Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku (2016)

Polski Kontyngent Wojskowy w Republice Iraku, Jordańskim Królestwie Haszymidzkim, Państwie Katar oraz Państwie Kuwejt

Operacja Inherent Resolve NTCB-I (2017–2018) NMI (od 2018)
Konflikt zbrojny w Iraku, Libanie i Syrii; kolorem szarym zaznaczono tereny kontrolowane przez Państwo Islamskie
Historia
Państwa wystawiające	Polska
Państwa mandatowe	Irak  Jordania  Katar  Kuwejt
Decyzja o użyciu	17 czerwca 2016 (M.P. z 2016 r. poz. 537)
Rozpoczęcie misji	20 czerwca 2016
Liczba zmian	12
Dowódcy
Pierwszej zmiany	płk Mieczysław Bieniek
Obecnej zmiany	płk Roman Brudło
Konflikt zbrojny
ofensywa Państwa Islamskiego w Iraku
Organizacja
Typ	doradczy, szkoleniowy
Podporządkowanie	CJTF-OIR HQ NTCB-I/NMI
Skład	Struktura organizacyjna Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku
Liczebność	ok. 60–80 żołnierzy (2016–2017), ok. 130–150 żołnierzy (2017–2019), ok. 270 żołnierzy (od 2019)
Dyslokacja	Bagdad, At-Tadżi, Baza lotnicza Ahmad al-Dżabir, Port lotniczy Al Asad

Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku (PKW OIR Irak, PKW Irak) – wydzielony komponent Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczony do wsparcia wielonarodowej koalicji prowadzącej działania zbrojne przeciwko Państwu Islamskiemu poprzez szkolenie lokalnych sił bezpieczeństwa w Iraku od 2016 roku.

PKW OIR Irak na przestrzeni lat nosił następujące oficjalne nazwy:

• 2016–2017: Polski Kontyngent Wojskowy w operacji Inherent Resolve w Republice Iraku, Jordańskim Królestwie Haszymidzkim oraz Państwie Kuwejt (PKW OIR Irak),
• 2017–2018: Polski Kontyngent Wojskowy w działaniach Globalnej Koalicji w Republice Iraku, Jordańskim Królestwie Haszymidzkim oraz Państwie Kuwejt (PKW OIR Irak),
• od 2018: Polski Kontyngent Wojskowy w Republice Iraku, Jordańskim Królestwie Haszymidzkim, Państwie Katar oraz Państwie Kuwejt (PKW Irak).

Historia

Protesty społeczne w Syrii, prowadzone na fali tzw. Arabskiej Wiosny od stycznia 2011, w przeciągu następnych miesięcy przerodziły się w zbrojne powstanie, wymierzone przeciwko rządom Baszszara al-Asada. Rozpoczęło to wieloletnią wojnę domową, w którą w 2014 włączyło się Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie. Opanowało znaczne tereny na wschodzie Syrii i przeprowadziło ofensywę w północno-zachodnim Iraku. W reakcji w sierpniu 2014 koalicja międzynarodowa, w skład której weszły m.in. Stany Zjednoczone Ameryki oraz państwa europejskie i muzułmańskie, podjęła decyzję o interwencji zbrojnej.

W czerwcu 2016 Rada Ministrów pod kierownictwem Beaty Szydło podjęła decyzję o wsparciu wojskowym koalicji i wysłaniu na Bliski Wschód dwóch zgrupowań wojskowych (wydzielonych przez Siły Powietrzne i Wojska Specjalne):

• PKW OIR Kuwejt – zespół lotniczy, w skład którego wchodzą 4 myśliwce wielozadaniowe General Dynamics F-16 Fighting Falcon oraz do 150 żołnierzy z 32 Bazy Lotnictwa Taktycznego (oraz innych jednostek) stacjonujących w Kuwejcie^[1].
• PKW OIR Irak – Zespół Wojsk Specjalnych, liczący 60 żołnierzy.

Kontyngent został wysłany do Iraku już w dniu wejścia w życie postanowienia o użyciu, tj. 20 czerwca 2016^[2]. Zadania komandosów polegają na doradztwie i szkoleniu sztabów i pododdziałów irackich sił specjalnych (Wojska Specjalne prowadziły już analogiczne działania w ramach poprzedniego PKW Irak oraz PKW Afganistan).

