Pogórze Rożnowskie

Pogórze Rożnowskie
Megaregion	Region karpacki
Prowincja	Karpaty Zachodnie
Podprowincja	Zewnętrzne Karpaty Zachodnie
Makroregion	Pogórze Środkowobeskidzkie
Mezoregion	Pogórze Rożnowskie
Zajmowane jednostki administracyjne	Polska – woj. małopolskie

Zachodnia część Pogórza Rożnowskiego

Zakliczyn i pasmo Mogiły

Diable Boisko w Pławnej

Zabytkowy kościół w Bukowcu

Pogórze Rożnowskie (513.61) – mezoregion geograficzny w południowej Polsce.

Pogórze Rożnowskie leży bezpośrednio na północ od zachodniej części Beskidu Niskiego. Maksymalna szerokość pogórza dochodzi do 20 km^[1]. Czasami zaliczane jest do Pogórza Ciężkowickiego^[2]. Najwyższym wzniesieniem jest Dąbrowska Góra (583 m) nad Jeziorem Rożnowskim^[3].

Topografia

Granice

Od zachodu graniczy z Pogórzem Wiśnickim (granicę stanowi dolina Dunajca), od wschodu z Pogórzem Ciężkowickim (rozdziela je dolina Białej). Granicę północną trudniej wyznaczyć jednoznacznie, dlatego umownie przyjmuje się, że przebiega wzdłuż linii kolejowej Kraków – Tarnów. Ma ona zaledwie 6 km długości. Granica południowa biegnie od Grybowa tylko na krótkim odcinku linią kolejową Grybów – Nowy Sącz, dalej północno-wschodnimi podnóżami Rosochatki i Jodłowej Góry, które należą już do Beskidu Niskiego, oraz obrzeżem Kotliny Nowosądeckiej. W najszerszym miejscu Pogórze Rożnowskie w kierunku równoleżnikowym ma szerokość 20 km^[1].

Rzeźba terenu

Region cechuje się urozmaiconą rzeźbą, wysokimi wzniesieniami oraz głęboko wciętymi dolinami Dunajca, Białej i ich dopływów. Wysokość wierzchowin na działach wodnych przekracza 500 m n.p.m. Niektóre ze wzniesień na tych wierzchowinach mają charakter małych gór, np. Dąbrowska Góra (583 m), Kobylnica (582 m) i inne^[1]. Większe z wierzchowin to^[3]:

• rozróg Wału (na północy),
• pasmo Mogiły, Styru i Suchej Góry, ciągnące się równoleżnikowo od Czchowa do Gromnika,
• grupa Rosulca, Bukowca i Jamnej,
• pasmo Żebraczki.
• masyw Majdanu nad Jeziorem Rożnowskim i pasmo Ostryża.

Opis regionu

W obrębie regionu znajdują się dwa zbiorniki wodne: Jezioro Rożnowskie (16,9 km²) i Jezioro Czchowskie (3,5 km²), ich lokalizacje w krętej, przełomowej dolinie Dunajca nadaje regionowi szczególne walory krajobrazowe^[1]. Jedynym miastem w całości leżącym na Pogórzu Rożnowskim jest Zakliczyn, na granicy regionu znajdują się Bobowa i Grybów^[3].

Przyroda należy do średnio przekształconych w wyniku działalności człowieka. W użytkowaniu przeważają pola uprawne i łąki, lasy zachowały się na bardzo stromych stokach. Na najlepiej zachowanych obszarach regionu utworzono Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy. Istnieją dwa rezerwaty przyrody – Diable Skały i Styr^[1]. Z ciekawszych pomników przyrody warto wymienić skałę Wieprzek i Diable Boisko^[3].

Turystyka

Szlaki turystyki pieszej^[3]

Rożnów – pd. zbocza góry Majdan (512 m) – Bartkowa-Posadowa – Przydonica – Żebraczka (502 m) – Bukowiec – Falkowa (506 m) – Bruśnik – Styrek (430 m) – Kąśna Dolna – Ciężkowice. Szlak długodystansowy, prowadzący z Tarnowa przez Pogórze Ciężkowickie, Rożnowskie, Beskid Wyspowy, Gorce, Pieniny i Beskid Sądecki

Czchów – Piaski-Drużków – szczyt Głowaczka – szczyt Sucha Góra – Ruda Kameralna – Mogiła (478 m) – Styr (460 m) – Sucha Góra (Budzyń) (396 m) – Sucha Góra (360 m) – Polichty – Gromnik (województwo małopolskie) – Babia Góra (327 m) – Wał (523 m) – Lubinka

Bartkowa-Posadowa – Majdan (512 m) – Ostryż (447 m) – Ostryż Płd. (417 m) – Jamna (490 m) – Rosulec (Jastrzębia Góra) (516 m) – Jastrzębia – Sucha Góra (Budzyń) (396 m) – Sucha Góra (360 m) – Brzozowa – Siemiechów – Wielkie Góry (Jurasówka) (458 m) – Wał (523 m) – Pleśna

Bobowa – Brzana – Bukowiec – Diable Skały – Jamna

Jamna – skała Wieprzek – Jastrzębia

Jamna – Rosulec – Styr Południowy

Szlaki rowerowe

Pogórze Rożnowskie jest doskonałym terenem dla turystyki rowerowej. Wyznakowano kilkanaście tras rowerowych, najdłuższa prowadzi z Tarnowa do Jamnej (73 km).

Niektóre atrakcje turystyczne

• rozległe panoramy widokowe z bezleśnych wzgórz,
• wieża widokowa w Bruśniku,
• ośrodki sportów wodnych nad Jeziorem Rożnowskim (w Rożnowie i Gródku nad Dunajcem),
• formacje skalne: Diable Skały (rezerwat przyrody z grupą ostańców skalnych), Diable Boisko (skała w postaci łuku skalnego), skała Wieprzek, Skałki Siekierczyńskie
• liczne cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej,
• miejsca pamięci ofiar II wojny światowej i walk AK,
• zabytki architektury drewnianej (liczne zabytkowe kościoły),
• muzea: dwór I.J. Paderewskiego w Kąśnej Dolnej, muzeum parafialne w Tropiu, Galeria „Koronki Klockowe” w Bobowej.

Przypisy