Polski Kontyngent Wojskowy na Haiti

Polski Kontyngent Wojskowy w Wielonarodowych Siłach w Republice Haiti
Stany Zjednoczone Operacja Uphold Democracy
Ilustracja
Haiti
Historia
Państwa wystawiające Polska
Państwa mandatowe Haiti
Decyzja o użyciu3 października 1994
Rozpoczęcie misji15 listopada 1994
Zakończenie misji13 grudnia 1994 (GROM)
styczeń 1995 (PKW)
Liczba zmian1
Dowódcy
Pierwszej zmianypłk Kazimierz Giłej
Konflikt zbrojny
zamieszki na Haiti
Organizacja
Typoperacyjny
PodporządkowanieStany Zjednoczone Wielonarodowe Siły Haiti
SkładGROM
Liczebność56 żołnierzy (GROM – 51)
DyslokacjaMariani

Polski Kontyngent Wojskowy w Wielonarodowych Siłach w Republice Haiti (PKW Haiti) – wydzielony kontyngent wojsk podległych MSW i MON, przeznaczony do wsparcia procesów przemian demokratycznych na Haiti po inwazji amerykańskiej w 1994 roku.

Historia

W 1991 prezydent Jean-Bertrand Aristide został obalony przez wojsko. Rada Bezpieczeństwa ONZ nałożyła na Haiti embargo ekonomiczne: w jego wyniku, to jedno z najbiedniejszych państw Ameryki pogrążyło się w nędzy i chaosie, które próbowała zwalczyć utworzona w 1993 Misja ONZ na Haiti. Nie wypełniła jednak powierzonych jej zadań i RB ONZ wydała rezolucję nr 940, wzywającej do utworzenia Sił Wielonarodowych (Multinational Forces – MNF), nad którymi dowodzenie objęły Stany Zjednoczone. 19 września 1994 21000 żołnierzy MNF wylądowało na Haiti, zmuszając juntę do ucieczki. Ich następne zadanie polegało na przywróceniu stabilizacji w kraju[1].

14 września prezydent Bill Clinton zaproponował prezydentowi Lechowi Wałęsie wysłanie na Haiti grupy polskich komandosów, mających uczestniczyć w odbudowie kraju. 3 października Rada Ministrów podjęła decyzję o utworzeniu polskiego kontyngentu, składającego się m.in. z 51 komandosów GROM-u, którzy na czas misji przeszli spod kontroli MSW pod MON, dowodzonym (ze względu na skomplikowaną sytuację międzyresortową formalnie etat brzmiał dyrektor – był to jedyny taki przypadek w historii wszystkich PKW) przez płk. Kazimierza Giłeja (lecz kierownictwo jednostką specjalną utrzymał płk Sławomir Petelicki)[2].

Naszywka GROM-u

17 października 1994 pierwszy raz publicznie ujawnieni komandosi uroczyście odlecieli z lotniska Okęcie (zadając tym samym kłam plotkom, głoszącym, że kontyngent składa się z żandarmów MSW lub innych żołnierzy NJW). Lecz wykonywanie zadań rozpoczęli dopiero 15 listopada, po dwutygodniowym szkoleniu na Portoryko pod okiem amerykańskich instruktorów – była to pierwsza zagraniczna operacja Grupy Reagowania Operacyjno-Manewrowego, przy tym przeprowadzona w trudnych warunkach klimatycznych i społecznych[3].

Podstawowe zadanie GROM-u polegało na ochronie ważnych osobistości wizytujących Haiti. Wśród nich byli: Sekretarz Generalny ONZ Boutros Boutros-Ghali, przedstawiciele amerykańskiej administracji i sił zbrojnych (doradca prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego Anthony Lake, sekretarz obrony William Perry, dowódcy: United States Army, sił USA w Stanach Zjednoczonych i sił USA na Atlantyku, członkowie senackiej komisji obrony), delegaci sił zbrojnych państw karaibskich oraz specjalny wysłannik ONZ ds. Haiti Al-Achdar al-Ibrahimi[a] (za którego głowę lokalne bojówki zaoferowały 150000 $)[4][5]. Mimo tak dużej presji Polacy bardzo dobrze wykonywali postawione im zadania, wzbudzając podziw i respekt Amerykanów, co miało wpływ na polskie starania akcesji do NATO[6].

Ponadto komandosi pomagali też Haitańczykom – pomagali poszkodowanym udzielając pomocy medycznej, wspierali miejscowe placówki humanitarne, a także uniemożliwili dokonania samosądu i uwolnili chłopca z rąk porywaczy, co wraz z patrolowaniem terenu bez hełmów i kamizelek kuloodpornych zapewniło szacunek u Haitańczyków[7][5].

13 grudnia GROM opuścił swój ufortyfikowany obóz w hotelu w Mariani na zachód od stolicy i odleciał do Polski – jedynie czterech oficerów (w tym dyrektor PKW płk Giłej) pozostało do stycznia 1995. Planowana II zmiana kontyngentu, składająca się z oddziałów wystawionych przez Żandarmerię Wojskową ostatecznie pozostała w kraju, gdyż sytuacja na Haiti była już ustabilizowana[8].

Uwagi

  1. stosowana jest też pisownia Lehtar Brahimi

Przypisy

Bibliografia

  • Grzegorz Ciechanowski: Polskie kontyngenty wojskowe w operacjach pokojowych 1990-1999. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010. ISBN 978-83-7611-531-3.
  • Historia GROM-u (pol.). grom.mil.pl, 2009. [dostęp 2020-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-02)].

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of Haiti.svg
The national and official state flag of Haiti; arms obtained from http://www.webchantier.com/. The civil flag can be found at here.
Haiti map.png
Map of Haiti