Policja (Polska)

Policja

Logo Policji
Odznaka Policji
Państwo	Polska
Data utworzenia	10 maja 1990[1]
Komendant Główny Policji	gen. insp. Jarosław Szymczyk
Zastępcy Komendanta Głównego Policji	nadinsp. Dariusz Augustyniak nadinsp. Paweł Dobrodziej nadinsp. Roman Kuster
Budżet	10,1 mld PLN[2] (2021)
Zatrudnienie	98 670[3] (1 stycznia 2019)
Adres
ul. Puławska 148/150 02-514 Warszawa
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Komenda Główna Policji
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Komenda Główna Policji
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Komenda Główna Policji
52°11′16,55″N 21°01′23,12″E/52,187931 21,023089
Strona internetowa

Funkcjonariusze w umundurowaniu galowym

Obchody święta Policji w Białymstoku

Policja – umundurowana (służba mundurowa) i uzbrojona formacja służąca społeczeństwu i przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego; jeden z organów ścigania. Została utworzona na mocy Ustawy o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 roku. Nadzór nad Policją sprawuje minister właściwy ds. wewnętrznych. Zwierzchnikiem wszystkich funkcjonariuszy i pracowników cywilnych formacji jest Komendant Główny Policji. Od kwietnia 2016 r. funkcję tę pełni gen. insp. Jarosław Szymczyk.

W całej Polsce istnieje telefoniczne przekierowanie z numeru 997 do centrum powiadamiania ratunkowego, które działa zarówno z telefonu komórkowego, jak i stacjonarnego. Centrum powiadamiania ratunkowego obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999, umożliwiając przekazanie zgłoszenia alarmowego w celu zaangażowania właściwych służb ratowniczych^[4].

Jednolitym numerem alarmowym obowiązującym na terenie całej Unii Europejskiej jest numer 112. Działa zarówno z telefonów stacjonarnych, jak i komórkowych. Numer 112 służy do powiadamiania w sytuacjach zagrożenia zdrowia, życia lub mienia. Wybranie numeru 112 z jakiegokolwiek telefonu spowoduje połączenie z centrum powiadamiania ratunkowego. Operator 112 może, w miarę potrzeby, przełączyć połączenie do jednostki Państwowej Straży Pożarnej, Policji lub Państwowego Ratownictwa Medycznego.

Święto Policji obchodzone jest 24 lipca.

Historia

Władze

Centralnym organem administracji rządowej, właściwym w sprawach ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego jest Komendant Główny Policji powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Zastępców Komendanta Głównego powołuje i odwołuje minister na jego wniosek.

Na poziomie wojewódzkim Policją kierują komendanci wojewódzcy powoływani i odwoływani przez ministra na wniosek Komendanta Głównego. W toku procedury minister zasięga opinii właściwego wojewody. Zastępców komendantów wojewódzkich powołuje i odwołuje Komendant Główny na ich wniosek.

W powiatach i miastach na prawach powiatu wyżej opisane zadania realizują komendanci powiatowi lub miejscy. Powołuje ich komendant wojewódzki po zasięgnięciu opinii właściwego starosty lub prezydenta miasta. Powołuje i odwołuje on również zastępców tych komendantów. Komendanci powiatowi/miejscy powołują i odwołują kierownictwo komisariatów policji, posterunków i rewirów dzielnicowych działających na ich terenie.

Struktura organizacyjna Policji

Policja składa się z następujących rodzajów służb:

• kryminalnej;
• śledczej;
• prewencyjnej;
• spraw wewnętrznych;
• kontrterrorystycznej;
• zwalczania cyberprzestępczości;
• wspomagającej (w zakresie organizacyjnym, logistycznym i technicznym)^[5].

W skład Policji wchodzą również: policja sądowa, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, ośrodki szkolenia, szkoły policyjne, instytuty badawcze oraz wyodrębnione oddziały prewencji i pododdziały antyterrorystyczne. Komendant Główny Policji ma możliwość powołania w uzasadnionym przypadku innego rodzaju służb^[5].

