Polityka zagraniczna Indii

Jawaharlal Nehru stwierdził, że „Indie są jednym z niewielu krajów, które mają potencjał, by stać same na własnych nogach”[1]

Polityka zagraniczna Indii – strategiczna działalność władz Republiki Indii z innymi państwami na arenie międzynarodowej nie tylko w skalie regionalnej, ale także globalnej oraz współpraca z organizacjami międzynarodowymi na rzecz wsparcia narodowych interesów i ochrony praw swoich obywateli.

Indie — centrum Azji, most między Wschodem i Zachodem, Północą i Południem, łącznik między Południowo-Wschodnią i Południowo-Zachodnią, a także między Centralną i Południową Azją. Po 1950, w pierwszych latach niepodległości Indii ukształtowało się tradycyjne założenie polityki zagranicznej. W czasach zimnowojennych Indie, starając się uniknąć zaangażowania w konfrontację zaznaczały samodzielność polityki zagranicznej. W rzeczywistości przez cały okres Zimnej wojny oznaczało to dość bliskie relacje z ZSRR i częstą krytykę Zachodu.

(c) Prime Minister's Office (GODL-India)
Premierzy Indii Narendra Modi i Premierzy Malezji Mahathir bin Mohamad (31 maja 2018)

Indie — wschodzące mocarstwo

Wśród rozwijających się państw, Indie posiadają jedno z najwyższych temp rozwoju: wzrost nominalnego PKB, kapitału ludzkiego i pozioma rozwoju instytucjonalnego.

Terytorium, potencjał ludnościowy, położenie geostrategiczne, posiadanie broni jądrowej, pozwalają określić Indie jako wschodzące mocarstwo.

Hamulce wzrostu potęgi: problem przeludnienia; niedokończone reformy gospodarcze, administracyjne i instytucjonalne podtrzymujące biurokrację i korupcję; rozwarstwienie społeczne; słaba pozycja w organizacjach międzynarodowych (ONZ, WHO)[2]

Koncepcja pokojowego współistnienia

Podstawą polityki zagranicznej Indii jest zasada nieprzyłączenia. U podstaw leży również koncepcja pokojowego współistnienia, która jest znana jako „Pańcza Szila (Pancha Shila) - 5 zasad pokojowego współistnienia z 1954 r.:

  1. wzajemne poszanowanie integralności terytorialnej i suwerenności
  2. wzajemna nieagresja
  3. wzajemna nieinterwencja w sprawy wewnętrzne
  4. równość i obopólne korzyści
  5. pokojowe współistnienie[3]

Główne obszary zewnętrznej polityki Indii

Zewnętrzna polityka Indii jest prowadzona w czterech głównych obszarach

  • Relacje z najbliższymi sąsiadami – przygranicznymi państwami
  • Relacje z krajami Azji i Afryki, związanymi z Indiami wspólnością historycznego rozwoju i podobieństwem problemów, zjednoczyły ich w Ruch Państw Niezaangażowanych
  • Relacje z wielkimi mocarstwami
  • Udział w organizacjach międzynarodowych

Stosunki z Pakistanem i Chinami

Pakistan i Chiny od zawsze odgrywały najważniejszą rolę w stosunkach dwustronnych z Indiami ze względów strategicznych. Stosunki z Pakistanem nastręczały wiele problemów od samego początku uzyskania niepodległości przez oba państwa, a kością niezgody pozostaje spór o Kaszmir. W przeszłości konfrontacja obu państw trzykrotnie doprowadzała do otwartego konfliktu zbrojnego. W grudniu 2001 roku, po ataku terrorystycznym na parlament Indii pojawiły się groźby użycia broni nuklearnej. Kiedy premier Atal Bihari Vajpayee wyciągnął „rękę przyjaźni” do Pakistanu w 2003 roku, stan stosunków indyjsko-pakistańskich uległ jednak wyraźnej poprawie, jednak zostały one zachwiane przez zamachy terrorystyczne w Mumbai w listopadzie 2008 roku. W tym samym czasie stosunki z Chinami przybrały bardziej pragmatyczny charakter, kładący nacisk na całkowite wykorzystanie możliwości płynących z współpracy handlowej; w stosunkach dwustronnych stopniowo rozwiązywane są liczne problemy, takie jak Sikkim i Tybet, a w kwestii granicznej nie udało się jak dotąd dojść do całkowitego porozumienia.

Stosunki ze Stanami Zjednoczonymi

Ostatnie lata przyniosły diametralną transformację nastawienie do USA, które w czasie Zimnej Wojny były zazwyczaj zacietrzewione. W maju 1998 roku zniesione zostały sankcje nałożone po testach Indii i Pakistanu z bronią jądrową. Po 7 latach (lipiec 2005), zawarto przełomowe porozumienie w sprawie współpracy w energetyce jądrowej, sfinalizowane po długich negocjacjach w październiku 2008 roku. Tak jak w Stanach Zjednoczonych tak jak i w Indiach panuje przekonanie, że istnieją nad wyraz mocne podstawy do budowy długoterminowej współpracy strategicznej, co niejednokrotnie zaznaczali dwaj prezydenci USA: George W. Bush i Barack Obama. Jednoznaczne wsparcie Waszyngtonu daje New Delhi możliwość ubiegania się o stałe miejsce w zreformowanej Radzie Bezpieczeństwa ONZ.