Na szczycie NATO w Warszawie, zorganizowanym 8-9 lipca 2016 r. przywódcy państw Sojuszu Północnoatlantyckiego zdecydowali o wsparciu rządu irackiego w procesie odbudowy armii w postaci misji szkoleniowej NATO Training Capacity Building in Iraq (NTCB-I), która rozpoczęła działalność w styczniu 2017. We wrześniu 2017 Polska dołączyła do NTCB-I, obejmując wiodącą rolę w szkoleniu irackich techników i logistyków w obsłudze poradzieckiego sprzętu wojskowego – skierowany został mobilny zespół treningowy, który dołączył do PKW OIR Irak^[3]. Łącznie polski kontyngent liczył łącznie ok. 130 żołnierzy i pracowników wojska (Zespół Wojsk Specjalnych także został zwiększony liczebnie) i dodatkowo 10 na terenie Polski w ramach odwodu.

Rozwój sytuacji w Iraku wymagał jednak dalszej rozbudowy PKW OIR Irak – już w postanowieniu Prezydenta RP z 29 czerwca 2018 r. limit został ustalony na poziomie 350 żołnierzy i pracowników wojska. We wrześniu 2018 r. do polskiego kontyngentu dołączył Zespół Lotniczy, w skład którego wszedł jeden samolot transportowy CASA C-295M z obsługą z 8 Bazy Lotnictwa Transportowego oraz żołnierze innych służb. Stałe miejsce stacjonowania zespołu stanowi Baza lotnicza Ahmad al-Dżabir, skąd wykonuje on loty transportowe na rzecz sił kolacji międzynarodowej (w tej samej bazie w latach 2016–2018 stacjonował też Zespół Lotniczy PKW OIR Kuwejt, który zakończył misję w czerwcu 2018 r. i w przeciwieństwie do Zespołu Lotniczego PKW OIR Irak pod względem prawnym i dowodzenia stanowił oddzielny kontyngent wojskowy)^[4]. Po zwiększeniu liczebność kontyngentu wynosiła ok. 150 żołnierzy ^[5].

W październiku 2018 r. misja NATO Training Capacity Building in Iraq została zastąpiona przez NATO Mission in Iraq (NMI). W ramach wsparcia na przełomie 2018 i 2019 Polska skierowała do Iraku kolejną grupę żołnierzy: pluton inżynieryjny (do jego zadań należy odbudowa i rozbudowa bazy wojsk koalicyjnych oraz wsparcie inżynieryjne) oraz personel do NMI (zespół doradczy z plutonem ochrony)^[6]. Liczebność kontyngentu wzrosła do ok. 270 osób.

3 stycznia 2020 w amerykańskim ataku z powietrza na lotnisku w Bagdadzie zginął irański generał Ghasem Solejmani. W ramach odwetu 7 stycznia Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej przypuścił atak rakietowy na bazy koalicyjne w Iraku: Al-Asad (gdzie stacjonuje m.in. polski pluton inżynieryjny) oraz Irbil (gdzie przebywała grupa polskich instruktorów). Nikt nie ucierpiał, ale w rezultacie narastającego kryzysu misja NATO i wszystkie jej działania zostały zawieszone, natomiast w Polsce pojawiły się głosy ze strony opozycji o wycofaniu polskich żołnierzy z Iraku. Polskie władze podjęły jednak decyzję o pozostawieniu kontyngentu wojskowego^[7].

Zadania SZ RP ograniczają się do wsparcia operacji koalicyjnej poprzez szkolenie irackich sił bezpieczeństwa, nie obejmują bezpośredniego zaangażowania bojowego przeciwko bojownikom państwa islamskiego lub innych grup.

Struktura organizacyjna

Czas trwania, dowódcy oraz liczebność poszczególnych zmian:

Przypisy

Bibliografia

• Soloch: Zespół Wojsk Specjalnych trafi do Iraku. F-16 – do Kuwejtu. 2016-06-15. [dostęp 2016-06-15]. (pol.).
• PKW Irak. 2020-01-14. [dostęp 2020-01-14]. (pol.).