Podział administracyjny Krakowa

Podział administracyjny Krakowa – podział administracyjny obszaru miasta Krakowa na jednostki pomocnicze gminy (samorządowy) i integralne części miasta (rejestr TERYT).

Samorządowy podział administracyjny

Historia podziałów administracyjnych

Rozwój terytorialny Krakowa

Obecny podział administracyjny

Od 27 marca 1991 Kraków podzielony jest na 18 dzielnic oznaczonych cyframi rzymskimi i nazwami. Podział ten wprowadziła uchwała Nr XXI/143/91 Rady Miasta Krakowa z dnia 27 marca 1991 r.[1], a granice zostały ustalone uchwałą Nr XVI/192/95 z dnia 19 kwietnia 1995 r.[2]. 26 września 2006 Rada Miasta Krakowa zadecydowała w formie uchwały o utworzeniu jednostki pomocniczej niższego rzędu funkcjonującej w ramach dzielnicy (Dzielnicy X Swoszowice) – Osiedla Uzdrowisko Swoszowice.

Obecne granice zostały w niewielkim stopniu zmienione z powodu przyjęcia Statutów Dzielnic przyjętych uchwałami Rady Miasta Krakowa z dnia 12 marca 2014[3].

Wykaz dzielnic administracyjnych Krakowa z wyszczególnieniem ich powierzchni oraz liczby stałych mieszkańców (stan na 31 grudnia 2018)[4]:

L.p.Nazwa dzielnicyPowierzchnia
[ha]		Liczba stałych
mieszkańców		Zagęszczenie ludności [osób/km²]
1Dzielnica I Stare Miasto556,7631 3595632,41
2Dzielnica II Grzegórzki584,5229 4745042,43
3Dzielnica III Prądnik Czerwony643,7946 6277242,58
4Dzielnica IV Prądnik Biały2341,8770 6473016,69
5Dzielnica V Krowodrza561,9030 2235378,72
6Dzielnica VI Bronowice1354,0022 4282476,88
7Dzielnica VII Zwierzyniec2873,1020 392709,76
8Dzielnica VIII Dębniki4618,8761 6371334,46
9Dzielnica IX Łagiewniki-Borek Fałęcki541,5115 2592817,86
10Dzielnica X Swoszowice2560,4027 4931073,78
11Dzielnica XI Podgórze Duchackie954,0053 7475633,86
12Dzielnica XII Bieżanów-Prokocim1847,3962 8303401,01
13Dzielnica XIII Podgórze2566,7136 8851437,05
14Dzielnica XIV Czyżyny1225,6829 6352417,84
15Dzielnica XV Mistrzejowice559,0052 0119304,29
16Dzielnica XVI Bieńczyce369,9041 11211114,36
17Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie2381,5520 205848,40
18Dzielnica XVIII Nowa Huta6540,9951 234783,28

Historyczne części Krakowa

Byłe dzielnice katastralne wchodzące w skład miasta:

