Polscy lotnicy na Malcie w czasie II wojny światowej
Ten artykuł od 2017-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
W działaniach związanych z rozpoczętą w listopadzie 1942 inwazją aliantów w Afryce Północno-Zachodniej wzięły udział liczne jednostki lotnicze, w tym także 138 Dywizjon Specjalny RAF. W jego składzie znajdowała się jedna polska eskadra.
17 grudnia 1942 około czwartej rano samolot Handley Page Halifax DT542-NF-Q 138 Dywizjonu Specjalnego RAF lecący z Bliskiego Wschodu przez Maltę i Gibraltar do Wielkiej Brytanii rozbił się tuż po starcie z maltańskiego lotniska Luqa w pobliżu miejscowości Żejtun. Zginęła cała załoga samolotu: por. pil. Krzysztof Dobromirski, por. pil. Stanisław Pankiewicz, por. obs. Zbigniew Idzikowski, sierż. r/op. Roman Wysocki, sierż. r/op Alfred Kleniewski, st. sierż. strz. Oskar Zieliński oraz 11 pasażerów. Polscy lotnicy zostali pochowani na cmentarzu oo. kapucynów w miejscowości Kalkara (na Malcie).
Pod koniec 1942 z Wielkiej Brytanii na lotnisko Luqa na Malcie został przerzucony 23 Dywizjon Nocnych Myśliwców RAF, który uczestniczył odtąd w działaniach lotniczych nad Afryką Północną i Morzem Śródziemnym. Dowódcą jednej z eskadr dywizjonu był kpt. pil. Jerzy Orzechowski. W jednostce znaleźli się ponadto por. Ignacy Szponarowicz i por. Marceli Neyder. W czasie jednego z lotów bojowych 21 lutego 1943 samolot Mosquito por. Neydera został prawdopodobnie zestrzelony do morza w rejonie Marettimo i Pantallerii. Polak zginął razem ze swym nawigatorem F/O Sydneyem Johnem Cornesem. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
W połowie czerwca 1943 na Maltę przybyli trzej polscy piloci z rozwiązanego Polskiego Zespołu Myśliwskiego (Cyrk Skalskiego) walczącego wcześniej w Afryce Północnej: kpt. pil. Stanisław Skalski został dowódcą 601 Dywizjonu Myśliwskiego RAF, por. pil. Eugeniusz Horbaczewski został dowódcą eskadry a później dowódcą całego 43 Dywizjonu Myśliwskiego RAF i por. pil. Władysław Drecki został dowódcą eskadry w 152 Dywizjonie Myśliwskim RAF. W połowie lipca 1943 dywizjony te opuściły Maltę i zostały przerzucone na Sycylię.