Polska Partia Socjalistyczna – dawna Frakcja Rewolucyjna

Polska Partia Socjalistyczna – dawna Frakcja Rewolucyjna
Państwo

 II Rzeczpospolita

Skrót

PPS-dFR

Lider

Rajmund Jaworowski

Data założenia

17 października 1928

Data rozwiązania

wrzesień 1939

Ideologia polityczna

sanacja, socjalizm

Poglądy gospodarcze

socjalizm

Młodzieżówka

Organizacja Młodzieżowa

Polska Partia Socjalistyczna – dawna Frakcja Rewolucyjna – polska lewicowa partia polityczna o nastawieniu prosanacyjnym. Nazwą nawiązała do Polskiej Partii Socjalistycznej – Frakcji Rewolucyjnej.

Utworzona 17 października 1928 przez grupę działaczy PPS na czele z Rajmundem Jaworowskim, popierających przewrót Józefa Piłsudskiego. W wyniku podziału z PPS odeszły grupy z okręgów: Warszawa, Warszawa-Podmiejska, Śląsk, Łódź, Częstochowa. Rozłamowcy zwalczali PPS, posługując się także metodami przemocy fizycznej. 3 stycznia 1929 r. w Piotrkowie Trybunalskim od kuli bojówkarza PPS - dawnej Frakcji Rewolucyjnej zginął Teofil Jaszkowski, członek KC OMTUR i sekretarz OKR PPS Piotrków.[1]

Klub parlamentarny PPS (Związek Parlamentarny Polskich Socjalistów) opuściło 10 posłów (Rajmund Jaworowski, Zygmunt Gardecki, Medard Downarowicz, Józef Niski, Julian Smulikowski, Adam Szczypiorski, Antoni Pączek, Marian Malinowski, Antoni Chudy i Zofia Praussowa), tworząc własny klub parlamentarny, którego kierownictwo stanowili: prezes – Julian Smulikowski, wiceprezes – Marian Malinowski, sekretarz – Antoni Chudy i skarbnik – Medard Downarowicz.

1 listopada 1928 w Katowicach partia odbyła swój XXI Kongres[2]. W skład 65-osobowej Centralnej Rady Organizacyjnej wybrano m.in. Jędrzeja Moraczewskiego, Józefa Biniszkiewicza, Medarda Downarowicza, Zygmunta Gardeckiego, Rajmunda Jaworowskiego, Józefa Łokietka, Łukasza Siemiątkowskiego i Tadeusza Szpotańskiego.

PPS-dFR działała głównie w województwie warszawskim oraz lwowskim. W strefie wpływów partii znajdowała się Centralne Zrzeszenie Klasowych Związków Zawodowych. Przy partii działała Organizacja Młodzieżowa.

W wyborach parlamentarnych w 1930 partia poniosła klęskę, nie wprowadzając żadnego parlamentarzysty, oprócz kilku posłów z listy BBWR. Po rozłamie w centrali związków zawodowych współpracujących z dawną Frakcją, zorganizowanym przez Jędrzeja Moraczewskiego, ugrupowanie straciło na znaczeniu.

We wrześniu 1939 partia przestała funkcjonować. W dniu 11 września 1939 jeden z jej przywódców Tadeusz Szpotański ogłosił w prasie:

Nie posiadając formalnego upoważnienia, biorąc jednak pod uwagę doniosłość chwili, wzywam członków d. Frakcji rewolucyjnej PPS i jej organizacje, by stanęli dziś do solidarnej akcji, kierowanej przez CKW PPS w imię wspólnej wielkiej sprawy, górującej nad wszystkimi innymi zagadnieniami[3].

W trakcie okupacji hitlerowskiej, część działaczy PPS d. Frakcji Rewolucyjnej weszła w skład PPS-WRN.

Przypisy

  1. ↑ Ważniejsze daty z dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej, [w:] PPS wspomnienia z lat 1918-1939, t. 2, Warszawa: Książka i Wiedza Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”, 1987, s. 1297, ISBN 83-05-11291-8.
  2. ↑ Numeracja miała wskazywać ciągłość działania z PPS. W tym samym czasie PPS również odbywała swój XXI Kongres w Dąbrowie Górniczej i w Sosnowcu.
  3. ↑ Obrona cywilna Warszawy we wrześniu 1939 r., Warszawa 1964, s. 39

Literatura

  • Maria Nartonowicz-Kot: Powstanie i działalność Polskiej Partii Socjalistycznej dawna Frakcja Rewolucyjna w Łodzi i w okręgu (1928–1939). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 1997, nr 60
  • Jarosław Tomasiewicz: „Faszyzm lewicy” czy „ludowy patriotyzm”? Tendencje antyliberalne i nacjonalistyczne w polskiej lewicowej myśli politycznej lat trzydziestych. Warszawa 2020. ISBN 978-83-8196-103-5, s. 207–218
  • Jarosław Tomasiewicz: Naprawa czy zniszczenie demokracji? Tendencje autorytarne i profaszystowskie w polskiej myśli politycznej 1921–1935, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012, ISBN 978-83-226-2125-7, s. 333–340
  • Jan Tomicki: Polska Partia Socjalistyczna 1892–1948, Książka i Wiedza, Warszawa 1983, ISBN 83-05-11099-0, s. 302–303

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).