Nazwa dzielnicy katastralnejRok przyłączenia do Krakowa[5]Położenie w obecnej dzielnicy administracyjnej[6][7]
Śródmieścien/dDzielnica I Stare Miasto
Wawel – Zamekn/dDzielnica I Stare Miasto
Nowy Świat1792Dzielnica I Stare Miasto
Piasek1792Dzielnica I Stare Miasto
Kleparz1792Dzielnica I Stare Miasto
Wesoła1792Dzielnica I Stare Miasto, Dzielnica II Grzegórzki
Stradom1792Dzielnica I Stare Miasto
Kazimierz1800Dzielnica I Stare Miasto
Zakrzówek1910Dzielnica VIII Dębniki
Dębniki1910Dzielnica VIII Dębniki
Półwsie Zwierzynieckie1910Dzielnica VII Zwierzyniec
Zwierzyniec1910Dzielnica VII Zwierzyniec
Czarna Wieś1910Dzielnica V Krowodrza
Nowa Wieś Narodowa1910Dzielnica V Krowodrza
Łobzów1910Dzielnica V Krowodrza, Dzielnica VI Bronowice
Krowodrza1910Dzielnica V Krowodrza, Dzielnica IV Prądnik Biały, Dzielnica I Stare Miasto (fragment)
Warszawskie1910Dzielnica I Stare Miasto, Dzielnica II Grzegórzki (fragment), Dzielnica III Prądnik Czerwony (fragment)
Grzegórzki1910Dzielnica II Grzegórzki, Dzielnica III Prądnik Czerwony (fragment)
Ludwinów1911Dzielnica VIII Dębniki, Dzielnica XIII Podgórze (fragment)
Dąbie1911Dzielnica II Grzegórzki, Dzielnica XIV Czyżyny, Dzielnica III Prądnik Czerwony (fragment)
Płaszów1912Dzielnica XIII Podgórze, Dzielnica XIV Czyżyny (fragment)
Podgórze1915Dzielnica XIII Podgórze, Dzielnica IX Łagiewniki-Borek Fałęcki (fragment), XI Podgórze Duchackie (fragment)
Łagiewniki1941Dzielnica XIII Podgórze (fragment), Dzielnica IX Łagiewniki-Borek Fałęcki, XI Podgórze Duchackie
Jugowice1941Dzielnica IX Łagiewniki – Borek Fałęcki, Dzielnica X Swoszowice (fragment)
Borek Fałęcki1941Dzielnica IX Łagiewniki-Borek Fałęcki, Dzielnica X Swoszowice, Dzielnica VIII Dębniki (fragment)
Kobierzyn1941Dzielnica VIII Dębniki, Dzielnica X Swoszowice
Skotniki1941Dzielnica VIII Dębniki
Pychowice1941Dzielnica VIII Dębniki
Bodzów1941Dzielnica VIII Dębniki
Kostrze1941Dzielnica VIII Dębniki
Przegorzały1941Dzielnica VII Zwierzyniec
Bielany1941Dzielnica VII Zwierzyniec
Wola Justowska1941Dzielnica VII Zwierzyniec, Dzielnica VI Bronowice (fragment)
Chełm1941Dzielnica VII Zwierzyniec, Dzielnica VI Bronowice (fragment)
Bronowice Małe1941Dzielnica VI Bronowice, Dzielnica IV Prądnik Biały (fragment)
Bronowice Wielkie1941Dzielnica IV Prądnik Biały
Tonie1941Dzielnica IV Prądnik Biały
Prądnik Biały1941Dzielnica IV Prądnik Biały, Dzielnica III Prądnik Czerwony (fragment)
Witkowice1941Dzielnica IV Prądnik Biały
Górka Narodowa1941Dzielnica IV Prądnik Biały
Prądnik Czerwony1941Dzielnica III Prądnik Czerwony, Dzielnica IV Prądnik Biały, Dzielnica XV Mistrzejowice
Olsza1941Dzielnica II Grzegórzki, Dzielnica III Prądnik Czerwony
Rakowice1941Dzielnica III Prądnik Czerwony, Dzielnica XIV Czyżyny
Czyżyny1941Dzielnica XIV Czyżyny, Dzielnica XVIII Nowa Huta (fragment)
Łęg1941Dzielnica XIV Czyżyny
Rybitwy1941Dzielnica XIII Podgórze
Rżąka1941Dzielnica XII Bieżanów-Prokocim, Dzielnica XI Podgórze Duchackie (fragment)
Prokocim1941Dzielnica XII Bieżanów-Prokocim, Dzielnica XIII Podgórze, Dzielnica XI Podgórze Duchackie (fragment)
Wola Duchacka1941Dzielnica XI Podgórze Duchackie, Dzielnica XIII Podgórze, Dzielnica XII Bieżanów-Prokocim (fragment)
Piaski Wielkie1941Dzielnica XI Podgórze Duchackie, Dzielnica X Swoszowice (fragment)
Kurdwanów1941Dzielnica XI Podgórze Duchackie, Dzielnica X Swoszowice, IX Łagiewniki-Borek Fałęcki (fragment)
Bieżanów1941 i 1973Dzielnica XII Bieżanów-Prokocim, XIII Podgórze
Mogiła1951Dzielnica XVIII Nowa Huta, XIV Czyżyny (fragment)
Bieńczyce1951Dzielnica XVI Bieńczyce, Dzielnica XVIII Nowa Huta, Dzielnica XIV Czyżyny (fragment)
Mistrzejowice1951Dzielnica XV Mistrzejowice, Dzielnica XVI Bieńczyce (fragment), Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie (fragment)
Zesławice1951Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie
Kantorowice1951Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie
Krzesławice1951Dzielnica XVI Bieńczyce, Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie, Dzielnica XVIII Nowa Huta (fragment)
Grębałów1951Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie
Lubocza1951Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie
Wadów1951Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie, Dzielnica XVIII Nowa Huta (fragment)
Pleszów1951Dzielnica XVIII Nowa Huta
Ruszcza1951Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie, Dzielnica XVIII Nowa Huta
Branice1951Dzielnica XVIII Nowa Huta

Wsie lub ich części włączone do miasta po 1973 r.:

