Polacy w Mołdawii

Kościół św. Kajetana w Raszkowie został wzniesiony w XVIII w. w czasach przynależności miasteczka do Polski

Polacy w Mołdawii – ogół Polaków zamieszkujących Mołdawię włącznie z Naddniestrzem. Według łącznych danych ze spisów przeprowadzonych w 2004 roku kraj zamieszkiwało 4174 Polaków, co stanowiło 0,1% mieszkańców.

Na obszarach kontrolowanych przez Republikę Mołdawii w 2004 mieszkało 2383 Polaków[1], a na terenach pod kontrolą Naddniestrzańskiej Republiki Mołdawskiej 1791 Polaków.

Największymi skupiskami Polaków są największe miasta państwa, a najwyższy odsetek populacji Polacy stanowią w rejonach Kamionka i Rybnica w północnym Naddniestrzu, gdzie są ludnością autochtoniczną. Tereny te przynależały do Polski do II rozbioru w 1793 r. Administracyjnie stanowiły część województwa bracławskiego prowincji małopolskiej, a historycznie współtworzą Podole. Miejscowości Rybnica, Raszków i Iagorlîc były prywatnymi miastami polskiej szlachty, m.in. Koniecpolskich i Lubomirskich. W Raszkowie do dziś przetrwał XVIII-wieczny[2] polski cmentarz katolicki[3] oraz kościół św. Kajetana, także powstały w XVIII w.[4] Polacy stanowią większość populacji podraszkowskiej wsi Slobozia-Rașcov[5] (hist. Księdzowo). Znajduje się tu etnicznie polska parafia katolicka pw. św. Marty.

Z pozostałej części kraju głównym ośrodkiem Polonii jest miasto Bielce. W pobliskiej wsi Styrcza Polacy stanowią najliczniejszą grupę etniczną[6]. W 1994 powstało Stowarzyszenie Polski Dom w Bielcach[7], które od 1996 wydaje polskie czasopismo Jutrzenka[8].

Rozmieszczenie Polaków w Mołdawii

Polski Dom w Bielcach
Fragment mapy Polski z 1772, prezentujący dawne pogranicze z Mołdawią z miastami Kamionka, Raszków, Rybnica i Jahorlik, które współcześnie stanowi północną część Naddniestrza

Rejony z najwyższą liczbą Polaków w Mołdawii na podstawie spisów powszechnych z 2004 roku:

RejonLiczba Polaków% populacji
Rejon Kamionka4471,64%
Rejon Rybnica5280,64%
miasto Bielce8620,68%
miasto Kiszyniów8340,12%
miasto Tyraspol3240,20%
miasto Bendery1900,21%
Rejon Glodeni1740,29%
Rejon Slobozia1370,16%
Rejon Grigoriopol1000,21%
Rejon Dubosary530,14%
Rejon Sîngerei480,06%
Rejon Ocnița430,08%
Rejon Rîșcani420,06%
Rejon Florești290,03%
Rejon Kaguł290,02%
Rejon Anenii Noi280,03%
Gagauzja280,02%
Rejon Jedyńce260,03%
Rejon Orgiejów230,02%
Rejon Fălești200,02%

Liczebność Polaków w największych miastach Mołdawii na podstawie spisów powszechnych z 2004 roku:

MiastoLiczba Polaków% populacji miasta% Polaków w Mołdawii
1.Kiszyniów8340,12%19,98%
2.Bielce8620,68%20,65%
3.Tyraspol3240,20%7,76%
4.Bendery1900,21%4,55%
5.Rybnica5000,93%11,98%

Historyczna populacja

Historyczna populacja Polaków w Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, a następnie w Republice Mołdawii wraz z Naddniestrzem na podstawie danych ze spisów powszechnych:

RokLiczba Polaków% populacjiZmiana
1959[9]47830,2%
1970[10]48990,1%Increase2.svg 2,4%
1979[11]49610,1%Increase2.svg 1,3%
1989[12]47390,1%Decrease2.svg 4,5%
200441740,1%Decrease2.svg 11,9%

Stowarzyszenia i organizacje polskie

Sztandar z Orłem Białym w Polskim Domu w Bielcach
  • Stowarzyszenie Polski Dom w Bielcach i Styrczy
  • Rybnicko-Polskie Stowarzyszenie „Polonia”
  • Społeczne Stowarzyszenie Polaków Kiszyniowa
  • Stowarzyszenie Kultury Polskiej „Jasna Góra”[3] w Tyraspolu, z oddziałami w Raszkowie i Slobozia-Rașcov[2]
  • Dom Polski Wołodyjowski w Raszkowie[3][4]

Ludzie

Przypisy

  1. National Bureau of Statistics // Population Census 2004, www.statistica.md [dostęp 2017-12-03] (ang.).
  2. a b Polacy w Mołdawii – Towarzystwo Polskiej Kultury "Jasna Góra", polacy.md [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
  3. a b c Naddniestrze – perspektywy na przyszłość tego nieuznawanego państwa - Przedsiębiorcy@eu - telewizja i magazyn ludzi biznesu, przedsiebiorcy.eu [dostęp 2019-12-17] (pol.).
  4. a b Polacy w Naddniestrzu, www.kuriergalicyjski.com [dostęp 2018-08-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
  5. Misje w skansenie komunizmu – gosc.pl, gosc.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).
  6. Recensamîntul populaţiei din 2004. Populaţia pe naţionalităţi şi localităţi, în profil teritorial (rum.). [dostęp 2017-12-03].
  7. Stowarzyszenie „Dom Polski” w Bielcach (Mołdawia) | Polonia Mołdawska, poloniamoldawska.com [dostęp 2017-12-03] (pol.).
  8. http://www.dompolski.bigduo.pl/media.htm
  9. Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей, www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13].
  10. Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей, www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13].
  11. Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей, www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13].
  12. Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей, www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13].

Media użyte na tej stronie

Increase2.svg
Icon representing an increase, consisting of a green-colored, up-pointing triangle.
Decrease2.svg
Icon representing a decrease, consisting of a red-colored, down-pointing triangle.
Polish Embassy in Chișinău.jpg
Autor: Pudelek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polish Embassy in Chişinău, Moldova
Biserica catolică din vîrful ruinelor sinagogii.jpg
Autor: Crissty90, Licencja: CC BY-SA 4.0
This is a photo of a natural heritage site in Moldova, id:
Bielce.JPG
Autor: Tomasz Tokarski, Licencja: CC BY 2.5
Sztandar z Orłem Białym - Dar fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie dla Polaków w Bielcach
Raszkow1.jpg
Autor: Nieznany, przed 1929 r., Licencja: CC0
Raszków
Casa poloneză din Bălți.JPG
Autor: Sandhu, Licencja: CC BY-SA 3.0
Casa Poloneză din orașul Bălți
Fragment Carte de Pologne von Rizzi-Zannoni 1667.jpg
Autor: Rizzi-Zannoni, Licencja: CC BY-SA 4.0
Фрагмент Карты Польши Рицци-Заннони 1667 года издания