Insygnia służb Policji

Służba	Kryminalna	Prewencyjna	Ruchu Drogowego	Logistyczna	Oddziały prewencji	Sądowa
Insygnia

Jednostki Policji

Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie

• Komenda Główna Policji
• Centralne Biuro Śledcze Policji
• Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości
• Centralny Pododdział Kontrterrorystyczny Policji „BOA”
• Biuro Spraw Wewnętrznych Policji
• Komendy Wojewódzkie Policji
• Szkoły Policji
  • Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie
  • Centrum Szkolenia Policji w Legionowie
  • Szkoła Policji w Pile
  • Szkoła Policji w Słupsku
  • Szkoła Policji w Katowicach
• Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji^[6]

Komendy Wojewódzkie Policji

Obszar	Komenda	Komendant
dolnośląskie	Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu	nadinsp. Dariusz Wesołowski[7]
kujawsko-pomorskie	Komenda Wojewódzka Policji w Bydgoszczy	nadinsp. Piotr Leciejewski
lubelskie	Komenda Wojewódzka Policji w Lublinie	nadinsp. Artur Bielecki[8]
lubuskie	Komenda Wojewódzka Policji w Gorzowie Wielkopolskim	nadinsp. Jarosław Pasterski[9]
łódzkie	Komenda Wojewódzka Policji w Łodzi	nadinsp. Sławomir Litwin[10]
małopolskie	Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie	nadinsp. Michał Ledzion
mazowieckie	Komenda Wojewódzka Policji w Radomiu	nadinsp. Waldemar Wołowiec
opolskie	Komenda Wojewódzka Policji w Opolu	nadinsp. dr Rafał Kochańczyk
podkarpackie	Komenda Wojewódzka Policji w Rzeszowie	nadinsp. Dariusz Matusiak
podlaskie	Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku	nadinsp. Robert Szewc[11]
pomorskie	Komenda Wojewódzka Policji w Gdańsku	nadinsp. Andrzej Łapiński
śląskie	Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach	nadinsp. Roman Rabsztyn[12]
świętokrzyskie	Komenda Wojewódzka Policji w Kielcach	nadinsp. dr Jarosław Kaleta[13]
warmińsko-mazurskie	Komenda Wojewódzka Policji w Olsztynie	nadinsp. Tomasz Klimek[14]
wielkopolskie	Komenda Wojewódzka Policji w Poznaniu	nadinsp. Piotr Mąka[15]
zachodniopomorskie	Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie	nadinsp. Tomasz Trawiński[16]
Warszawa	Komenda Stołeczna Policji	nadinsp. Paweł Dzierżak[17]

Komenda Stołeczna Policji, która stanowi aparat pomocniczy Komendanta Stołecznego Policji, wykonuje swoje zadania na obszarze m.st. Warszawy oraz dziewięciu powiatów: grodziskiego, legionowskiego, mińskiego, nowodworskiego, otwockiego, piaseczyńskiego, pruszkowskiego, warszawskiego zachodniego i wołomińskiego. Obszar ten jest wyłączony z terytorialnego zasięgu działania Komendanta Wojewódzkiego Policji właściwego dla województwa mazowieckiego^[5]. Komendant Stołeczny Policji na obszarze swojego działania wykonuje zadania i kompetencje Komendanta Wojewódzkiego Policji^[5].

Posterunki

(c) Kazimierz Mendlik, CC BY-SA 3.0

Komenda Powiatowa Policji w Brodnicy

Komisariat policji w Bystrzycy Kłodzkiej

Posterunek policji w Międzylesiu

Liczba posterunków Policji w Polsce^[18]:

• 2008 rok – 822
• czerwiec 2012 roku – 692
• koniec 2015 roku – 399^[19]

Statystyki demograficzne

Polska Policja to ponad 100 tys. funkcjonariuszy^[20] (analogicznie liczebność Milicji Obywatelskiej w PRL wynosiła ok. 80 000 milicjantów^[21] nie licząc przeszło 300 tysięcy ORMO), z czego 58% służy w pionie prewencji, 34% w kryminalnym, a pozostałe 8% w działach pomocniczych. 14% funkcjonariuszy stanowią kobiety. Najwięcej, – 6695 funkcjonariuszek – ma staż od 3 do 10 lat, natomiast 229 kobiet służy od ponad 30 lat^[22]. Wiekowo wśród polskich funkcjonariuszy przeważa grupa 30-40-latków (44%), dalej plasują się 40-50-latkowie (25%) i 25-30-latkowie (21%), policjanci w wieku poniżej 25 i powyżej 50 lat stanowią 5% stanu. Większość policjantów ma wykształcenie średnie (72%), wyższe ma 27%, a podstawowe i zawodowe jedynie 1%. Policjantów w codziennej pracy wspiera ok. 25 tys. pracowników cywilnych. Według stanu na dzień 1 maja 2021 roku w Policji służyło 97 921 funkcjonariuszy^[23].