Nazwa wsi lub część wsiRok przyłączenia do Krakowa[8][9]Położenie w obecnej dzielnicy administracyjnej[6][7]
Kosocice z Baryczą1973Dzielnica X Swoszowice, XI Podgórze Duchackie (fragment)
Soboniowice1973Dzielnica X Swoszowice
Rajsko1973Dzielnica X Swoszowice
Wróblowice1973Dzielnica X Swoszowice
Swoszowice1973Dzielnica X Swoszowice, XI Podgórze Duchackie (fragment)
Opatkowice1973Dzielnica X Swoszowice
Sidzina1973Dzielnica VIII Dębniki
Tyniec z Podgórkami1973Dzielnica VIII Dębniki
Olszanica1973Dzielnica VII Zwierzyniec
Mydlniki1973Dzielnica VI Bronowice, Dzielnica VII Zwierzyniec (fragment)
Łuczanowice1973Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie
Kościelniki1973Dzielnica XVIII Nowa Huta
Wolica z Rogowem1973Dzielnica XVIII Nowa Huta
Przylasek Wyciąski1973Dzielnica XVIII Nowa Huta
Wyciąże1973Dzielnica XVIII Nowa Huta
Przylasek Rusiecki1973Dzielnica XVIII Nowa Huta
Przewóz1973Dzielnica XIII Podgórze, Dzielnica XVIII Nowa Huta (fragment)
Zbydniowice1973 (część) i 1986Dzielnica X Swoszowice
Batowice (część)1973Dzielnica XV Mistrzejowice, Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie (fragment)
Libertów (część)1973Dzielnica X Swoszowice
Lusina (część)1973Dzielnica X Swoszowice
Węgrzynowice1986Dzielnica XVIII Nowa Huta
Wróżenice1986Dzielnica XVIII Nowa Huta, XVII Wzgórza Krzesławickie (fragment)
Dziekanowice (część)1986Dzielnica XV Mistrzejowice

Osiedla i zwyczajowe jednostki urbanistyczne

Poniższe zestawienie przedstawia nieformalny, tradycyjny podział krakowskich dzielnic na mniejsze jednostki urbanistyczne i osiedla:

Dzielnica I Stare MiastoDzielnica II GrzegórzkiDzielnica III Prądnik Czerwony
Dzielnica IV Prądnik BiałyDzielnica V KrowodrzaDzielnica VI Bronowice
Dzielnica VII ZwierzyniecDzielnica VIII DębnikiDzielnica IX Łagiewniki-Borek Fałęcki

dawne wsie:

Dzielnica X SwoszowiceDzielnica XI Podgórze DuchackieDzielnica XII Bieżanów-Prokocim

Jednostka pomocnicza niższego rzędu: Osiedle Uzdrowisko Swoszowice

Dzielnica XIII PodgórzeDzielnica XIV CzyżynyDzielnica XV Mistrzejowice
Dzielnica XVI BieńczyceDzielnica XVII Wzgórza KrzesławickieDzielnica XVIII Nowa Huta

Etymologia

W Krakowie nazwy dzielnic pochodzą zazwyczaj od nazw miast, wsi, jurydyk, folwarków, osad itp. tworzących kiedyś oddzielne jednostki osadnicze a na przestrzeni wieków włączanych w granice administracyjne miasta w większości wypadków jako jego dzielnice.

Przykładami są dawne wsie: Dębniki, Krowodrza, Bieńczyce, Czyżyny, Mistrzejowice, Krzesławice, Mogiła, Bieżanów, Płaszów, Prokocim, Wola Justowska, Zabłocie, Zwierzyniec, Bronowice Małe, Bronowice Wielkie, Swoszowice, Kurdwanów lub miasta: Kazimierz, Kleparz, Podgórze, Nowa Huta.

Przypisy

  1. ↑ BIP, uchwała Nr XXI/143/91. 05.01.2010.
  2. ↑ Gazeta Urzędowa Miasta Krakowa Nr 10, poz. 84 BIP, uchwała Nr XVI/192/95. 05.01.2010.
  3. ↑ Statuty Dzielnic- Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa – BIP MK, www.bip.krakow.pl [dostęp 2021-02-02].
  4. ↑ Liczba mieszkańców w poszczególnych dzielnicach (stan na 31.12.2018) oraz powierzchnia dzielnic. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa, 2019-01-09. [dostęp 2019-03-21].
  5. ↑ Byłe gminy przyłączone do Krakowa przed rokiem 1915 – Poczet Krakowski, www.poczetkrakowski.pl [dostęp 2021-03-19].
  6. ↑ a b Aktualne dzielnice samorządowe Krakowa, www.poczetkrakowski.pl [dostęp 2021-03-19].
  7. ↑ a b Tomy – Poczet Krakowski, www.poczetkrakowski.pl [dostęp 2021-04-01].
  8. ↑ Tomy – Poczet Krakowski, www.poczetkrakowski.pl [dostęp 2021-04-01].
  9. ↑ Tomy – Poczet Krakowski, www.poczetkrakowski.pl [dostęp 2021-04-01].

Bibliografia

  • Dzielnice. W: Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa [on-line].
  • Administracyjny podział. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 2–4. ISBN 83-01-13325-2.

Linki zewnętrzne

Dzielnice Krakowa

Herb Krakowa

Media użyte na tej stronie

Kraków dzielnice blank.svg
Autor: Slawojar, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Administrative division of Kraków, Poland (blank version)
Rozwój terytorialny Krakowa - PL.svg
Poszerzanie granic administracyjnych Krakowa