Poemat dla dorosłych

Poemat dla dorosłych
Autor

Adam Ważyk

Typ utworu

utwór poetycki

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Polska

Język

polski

Data wydania

1955

Poemat dla dorosłych – poemat Adama Ważyka opublikowany po raz pierwszy 21 sierpnia 1955 w „Nowej Kulturze”. W 1956 opublikowano go w zbiorze Poemat dla dorosłych i inne wiersze. Po latach wznowiony w „drugim obiegu”[1].

Autor, który do tej pory był znany jako twórca wierszy bezkrytycznie chwalących ustrój socjalistyczny, w Poemacie dla dorosłych podjął próbę rozrachunku z epoką stalinizmu w Polsce, krytykując m.in. socrealizm, fałsz propagandy komunistycznej i demoralizację obyczajową robotników, a zwłaszcza jedno z głównych przedsięwzięć stalinizmu w Polsce – Nową Hutę[2]. Tadeusz Drewnowski określił ten utwór „bombą polityczną odwilży”, ze względu na radykalizm krytyki realiów społeczno-ekonomicznych Polski pierwszej połowy lat 50[3].

Publikacja tekstu wywołała reperkusje. Władze komunistyczne odwołały redaktora naczelnego „Nowej Kultury”, Pawła Hoffmana[4]. Niemniej echa poematu spowodowały powołanie specjalnej komisji partyjnej i odwołanie zarządu kombinatu Nowej Huty oraz dymisję miejscowej organizacji PZPR, a także zmiany na lepsze w warunkach socjalnych pracowników.

Przypisy

  1. Polskie wydawnictwa niezależne 1976-1989, Muzeum Wolnego Słowa [dostęp 2022-06-22].
  2. Poemat dla dorosłych - interpretacja i analiza, eszkola.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-03-25].
  3. Elżbieta Zarych (red.), Encyklopedia Literatury Polskiej, Kraków 2005: Zielona Sowa sp. z o.o., s. 553, ISBN 83-7435-057-1.
  4. Anna Wróbel, "1956 - europejska data" - Adam Ważyk, Culture.pl, 2006 [dostęp 2022-05-16].

Linki zewnętrzne