Polmos

Reklama Polmos Żyrardów
Polmos Toruń, obecnie Toruńskie Wódki Gatunkowe
Polmos Bielsko-Biała

Polmos (akronim od słów „polski monopol spirytusowy”) – nazwa przedsiębiorstw państwowych, które w latach PRL (historia samego monopolu spirytusowego sięga lat 20. XX wieku) miały monopol na produkcję wódek i innych produktów spirytusowych. Często produkowały także drożdże przemysłowe i piekarskie lub ocet.

Po przejęciu władzy przez komunistów, w 1944 r. branżą zarządzał przedwojenny jeszcze Państwowy Monopol Spirytusowy, w 1949 przekształcony w Centralny Zarząd Przemysłu Spirytusowego, w 1959 w Zjednoczenie Przemysłu Spirytusowego i Drożdżowego „Polmos”, w 1972 w Państwowe Przedsiębiorstwo Przemysłu Spirytusowego „Polmos”.

Po 1989 większość z Polmosów trafiła w ręce kapitału zagranicznego lub prywatnych inwestorów. W 1999 r. w przetargu rozdysponowano marki dotychczasowego Polmosu.

W 1989 r. w ramach demonopolizacji przedsiębiorstwo Polmos podzielono na 25 przedsiębiorstw. Podział znaków towarowych, polskich marek[a] o różnej renomie i wartości sprzedaży przedstawiał się następująco[2]:

Znaki towarowe po podziale Polmosu w 1989 i obecny właściciel[2]
Znaki towaroweNowy właściciel po demonopolizacjiObecny właściciel/status
LuksusowaPolmos Zielona GóraPernod Ricard
Wyborowa, Polish CherryPolmos PoznańPernod Ricard
KrakusPolmos WrocławAkwawit S.A.
ŻubrówkaPolmos BiałystokCEDC
SoplicaŚFD Sp. z o.o. w WołczynieCEDC
Żołądkowa GorzkaPolmos LublinStock Polska
KrupnikFWG w Starogardzie GdańskimMarie Brizard Wine & Spirits (Belvedere)
PolonaisePolmos ŁańcutMarie Brizard Wine & Spirits (Belvedere)
Stołowa Wódka CzystaPolmos ŻyrardówMarie Brizard Wine & Spirits (Belvedere)
StarkaPolmos SzczecinSzczecińska Fabryka Wódek „STARKA”
Mazowiecka Żytnia, Baltic VodkaPolmos SiedlcePodlaska Wytwórnia Wódek „Polmos”
Extra Żytnia, Wiśniak na RumiePolmos Bielsko-BiałaPolmos Bielsko-Biała
Śliwowica, Biała WytrawnaPolmos ToruńToruńskie Wódki Gatunkowe
Spirytus Rektyfikowany, Wódka Zbożowa MieszanaPolmos WarszawaPolmos Warszawa
Winiak KlubowyKoneser WarszawaWarszawska Wytwórnia Wódek Koneser Jarosław Nowociel[3]
Klubowa SpecjalnaPolmos Łódźzlikwidowany (obecnie Monopolis)
Jarzębiak, RatafiaPolmos w Sieradzuzlikwidowany
Winiak Luksusowy, Winiak PałacowyPolmos Krakówzlikwidowany


Uwagi

  1. ↑ Niektóre z tych marek przed epoką komunizmu stanowiły gatunki wódki[1].

Przypisy

  1. ↑ Scott Simpson, History and Mythology of Polish Vodka: 1270–2007, „Food and History”, 8 (1), Brepols Publishers NV, 2010, s. 121–148, DOI: 10.1484/j.food.1.100976, ISSN 1780-3187 (ang.).
  2. ↑ a b Aka, „Polska wódka” – to 600 lat tradycji. Sześć wieków rozwoju sektora, „Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny” (10), 2005, s. 31–32.
  3. ↑ WARSZAWSKA WYTWÓRNIA WÓDEK KONESER, www.koneservodka.pl [dostęp 2019-06-10].

Media użyte na tej stronie

Soch1DSC 0978.JPG
Autor: Wistula, Licencja: CC BY 3.0
Polen, POLMOS Żyrardów Sp. z o.o.
Śląska Wytwórnia Wódek Gatunkowych Polmos Bielsko-Biała 05.jpg
Autor: Kamil Czaiński, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polmos liquor factory in Bielsko-Biała, Poland
Torun Polmos 01.JPG
Autor: Piotr Kożurno, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zakłady Polmos w Toruniu.