Polibutadien
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||
Monomery | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Struktura meru | -[-CH2-CH=CH-CH2-]- | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Polibutadien (poli(1,3-butadien)[1]; BR[2]) - polimer otrzymywany w wyniku polimeryzacji 1,3-butadienu, stosowany jako tworzywa sztuczne z grupy elastomerów, stosowany do produkcji kauczuku syntetycznego.
Otrzymywanie
Polibutadien został po raz pierwszy otrzymany w 1910 r. przez rosyjskiego chemika Siergieja Lebiediewa, który następnie opracował technologię produkcji polibutadienu przy użyciu sodu jako katalizatora (1932 r.).
Polibutadien może być również otrzymywany w wyniku polimeryzacji emulsyjnej w obecności katalizatorów wolnorodnikowych. Obecnie na skalę przemysłową jest produkowany głównie za pomocą polimeryzacji w roztworze przy użyciu związków litu (polimeryzacja anionowa) lub katalizatorów Zieglera-Natty (polimeryzacja koordynacyjna).
W trakcie polimeryzacji powstają mery 1,4-trans, 1,4-cis oraz 1,2- (vinyl), które w zależności od warunków prowadzenia tej reakcji mogą występować w różnych konfiguracjach i proporcjach co znacząco zmienia własności tego polimeru:
Dodatkowo mer 1,2-, który posiada chiralny atom węgla może występować w trzech formach stereoizomerycznych jako izotaktyczny, syndiotaktyczny oraz ataktyczny[3].
Mikrostruktura, masa molowa i jej rozkład otrzymanego polibutadienu zależy od metody otrzymywania oraz katalizatora. Polimer otrzymany w wyniku polimeryzacji anionowej przy użyciu katalizatora alkilolitowego (Li-BR) charakteryzuje się węższym rozkładem masy molowej niż polimer otrzymany przy użyciu katalizatorów Zieglera-Natty[4].
cis (%) | trans (%) | vinyl (%) | |
---|---|---|---|
Neodym | 98 | 1 | 1 |
Kobalt | 96 | 2 | 2 |
Nikiel | 96 | 3 | 1 |
Tytan | 93 | 3 | 4 |
Lit | 10 do 30 | 20 do 60 | 10 do 70 |
Zastosowanie
Polibutadien jest drugim na świecie kauczukiem syntetycznym pod względem produkcji (po kauczuku butadienowo-styrenowym).
1,4-cis-polibutadien jest bardziej elastyczny od izomeru trans, a zawartość struktur trans i cis zależy od zastosowanych katalizatorów. Polibutadien jest szeroko wykorzystywany w przemyśle gumowym – produkuje się z niego gumę o różnej twardości i ścieralności, stosowaną m.in. w oponach samochodowych. Pod względem właściwości jest zbliżony do kauczuku naturalnego (zawierającego wyłącznie izomer cis), który został wyparty przez polimer syntetyczny w latach 30. XX w.
Przypisy
- ↑ Jones, Richard G. , International Union of Pure and Applied Chemistry. Commission on Macromolecular Nomenclature. , Compendium of polymer terminology and nomenclature : IUPAC recommendations, 2008, Cambridge: Royal Society of Chemistry, 2009, ISBN 978-1-84755-942-5, OCLC 406528399 [dostęp 2019-12-12] .
- ↑ Macromolecules 1: Structure and Properties. Hans-Georg Elias (red.). Nowy Jork: Springer-Verlag, 1977, s. 1133. DOI: 10.1007/978-1-4615-7364-7. ISBN 978-1-4615-7364-7.
- ↑ Takuo Sone , Industrial Synthetic Method of the Rubbers. 1. Butadiene Rubber, „International Polymer Science and Technology”, 43 (1), 2016, s. 49–54, DOI: 10.1177/0307174x1604300110, ISSN 0307-174X [dostęp 2019-12-12] (ang.).
- ↑ J.P. (Jean Pierre) Arlie , Synthetic rubbers : processes and economic data, Paris: Editions Technip, 1992, ISBN 2-7108-0619-3, OCLC 28040382 [dostęp 2019-12-12] .
- ↑ ChemSystems (2004). New York: Nexant (ed.). Styrene Butadiene Rubber / Butadiene Rubber.
Bibliografia
- NIMS PolyInfo Database. polymer.nims.go.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-05)].
Media użyte na tej stronie
Autor: Naturwiki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polymerization of 1,3-Butadiene; examples of 1,2-addition and cis- and trans-1,4-addition of the monomer Vectorization of https://commons.wikimedia.org/wiki/File:1,3-Butadiene_Polymerization.PNG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Iqmanuelnavarro (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
trans 1-4 polibutadieno
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Iqmanuelnavarro (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
1,4-Polybutadiene