Zadania Policji

Policjanci podczas zamieszek na placu Konstytucji w Warszawie 11 listopada 2011

• ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami godzącymi w te dobra;
• ochrona bezpieczeństwa i porządku, zapewnienie spokoju w miejscach publicznych, w transporcie i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach;
• wykrywanie i ściganie sprawców przestępstw i wykroczeń;
• działania profilaktyczne (prewencyjne) w celu ograniczenia popełniania przestępstw i wykroczeń, a także wszelkim zachowaniom kryminogennym, współpraca w tym zakresie z innymi podmiotami;
• kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych obowiązujących w miejscach publicznych, a także związanych z działalnością publiczną;
• zarządzanie informacją kryminalną, prowadzenie baz danych Systemu Informacyjnego Schengen, DNA;
• współpraca z policjami innych państw, a także z organami i instytucjami Unii Europejskiej, realizacja zadań wynikających z podpisanych umów międzynarodowych i odrębnych przepisów;
• gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji kryminalnych;
• realizacja zadań wynikających z przepisów prawa Unii Europejskiej oraz umów i porozumień międzynarodowych na zasadach i w zakresie w nich określonych;
• prowadzenie zbiorów danych zawierających informacje gromadzone przez uprawnione organy o odciskach linii papilarnych osób, niezidentyfikowanych śladach linii papilarnych z miejsc przestępstw oraz o wynikach analizy kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA);
• nadzór nad strażami gminnymi/miejskimi oraz nad innymi specjalistycznymi uzbrojonymi formacjami.

Zgodnie z art. 19 ust. 22 Ustawy o Policji minister właściwy do spraw wewnętrznych przedstawia corocznie Sejmowi i Senatowi informację o działalności Policji określonej w ust. 1–21, w tym informacje i dane, o których mowa w art. 20 ust. 3 ustawy. Informacja jest udostępniana w postaci druku sejmowego (senackiego).

Uprawnienia Policji

Wspólny patrol na pograniczu polsko-niemieckim (2006)

W ramach wykonywania swoich ustawowych obowiązków Policja wykonuje czynności: operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-porządkowe.

Wykonując wymienione czynności policjanci mają prawo do:

• legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości (z uzasadnieniem);
• zatrzymywania osób na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania karnego i innych ustaw;
• zatrzymywania osób pozbawionych wolności, które korzystając z przepustki nie powróciły w wyznaczonym terminie do zakładu karnego lub aresztu śledczego;
• zatrzymywania osób stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego i mienia;
• pobierania od osób wymazu ze śluzówki policzków w celu identyfikacji osób o nieustalonej tożsamości oraz osób usiłujących ukryć swoją tożsamość, jeżeli ustalenie tożsamości w inny sposób nie jest możliwe, pobierania materiału biologicznego ze zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości;
• przeszukiwania osób i pomieszczeń na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego i innych ustaw;
• dokonywania kontroli osobistej, a także przeglądania zawartości bagaży i sprawdzania ładunku w portach i na dworcach oraz w środkach transportu lądowego, powietrznego i wodnego, w razie istnienia uzasadnionego podejrzenia popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary;
• obserwowania i rejestrowania obrazu zdarzeń w miejscach publicznych, a w określonych przypadkach, także i dźwięku,
• kontrolowanie rodzaju używanego paliwa przez pobranie próbek paliwa ze zbiornika pojazdu;
• żądania pomocy od instytucji państwowych, organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego oraz jednostek gospodarczych prowadzących działalność w zakresie użyteczności publicznej, oraz zwracania się o niezbędną pomoc do innych jednostek gospodarczych i organizacji społecznych, jak również zwracania się w nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej pomocy, w ramach obowiązujących przepisów prawa.

Krytyka

Justyn Piskorski w 2011 roku stwierdził, że karierę w policji robi się dzięki poprawie statystyk przestępczości i wykrywalności, także poprzez manipulowanie statystykami, w tym przy rejestracji przestępstw. Sprzyja temu brak mechanizmu weryfikacji działań Policji, np. mała kontrola prokuratorska^[24].

