Pogwizdów (województwo dolnośląskie)

Pogwizdów

wieś
Kościół w Pogwizdowie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	jaworski
Gmina	Paszowice
Liczba ludności (III 2011)	450[1]
Strefa numeracyjna	76
Kod pocztowy	59-411[2]
Tablice rejestracyjne	DJA
SIMC	0366155
Położenie na mapie gminy Paszowice Pogwizdów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pogwizdów
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Pogwizdów
Położenie na mapie powiatu jaworskiego Pogwizdów
50°57′53″N 16°05′35″E/50,964722 16,093056

Pogwizdów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Paszowice, na Pogórzu Kaczawskim (Pogórzu Złotoryjskim) w Sudetach.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

Historia

Wieś Pogwizdów wspomniana została po raz pierwszy w dokumencie księcia Henryka I Brodatego w 1203 r. jako Helmerichesdorf, czyli wieś Helmeryka ewentualnie Elmeryka. Co prawda wspomniany dokument uznany został za fałszerstwo z końca XIII wieku, lecz jedynie pod względem praw dotyczących klasztoru w Lubiążu, nie zaś pod względem treści o charakterze toponomastycznym. Książę podarować miał w tym czasie wieś, założoną na prawie niemieckim, klasztorowi cysterskiemu w Lubiążu wraz z innymi wioskami leżącymi na obszarze tzw. góry Chełm (część Pogórza Kaczawskiego), który obejmował 500 łanów frankońskich. Z treści dokumentu książęcego wynika, że wieś istniała znacznie wcześniej niźli wskazywałaby na to pierwsza wzmianka o jej istnieniu. Świadczy też o tym wymownie romańska forma starego kościoła parafialnego, błędnie określanego w literaturze nazwą cmentarnego (służył za cmentarny dopiero od II poł. XVIII wieku). W 1318 nazywana jako "Halvici Villa".

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[3]:

• kościół cmentarny pw. Podwyższenia Krzyża, późnoromański, z XIII/XIV w., przebudowywany w XVII w.; w jego wnętrzu zachowały się średniowieczne freski.
• cmentarz przykościelny
• kościół ewangelicki - protestancki, obecnie rzymskokatolicki filialny pw. Wniebowstąpienia, z XVIII w. z późnobarokowym ołtarzem.
• cmentarz ewangelicki, nieczynny, z 1885 r.
• kaplica grobowa rodziny von Loesch, z 1885 r.
• kostnica, z 1885 r.
• ogrodzenie, murowane, z bramą, z 1885 r.
• zespół pałacowy, z XVII-XX w.:
  • pałac
  • park
  • dwór

Zobacz też

• Pogwizdów
• Pogwizdów Nowy
• Pogwizdów Stary

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
• Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.