak 郡 wywodzi się od historycznej nazwy jednostki w Chinach, tłumaczonej jako komanderia);
- miasta (większe, ponad 50 tys. mieszkańców – 市 shi; mniejsze – 町 chō lub machi);
- wsie (村 son lub mura).
Jednostek miejskich i wiejskich jest łącznie 1777 (stan na 1 kwietnia 2009 r.), w tym dużych miast – 783, małych – 802, wiosek – 192[6].
Miasta „oznaczone”
Wśród miast japońskich istnieją trzy grupy miast „oznaczonych”. Pierwsza z nich to miasta, które liczą ponad 0,5 mln ludności. Mają one status „miast oznaczonych rządowym rozporządzeniem” (政令指定都市 seirei shitei toshi). W październiku 2016 roku było ich 20: Sapporo, Sendai, Saitama, Chiba, Yokohama, Kawasaki, Sagamihara, Niigata, Shizuoka, Hamamatsu, Nagoya, Kyoto, Osaka, Sakai, Kobe, Okayama, Hiroshima, Kitakyushu, Fukuoka, Kumamoto.
Druga grupa miast „oznaczonych” to „miasta-centra” lub „miasta-rdzenie” (中核市 chūkaku-shi, ang. „core cities”). Miasto zaliczone do tej kategorii musi mieć co najmniej 200 tys. mieszkańców, ale jeśli ma mniej niż 500 tys., to jego powierzchnia musi mieć co najmniej 100 km². Według stanu na październik 2016 roku takich miast jest 47. Mają one większość uprawnień, jak „miasta oznaczone rządowym rozporządzeniem” z wyjątkiem funkcji, które są skuteczniej obsługiwane na poziomie prefektury.
Trzecią grupę stanowią „miasta specjalne” (特例市 tokurei-shi, ang. „special cities”). Miasto tej kategorii musi mieć co najmniej 200 tys. mieszkańców (wg stanu na październik 2016 roku było ich 37). Mają one stopień suwerenności zbliżony do „miast-rdzeni” w zakresie ochrony środowiska i planowania urbanistycznego[7].
Powyższe listy miast są otwarte i w najbliższych latach będą ulegać zmianom.
Konstytucja Japonii
ROZDZIAŁ VIII
SAMORZĄD LOKALNY
Artykuł 92: Postanowienia odnoszące się do organizacji i działalności terytorialnych jednostek publicznych określa ustawa, zgodnie z zasadą autonomii lokalnej.
Artykuł 93: Zgodnie z ustawą terytorialne jednostki publiczne powołują zgromadzenia, jako swoje organa obradujące. Wyżsi funkcjonariusze wszelkich terytorialnych jednostek publicznych, członkowie zgromadzeń oraz inni funkcjonariusze lokalni, których określi ustawa, wybierani są w swoich okręgach drogą bezpośredniego, powszechnego, głosowania.
Artykuł 94: Terytorialne jednostki publiczne mają prawo zarządzać swoim majątkiem, swoimi sprawami i kierować administracją oraz w ramach ustawowych uchwalać własne przepisy.
Artykuł 95: Ustawa specjalna, odnosząca się do jednej tylko terytorialnej jednostki publicznej, nie może być uchwalona przez Parlament bez zgody większości wyborców z tej jednostki, uzyskanej zgodnie z ustawą[8].
Historia
Obecny system został ustanowiony w lipcu 1871 roku przez rząd Meiji, który zniósł feudalny system podziału kraju aktem znanym pod nazwą Haihan-chiken.
Początkowo było 300 prefektur, które były de facto następczyniami domen feudalnych (hanów). Liczba ta została ograniczona w 1871 r. do 72 prefektur, a w 1888 roku do 47. W 1947 roku wydano akt prawny Chihō-jichi-hō (jap. 地方自治法) dający większą autonomię prefekturom oraz ustanawiający gubernatorów i lokalne parlamenty.