Również według Adama Rapackiego problemem jest manipulacja statystykami przestępczości. Policja informuje prokuraturę, dopiero gdy już prowadzi działania operacyjno-śledcze i jest bliska zatrzymania sprawców, a także prowadzi jedynie akcje poszukiwawcze zaginionych, gdy istnieją silne przesłanki wszczęcia śledztwa w sprawie zabójstwa. Inny przykład według Rapackiego, to wykrywalność przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii powyżej 90%^[25].

Wyposażenie

Środki przymusu bezpośredniego stosowane przez Policję

Obecnie wykorzystywany model policyjnego radiowozu

Radiowóz patrolowy BMW serii 3 (od 2019)

Furgonetka służb prewencji

Obecnie wykorzystywany model policyjnego motocykla

Przyczepa do przewozu psów służbowych

Patrol Komisariatu Rzecznego Policji na Wiśle w Warszawie

Patrol policji konnej w umundurowaniu galowym w Chorzowie

Patrol policji konnej w umundurowaniu służbowym w Tomaszowie Mazowieckim

(c) Gov.pl, CC BY 3.0 pl

Funkcjonariusze SPKP podczas szturmu z użyciem rampy szturmowej

Funkcjonariusze jednostki antyterrorystycznej na pokazach policyjnych

• kajdanki i prowadnice
• pałka policyjna
• kaftan bezpieczeństwa
• gaz drażniący (chemiczne środki obezwładniające)
• siła fizyczna
• pasy i siatki obezwładniające
• pies i koń służbowy
• wodne środki obezwładniające (armatka wodna)
• kolczatka drogowa
• pociski niepenetracyjne miotane z broni palnej
• kask zabezpieczający
• przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej
• pojazdy służbowe
• środki przeznaczone do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód, w tym materiały wybuchowe
• środki pirotechniczne o właściwościach ogłuszających lub olśniewających

Podstawą prawną użycia środków przymusu bezpośredniego jest Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz.U. z 2022 r. poz. 1416).

Do wyposażenia Policji zalicza się także broń palną:

• Pistolety:
  • Walther P99 (produkowany w Polsce w Fabryce Broni Łucznik na licencji)
  • Glock-17
  • Glock-19
  • Glock-26
  • P-83 Wanad
  • P-64
  • CZ-75 (limitowane użycie)
  • Rewolwer Gward (praktycznie wycofany)
  • Taurus PT99 (praktycznie wycofany)
• Pistolety maszynowe
  • PM-84 Glauberyt
  • PM-98 Glauberyt
  • H&K MP5 (limitowane użycie)
  • H&K UMP (wariant 9 mm, limitowane użycie)
  • IMI Uzi (limitowane użycie)
  • FN P-90 (limitowane użycie)
  • PM-63 RAK (praktycznie wycofany)
• Karabinki automatyczne
  • AKMS
  • H&K G-36 (limitowane użycie)
  • HK-416 (limitowane użycie w oddziałach kontrterrorystycznych)
  • HK-417^[26] (limitowane użycie w oddziałach kontrterrorystycznych)
• Karabiny wyborowe
  • SWD
  • SAKO TRG-21
  • SAKO TRG-22
  • SAKO TRG-42
• Granatniki
  • RWGŁ-3
  • AWGŁ-1
  • GL-06
  • HK69
• Strzelby
  • Mossberg 590
  • Remington 870 MCS
  • Hatsan
  • Benelli M3 (limitowane użycie)

Roboty

• PIAP Gryf^[27] – średni robot pirotechniczny
• PIAP IBIS^[27] – duży robot pirotechniczny