Relacje z najbliższymi sąsiadami

Indie pozostają w przyjaznych stosunkach z innymi sąsiadami: Bangladeszem, Mjanmą, Nepalem i Sri Lanką. Zgodnie z założeniami Południowoazjatyckiego Stowarzyszenia Współpracy Regionalnej (SAARC) są też zwolennikami integracji regionalnej. Stosunkowo nową inicjatywą w polityce zagranicznej Indii jest nawiązywanie bliższych więzi z Azją Wschodnią i Azją Południowo-Wschodnią, obszarem będącym naturalnym partnerem handlowym Indii, a przy tym charakteryzujący się rosnącymi wpływami chińskimi.

Członkostwo w międzynarodowych organizacjach

Indie są aktywnym członkiem w ramach grupy G-20. Domagają się statusu stałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ. Połączyły swoje zabiegi o poszerzenie RB ONZ z tzw. „Grupą czterech” (G4)[4].

Indie mają świadomość, że stałe miejsce w RB ONZ będzie jedynie jako symbol wzrastającego wpływu państwa w świecie i nadawać mu określony prestiż, ale będzie również stanowić legitymację statusu Indii jako mocarstwa nuklearnego[5]

Cele polityki bezpieczeństwa i obrony Indii

W oficjalnych raportach Ministerstwa Obrony Indii zasadniczymi celami polityki bezpieczeństwa i obrony są:

  • Obronę granic, określonych przez prawo i konstytucję
  • Ochronę życia i własności obywateli przed terroryzmem i powstaniami
  • Utrzymanie minimalnego odstraszania atomowego
  • Zabezpieczenie przed skutkami ograniczeń importowych
  • Promowanie współpracy z sąsiadami
  • Współpraca z Ruchem Państw Niezaangażowanych i ASEAN
  • Dialog na temat współpracy i bezpieczeństwa z wielkimi potęgami
  • Utrzymywanie spójnej i moralnej polityki w kwestii rozbrojenia i bezpieczeństwa międzynarodowego, opartej na interesie narodowym, uniwersalizmie, niedyskryminacji oraz równym bezpieczeństwie dla wszystkich[6].

Główne wyzwania zagranicznej polityki bezpieczeństwa Indii

Jednym ze sposobów stawienia czoła zagrożeniu ze strony Pakistanu i Chin jest polityka militarna Indii, polegająca na umocnieniu sił lądowych, morskich i powietrznych. Indie są państwem, kupującym największą ilość broni. Danę dotyczące handlu bronią wskazują, że najważniejszym partnerem pozostaje Rosja[8].

Prognozy

W ciągu najbliższych 15-20 lat indyjscy liderzy będą dążyć do międzynarodowego systemu wielobiegunowego, w którym New Delhi stało się by jednym z biegunów, a także politycznym i kulturalnym mostem między szybko rosnącymi Chinami i Stanami Zjednoczonymi.

Pewniejsze zachowanie Indii na arenie międzynarodowej, zasilane głównie wzrostem gospodarczym i pomyślnym rozwojem demokratycznym, wspiera kraj do partnerstwa z wieloma państwami. Jednak to partnerstwo jest skierowane na umocnienie samodzielności Indii, a nie na sojusz z jakimkolwiek krajem lub koalicjami państw.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ J. Nehru, The Discovery of India, New Delhi 2004, s. 505
  2. ↑ Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 246. ISBN 978-83-7611-641-9
  3. ↑ Agnieszka Kuszewska, Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie,bezpieczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Difin, 2013, s. 281-282, ISBN 978-83-7641-731-8, OCLC 864205104.
  4. ↑ Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 234. ISBN 978-83-7611-641-9
  5. ↑ Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, s. 235. ISBN 978-83-7611-641-9
  6. ↑ Pod red. Anny Potyrały i Marcina Skobrtala, Indie w XXI wieku.Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, 2009, s.206-207. ISBN 978-83-60677-69-8
  7. ↑ Pod red. Anny Potyrały i Marcina Skobrtala, Indie w XXI wieku.Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe: WNPiD UAM, 2009, s. 207. ISBN 978-83-60677-69-8
  8. ↑ Agnieszka Kuszewska, Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie, bezpieczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Difin, 2013, s. 54, ISBN 978-83-7641-731-8, OCLC 864205104.

Bibliografia

  • Agnieszka Kuszewska, Indie i Pakistan w stosunkach międzynarodowych. Konflikty, strategie, bezpieczeństwo, Warszawa: Wydawnictwo Difin, 2013, ISBN 978-83-7641-731-8, OCLC 864205104.
  • Pod red. Anny Potyrały i Marcina Skobrtala, Indie w XXI wieku.Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe: WNPiD UAM, 2009. ISBN 978-83-60677-69-8
  • Pod red. Joanny Marszałek-Kawy, Militarne i gospodarcze determinanty państwowości azjatyckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010. ISBN 978-83-7611-641-9
  • Dutt, R.P., Indie dzisiejsze, Warszawa 1951
  • Kulke, H., Rothermund, D., History of India, New York 2004

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

The Prime Minister, Shri Narendra Modi meeting the Prime Minister of Malaysia, Dr. Mahathir Bin Mohamad, in Kuala Lumpur, Malaysia on May 31, 2018.JPG
(c) Prime Minister's Office (GODL-India)
The Prime Minister, Shri Narendra Modi meeting the Prime Minister of Malaysia, Dr. Mahathir Bin Mohamad, in Kuala Lumpur, Malaysia on May 31, 2018.