Lista prefektur
| Lp. | Flaga | Nazwa | Stolica | Typ jednostki administracyjnej | Region geograficzny |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  | Aichi (愛知県) | Nagoja | prefektura (県 ken) | Chūbu |
| 2 |  | Akita (秋田県) | Akita | prefektura (県 ken) | Tōhoku |
| 3 |  | Aomori (青森県) | Aomori | prefektura (県 ken) | Tōhoku |
| 4 |  | Chiba (千葉県) | Chiba | prefektura (県 ken) | Kantō |
| 5 |  | Ehime (愛媛県) | Matsuyama | prefektura (県 ken) | Sikoku |
| 6 |  | Fukui (福井県) | Fukui | prefektura (県 ken) | Chūbu |
| 7 |  | Fukuoka (福岡県) | Fukuoka | prefektura (県 ken) | Kiusiu |
| 8 |  | Fukushima (福島県) | Fukushima | prefektura (県 ken) | Tōhoku |
| 9 |  | Gifu (岐阜県) | Gifu | prefektura (県 ken) | Chūbu |
| 10 |  | Gunma (群馬県) | Maebashi | prefektura (県 ken) | Kantō |
| 11 |  | Hiroszima (広島県) | Hiroszima | prefektura (県 ken) | Chūgoku |
| 12 |  | Hokkaidō (北海道) | Sapporo | dystrykt, region administracyjny (道 dō) | Hokkaidō |
| 13 |  | Hyōgo (兵庫県) | Kōbe | prefektura (県 ken) | Kinki |
| 14 |  | Ibaraki (茨城県) | Mito | prefektura (県 ken) | Kantō |
| 15 |  | Ishikawa (石川県) | Kanazawa | prefektura (県 ken) | Kantō |
| 16 |  | Iwate (岩手県) | Morioka | prefektura (県 ken) | Tōhoku |
| 17 |  | Kagawa (香川県) | Takamatsu | prefektura (県 ken) | Sikoku |
| 18 |  | Kagoshima (鹿児島県) | Kagoshima | prefektura (県 ken) | Kiusiu |
| 19 |  | Kanagawa (神奈川県) | Jokohama | prefektura (県 ken) | Kantō |
| 20 |  | Kioto (京都府) | Kioto | prefektura miejska (府 fu) | Kinki |
| 21 |  | Kōchi (高知県) | Kōchi | prefektura (県 ken) | Sikoku |
| 22 |  | Kumamoto (熊本県) | Kumamoto | prefektura (県 ken) | Kiusiu |
| 23 |  | Mie (三重県) | Tsu | prefektura (県 ken) | Kinki |
| 24 |  | Miyagi (宮城県) | Sendai | prefektura (県 ken) | Tōhoku |
| 25 |  | Miyazaki (宮崎県) | Miyazaki | prefektura (県 ken) | Kiusiu |
| 26 |  | Nagano (長野県) | Nagano | prefektura (県 ken) | Chūbu |
| 27 |  | Nagasaki (長崎県) | Nagasaki | prefektura (県 ken) | Kiusiu |
| 28 |  | Nara (奈良県) | Nara | prefektura (県 ken) | Kinki |
| 29 |  | Niigata (新潟県) | Niigata | prefektura (県 ken) | Chūbu |
| 30 |  | Ōita (大分県) | Ōita | prefektura (県 ken) | Kiusiu |
| 31 |  | Okayama (岡山県) | Okayama | prefektura (県 ken) | Chūgoku |
| 32 |  | Okinawa (沖縄県) | Naha | prefektura (県 ken) | Kiusiu |
| 33 |  | Osaka (大阪府) | Osaka | prefektura miejska (府 fu) | Kinki |
| 34 |  | Saga (佐賀県) | Saga | prefektura (県 ken) | Kiusiu |
| 35 |  | Saitama (埼玉県) | Saitama | prefektura (県 ken) | Kantō |
| 36 |  | Shiga (滋賀県) | Ōtsu | prefektura (県 ken) | Kinki |
| 37 |  | Shimane (島根県) | Matsue | prefektura (県 ken) | Chūgoku |
| 38 |  | Shizuoka (静岡県) | Shizuoka | prefektura (県 ken) | Chūbu |
| 39 |  | Tochigi (栃木県) | Utsunomiya | prefektura (県 ken) | Kantō |
| 40 |  | Tokio (東京都) | miasto stołeczne na prawach prefektury | prefektura metropolitalna (都 to) | Kantō |
| 41 |  | Tokushima (徳島県) | Tokushima | prefektura (県 ken) | Sikoku |
| 42 |  | Tottori (鳥取県) | Tottori | prefektura (県 ken) | Chūgoku |
| 43 |  | Toyama (富山県) | Toyama | prefektura (県 ken) | Chūbu |
