Pogórze Ciężkowickie

Pogórze Ciężkowickie
Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach
Megaregion	Region karpacki
Prowincja	Karpaty Zachodnie
Podprowincja	Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
Makroregion	Pogórze Środkowobeskidzkie
Mezoregion	Pogórze Ciężkowickie
Zajmowane jednostki administracyjne	Polska – woj. małopolskie – woj. podkarpackie

Pogórze Ciężkowickie (513.62) – mezoregion geograficzny w południowo-wschodniej Polsce. Wchodzi w skład Pogórza Środkowobeskidzkiego.

Topografia

Od zachodu sąsiaduje z Pogórzem Rożnowskim (oddziela je rzeka Biała), od wschodu z Pogórzem Strzyżowskim (oddziela je rzeka Wisłoka). Od północy graniczy z Płaskowyżem Tarnowskim, do którego opada wyraźnym progiem Góry św. Marcina (około 150 m względnej różnicy wysokości, 384 m n.p.m.). Od południa opada do Kotliny Jasielsko-Krośnieńskiej^[1]. Wierzchowina osiąga wysokość 320-440 m n.p.m. Najwyższym wzniesieniem jest Liwocz (562 m n.p.m.). Inne wybitniejsze wzniesienia to: Brzanka (534 m), Gilowa Góra (508 m), Kokocz (441 m)^[2]. Powierzchnia regionu wynosi około 740 km²^[1].

Opis regionu

W budowie geologicznej wyróżniają się dwie odrębne serie geologiczne: sfałdowany flisz serii śląskiej i pokrywa czwartorzędowa. Obszar ten zbudowany jest głównie z piaskowców i zlepieńców ciężkowickich. Środowisko przyrodnicze przekształcone w dużym stopniu w wyniku działalności człowieka^[1]. Na najlepiej zachowanej części regionu utworzono Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy i kilka rezerwatów przyrody^[2]:

• Rezerwat przyrody Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach
• Rezerwat przyrody Liwocz
• Rezerwat przyrody Ostry Kamień
• Park Krajobrazowy Pasma Brzanki
• Rezerwat Natura 2000 – Łąki nad Młynówką

Największymi miastami regionu są: Jasło, Tuchów, Pilzno, Biecz, Ciężkowice.

Zabytki

Na Pogórzu Ciężkowickim znajdują się cenne obiekty zabytkowe i historyczne:

• zespół staromiejski w Bieczu,
• pałace, np. pałac w Brzyskach,
• dwory, np. Dworek Ignacego Paderewskiego w Kąśnej Dolnej,
• ratusze, np. w Tuchowie,
• cmentarze z I wojny światowej np. cmentarz wojenny nr 123 w Łużnej – największy pod względem zajmowanej powierzchni cmentarz wojenny z I wojny światowej w Galicji Zachodniej czy cmentarz wojenny nr 27 w Bączalu,
• drewniane kościoły, np. Kościół św. Michała Archanioła w Binarowej, wpisany na listę UNESCO – jeden z najcenniejszych zabytków Pogórza, także kościoły w Rożnowicach, Rzepienniku Biskupim, Czermnej, Święcanach, Jodłowej,
• kościoły murowane np. Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Tuchowie, kościół w Bączalu Dolnym, Kościół Miłosierdzia Bożego w Rzepienniku Strzyżewskim.

Przypisy