Polacy w Mołdawii
Polacy w Mołdawii – ogół Polaków zamieszkujących Mołdawię włącznie z Naddniestrzem. Według łącznych danych ze spisów przeprowadzonych w 2004 roku kraj zamieszkiwało 4174 Polaków, co stanowiło 0,1% mieszkańców.
Na obszarach kontrolowanych przez Republikę Mołdawii w 2004 mieszkało 2383 Polaków[1], a na terenach pod kontrolą Naddniestrzańskiej Republiki Mołdawskiej 1791 Polaków.
Największymi skupiskami Polaków są największe miasta państwa, a najwyższy odsetek populacji Polacy stanowią w rejonach Kamionka i Rybnica w północnym Naddniestrzu, gdzie są ludnością autochtoniczną. Tereny te przynależały do Polski do II rozbioru w 1793 r. Administracyjnie stanowiły część województwa bracławskiego prowincji małopolskiej, a historycznie współtworzą Podole. Miejscowości Rybnica, Raszków i Iagorlîc były prywatnymi miastami polskiej szlachty, m.in. Koniecpolskich i Lubomirskich. W Raszkowie do dziś przetrwał XVIII-wieczny[2] polski cmentarz katolicki[3] oraz kościół św. Kajetana, także powstały w XVIII w.[4] Polacy stanowią większość populacji podraszkowskiej wsi Slobozia-Rașcov[5] (hist. Księdzowo). Znajduje się tu etnicznie polska parafia katolicka pw. św. Marty.
Z pozostałej części kraju głównym ośrodkiem Polonii jest miasto Bielce. W pobliskiej wsi Styrcza Polacy stanowią najliczniejszą grupę etniczną[6]. W 1994 powstało Stowarzyszenie Polski Dom w Bielcach[7], które od 1996 wydaje polskie czasopismo Jutrzenka[8].
Rozmieszczenie Polaków w Mołdawii
Rejony z najwyższą liczbą Polaków w Mołdawii na podstawie spisów powszechnych z 2004 roku:
Rejon | Liczba Polaków | % populacji |
---|---|---|
Rejon Kamionka | 447 | 1,64% |
Rejon Rybnica | 528 | 0,64% |
miasto Bielce | 862 | 0,68% |
miasto Kiszyniów | 834 | 0,12% |
miasto Tyraspol | 324 | 0,20% |
miasto Bendery | 190 | 0,21% |
Rejon Glodeni | 174 | 0,29% |
Rejon Slobozia | 137 | 0,16% |
Rejon Grigoriopol | 100 | 0,21% |
Rejon Dubosary | 53 | 0,14% |
Rejon Sîngerei | 48 | 0,06% |
Rejon Ocnița | 43 | 0,08% |
Rejon Rîșcani | 42 | 0,06% |
Rejon Florești | 29 | 0,03% |
Rejon Kaguł | 29 | 0,02% |
Rejon Anenii Noi | 28 | 0,03% |
Gagauzja | 28 | 0,02% |
Rejon Jedyńce | 26 | 0,03% |
Rejon Orgiejów | 23 | 0,02% |
Rejon Fălești | 20 | 0,02% |
Liczebność Polaków w największych miastach Mołdawii na podstawie spisów powszechnych z 2004 roku:
Miasto | Liczba Polaków | % populacji miasta | % Polaków w Mołdawii | |
---|---|---|---|---|
1. | Kiszyniów | 834 | 0,12% | 19,98% |
2. | Bielce | 862 | 0,68% | 20,65% |
3. | Tyraspol | 324 | 0,20% | 7,76% |
4. | Bendery | 190 | 0,21% | 4,55% |
5. | Rybnica | 500 | 0,93% | 11,98% |
Historyczna populacja
Historyczna populacja Polaków w Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, a następnie w Republice Mołdawii wraz z Naddniestrzem na podstawie danych ze spisów powszechnych:
Rok | Liczba Polaków | % populacji | Zmiana |
---|---|---|---|
1959[9] | 4783 | 0,2% | |
1970[10] | 4899 | 0,1% | 2,4% |
1979[11] | 4961 | 0,1% | 1,3% |
1989[12] | 4739 | 0,1% | 4,5% |
2004 | 4174 | 0,1% | 11,9% |
Stowarzyszenia i organizacje polskie
- Stowarzyszenie Polski Dom w Bielcach i Styrczy
- Rybnicko-Polskie Stowarzyszenie „Polonia”
- Społeczne Stowarzyszenie Polaków Kiszyniowa
- Stowarzyszenie Kultury Polskiej „Jasna Góra”[3] w Tyraspolu, z oddziałami w Raszkowie i Slobozia-Rașcov[2]
- Dom Polski Wołodyjowski w Raszkowie[3][4]
Ludzie
- Petro Herkulan Malczuk – polski biskup, ur. w Slobozia-Rașcov
- Natalia Syniavska-Krzyżanowska – polska pielęgniarka i działaczka społeczna w Naddniestrzu, ur. w Raszkowie
Przypisy
- ↑ National Bureau of Statistics // Population Census 2004, www.statistica.md [dostęp 2017-12-03] (ang.).
- ↑ a b Polacy w Mołdawii – Towarzystwo Polskiej Kultury "Jasna Góra", polacy.md [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
- ↑ a b c Naddniestrze – perspektywy na przyszłość tego nieuznawanego państwa - Przedsiębiorcy@eu - telewizja i magazyn ludzi biznesu, przedsiebiorcy.eu [dostęp 2019-12-17] (pol.).
- ↑ a b Polacy w Naddniestrzu, www.kuriergalicyjski.com [dostęp 2018-08-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-01] (pol.).
- ↑ Misje w skansenie komunizmu – gosc.pl, gosc.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).
- ↑ Recensamîntul populaţiei din 2004. Populaţia pe naţionalităţi şi localităţi, în profil teritorial (rum.). [dostęp 2017-12-03].
- ↑ Stowarzyszenie „Dom Polski” w Bielcach (Mołdawia) | Polonia Mołdawska, poloniamoldawska.com [dostęp 2017-12-03] (pol.).
- ↑ http://www.dompolski.bigduo.pl/media.htm
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей, www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13] .
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей, www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13] .
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей, www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13] .
- ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей, www.demoscope.ru [dostęp 2017-12-13] .
Media użyte na tej stronie
Icon representing an increase, consisting of a green-colored, up-pointing triangle.
Icon representing a decrease, consisting of a red-colored, down-pointing triangle.
Autor: Pudelek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polish Embassy in Chişinău, Moldova
Autor: Crissty90, Licencja: CC BY-SA 4.0
This is a photo of a natural heritage site in Moldova, id:
Autor: Tomasz Tokarski, Licencja: CC BY 2.5
Sztandar z Orłem Białym - Dar fundacji Pomoc Polakom na Wschodzie dla Polaków w Bielcach
Autor: Rizzi-Zannoni, Licencja: CC BY-SA 4.0
Фрагмент Карты Польши Рицци-Заннони 1667 года издания