| 44 |  | Wakayama (和歌山県) | Wakayama | prefektura (県 ken) | Kinki |
| 45 |  | Yamagata (山形県) | Yamagata | prefektura(県 ken) | Tōhoku |
| 46 |  | Yamaguchi (山口県) | Yamaguchi | prefektura (県 ken) | Chūgoku |
| 47 |  | Yamanashi (山梨県) | Kōfu | prefektura (県 ken) | Chūbu |
Mapa z podziałem na prefektury
Prefektury według regionów geograficznych
| Hokkaidō | Tōhoku | Kantō | Chūbu | Kansai | Chūgoku | Shikoku | Kyūshū |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. Hokkaidō | 2. Aomori | 8. Ibaraki | 15. Niigata | 24. Mie | 31. Tottori | 40. Fukuoka |
Zobacz też
- Podprefektury Japonii
- Japan Times,Promoting local autonomy
- UN, JAPAN Public Administration Country Profile
- Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Biuro Administracji Lokalnej
Przypisy
- ↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 1805. ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑ Local Automy in Japan (ang.). Ministry of Internal Affairs and Communications (MIC), 2009. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 1111, 1798. ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 203. ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑ JAPAN Public Administration Country Profile (ang.). United Nations (DPADM, DESA), 2006. s. 7-9. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ Types of Local Governments (ang.). Ministry of Internal Affairs and Communications (MIC), 3009. s. 3. [dostęp 2017-04-30].
- ↑ LOCAL-GOVERNMENT (ang.). Web Japan. [dostęp 2017-05-08].
- ↑ Konstytucja Japonii z 3 listopada 1946 (tłum. prof. Teruji Suzuki) (pol.). Embassy of Japan in Poland, 2012. [dostęp 2017-04-29].
| |||||||||||||
Media użyte na tej stronie
Flag of Fukuoka prefecture, Japan
Flag of Okayama Prefecture
Flag of Miyagi Prefecture.
Flag of Fukushima Prefecture.
Flag of Hokkaido Prefecture.
Flag of Aomori Prefecture.
東京都旗。1964年（昭和39年）10月1日制定。
Flag of Ishikawa Prefecture
Autor: Okajun, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tokyo Metropolitan Government Building
Flag of Iwate Prefecture.
Flag of Gifu Prefecture
Flag of Ibaraki Prefecture.
Flag of Wakayama Prefecture, Japan.
Flag of Gunma Prefecture.
Flag of Shiga Prefecture, Japan.
White stylized Katakana character of Shiga on light blue field. The emblem expresses Japan's largest lake The Biwako in light blue round shape and wings which represent harmony and progress. Adopted 16 September 1968. The flag is based on the symbol announced on May 3, 1957.
Flaga Mie
Flag of Chiba Prefecture.
Autor: Zscout370, Mike Rohsopht, Licencja: CC BY-SA 3.0
Flag of Kagawa Prefecture
Flag of Kanagawa Prefecture.
Flag of Akita Prefecture.
Flag of Fukui prefecture, Japan
Map of the regions and prefectures of Japan in ISO 3166-2:JP order.
Flag of Miyazaki Prefecture
Flag of Kumamoto Prefecture
Flag of Kyoto Prefecture. Published to November 2, 1976.
(c) Alex Tora, CC BY-SA 3.0
広島県県旗
Прапор префектури Хіросіма
Flag of Hiroshima-ken
Flag of Nara Prefecture, Japan.
Flag of Tochigi Prefecture.
Flag of Saitama Prefecture