Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce (1944–1989)

Podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w latach 1944–1989

Stan na 1945

W wyniku zmian granic Polski, przeprowadzonych po zakończeniu II wojny światowej stan administracji Kościoła rzymskokatolickiego w 1945 przedstawiał się następująco:

Ziemie przejęte po III Rzeszy:

Ponadto we wschodniej części Polski:

Część diecezji znalazła się poza granicami Polski:

Lata 1945–1972

W 1946 na prośbę kardynała Augusta Hlonda rozwiązana została unia personalna archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej. Równocześnie stworzona została unia personalna archidiecezji gnieźnieńskiej i warszawskiej.

Dla Ziem Odzyskanych zostały utworzone administracje apostolskie we Wrocławiu, Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim, Opolu i Olsztynie. W 1964 – po śmierci biskupa gdańskiego Karola Marii Spletta – przywrócona została diecezja gdańska.

Ponadto na ziemiach wschodnich zostały utworzone następujące administracje apostolskie: w Lubaczowie (dla archidiecezji lwowskiej), Drohiczynie (dla diecezji pińskiej) i Białymstoku (dla archidiecezji wileńskiej).

W latach 1945–1972 podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego na ziemiach polskich przedstawiał się następująco:

Administracje apostolskie na tzw. Ziemiach Odzyskanych:

  • administracja apostolska we Wrocławiu (archidiecezja wrocławska)
  • administracja apostolska w Opolu (wschodnia część archidiecezji wrocławskiej)
  • administracja apostolska w Gdańsku (diecezja gdańska) – od 1964 ponownie pełnoprawna diecezja
  • administracja apostolska w Olsztynie (diecezja warmińska)
  • administracja apostolska w Gorzowie Wielkopolskim (diecezja berlińska)

Diecezje wprost zależne od Stolicy Apostolskiej:

Lata 1972–1991

W roku 1972 w następstwie uznania zachodniej granicy PRL przez Republikę Federalną Niemiec w układzie PRL-RFN (1970) papież Paweł VI utworzył stałą administrację kościelną dla tzw. Ziem Odzyskanych.

Reaktywowane zostały: metropolia i archidiecezja wrocławska i diecezja warmińska. Ponadto utworzone zostały diecezje: gorzowska, szczecińsko-kamieńska, koszalińsko-kołobrzeska i opolska.

W 1981 stolicę diecezji sandomierskiej przeniesiono z Sandomierza do Radomia. Diecezja zmieniła nazwę na diecezja sandomiersko-radomska.

W latach 1972–1991 podział administracyjny Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce przedstawiał się następująco:

W 1991 administracje apostolskie w Białymstoku i Drohiczynie zostały podniesione do rangi diecezji.

Bibliografia

  • Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000.
  • Norbert Wójtowicz, Sprawa „Kaszub-2” – przyczynek do propagandy Stowarzyszenia PAX dotyczącej polskiej organizacji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, [w:] Droga do stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach zachodnich i Północnych po II wojnie światowej (w 40. rocznice wydania konstytucji apostolskiej Pawła VI „Episcoporum Poloniae coetus”, red.Wojciech Kucharski, Wrocław 2013, s. 237-249

Zobacz też