Pojazdy

Statki powietrzne ^{[29] [30]}

Schemat malowania śmigłowców W-3 lotnictwa policji

Schemat malowania śmigłowców S-70i Black Hawk Policji

Typ	Liczba	Numery maszyn	Zdjęcie	Przeznaczenie	Uwagi
Śmigłowce
S-70i Black Hawk	3	SN-70XP SN-71XP SN-72XP		wielozadaniowe	Śmigłowce zakupione w 2018, trafią do zarządu lotnictwa w KGP Komendy Głównej Policji, mają być wykorzystywane przez Biuro Operacji Antyterrorystycznych do desantu, ewakuacji i szybkiego przemieszczania się po kraju[31][32][33][34][35][36].
Mi-8T	2	SN-41XP SN-42XP		transportowo-pasażerskie	Śmigłowce są wykorzystywane przez Centralny Pododdział Kontrterrorystyczny Policji "BOA"
PZL W-3A Sokół	2	SN-31XP SN-32XP		patrolowo-poszukiwawcze i transportowo-pasażerskie	Wyposażone w głośniki zewnętrzne, reflektor-szperacz i głowice optoelektroniczne[37].
Bell 407GXi	3	SN-80XP SN-81XP SN-82XP		patrolowo-poszukiwawcze	Zakupione w 2019 roku. Pierwszy egzemplarz odebrany został 6 grudnia 2019, zaś pozostałe dwa we wrześniu 2020 roku[38]. Wyposażone w reflektor-szperacz i głowice optoelektroniczną[39][40][41].
Bell 206B JetRanger II Bell 206B3 JetRangerIII	2	SN-16XP SN-17XP		patrolowo-poszukiwawcze	Zakupione jako maszyny używane, SN-16XP wyprodukowano w 1991, a SN-17XP w 2000 roku[42]. Wyposażone w głośniki zewnętrzne, reflektor-szperacz i głowice optoelektroniczne[43].
Bell 412HP	1	SN-18XP		pasażerskie	Śmigłowiec został odziedziczony po zlikwidowanym 36. Specjalnym Pułku Lotnictwa Transportowego.

W latach 1996 – 2014 formacja użytkowała 2 śmigłowce PZL Kania, które zostały wycofane z czynnej służby z m.in. powodów finansowych^[44]. Egzemplarz o numerze rejestracyjnym SN-51XP w maju 2020 przekazany został do Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie^[45]. Od 2011 roku Policja użytkowała samolot Aeroprakt-22LS o numerach SP-YDF, jednak w 2014 roku uległ on wypadkowi podczas wykonywania zadania służbowego związanego z przestępstwem. Maszyna została skreślona ze stanu^[46][47].

Zobacz też

• Stopnie służbowe w polskiej Policji
• Centrum powiadamiania ratunkowego
• Honorowa Odznaka Zasługi im. mjr. Jana Piwnika „Ponurego”

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa
• Informacja za 2018 rok na temat działalności Policji, Biura Nadzoru Wewnętrznego, Służby Ochrony Państwa (druk sejmowy nr 70)

Polska – tematy i zagadnienia

Historia	Kalendarium Stolica Władcy Historia kobiet w Polsce Prehistoria ziem polskich Historia Polski (do 1138) Polska w okresie rozbicia dzielnicowego Historia Polski (1320–1386) Historia Polski (1386–1492) Historia Polski (1492–1572) Historia Polski (1572–1697) Historia Polski (1697–1763) Historia Polski (1764–1795) Pod zaborami (1795–1918) Polska w czasie I wojny światowej II Rzeczpospolita Polska w czasie II wojny światowej Polska Rzeczpospolita Ludowa Gospodarka Partie polityczne LWP III Rzeczpospolita
Geografia	Krainy historyczne Krainy geograficzne Mapy topograficzne Miejscowości i ich części Miasta Lasy Wyspy Jeziora Rzeki Góry Parki narodowe Szata roślinna Fauna Ochrona przyrody Regionalizacja fizycznogeograficzna
Prawo i ustrój polityczny	Podział administracyjny Konstytucja System prawny Prawa człowieka Wymiar sprawiedliwości Parlament Wybory Partie polityczne Politycy Polityka zagraniczna Polska w organizacjach międzynarodowych Polska w Unii Europejskiej
Demografia, bezpieczeństwo i życie społeczne	Demografia Polskie nazwiska Polacy Polonia Związki wyznaniowe Mniejszości narodowe i etniczne Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego Przestępczość Siły Zbrojne System opieki zdrowotnej Ordery i odznaczenia (lista) Sport Święta państwowe Dni wolne od pracy
Kultura	Architektura Polszczyzna Styl narodowy Sztuka Teatr Kinematografia Literatura Dewizy polskie Media Muzyka Pieśni hymniczne Tańce narodowe Folklor Stroje ludowe Edukacja System oświaty Szkolnictwo wyższe Filozofia Polscy patroni Etymologia nazwy Godło Flagi Polonica Tradycje życia codziennego Kuchnia
Gospodarka	Rolnictwo Przemysł Turystyka Transport Marynarka Handlowa Polska Wyłączna Strefa Ekonomiczna Waluta Narodowy Bank Polski Giełda Papierów Wartościowych Transformacja systemowa Plan Balcerowicza Historia gospodarcza Energetyka Kopalnie Górnośląski Okręg Przemysłowy Polska A i B Venture capital

• Zobacz też: portal Polska i wikiprojekt Polski kanon Wikipedii