Polski Kontyngent Wojskowy w Syrii
![]() | |
![]() Wzgórza Golan | |
Historia | |
Państwa wystawiające | |
---|---|
Państwa mandatowe | |
Rozpoczęcie misji | 5 czerwca 1974 |
Zakończenie misji | 22 października 2009 |
Liczba zmian | 68: |
Dowódcy | |
Pierwszej zmiany | mjr Eugeniusz Nowak |
Ostatniej zmiany | ppłk Mariusz Jurek |
Konflikt zbrojny | |
wojna Jom Kipur (wojny izraelsko-arabskie) | |
Organizacja | |
Typ | inżynieryjny, logistyczny (do 1993), operacyjny (od 1993) |
Podporządkowanie | |
Skład | kompania logistyczna (1974-1993), batalion piechoty (1993-2009) |
Liczebność | ok. 90 żołnierzy (1974-1979) |
Dyslokacja | Camp Faouar, Camp Ziouani |
Polski Kontyngent Wojskowy w Syrii (PKW UNDOF, PKW Syria, ang. Polish Contingent, POLCON) – wydzielony komponent Sił Zbrojnych RP, przeznaczony początkowo do zabezpieczenia logistycznego, a od 1993 do rozdzielenia wojsk izraelsko-syryjskich na Wzgórzach Golan. Działał od 1974 (do 1979 jako część polskiego kontyngentu w Egipcie) do 2009, przez co był najdłużej istniejącym polskim kontyngentem wojskowym. Jednostka Wojskowa 5577.
PKW Syria na przestrzeni lat nosił następujące oficjalne nazwy:
- 1974-1979: Wydzielona Grupa Polskiej Wojskowej Jednostki Specjalnej Doraźnych Sił Zbrojnych Organizacji Narodów Zjednoczonych na Bliskim Wschodzie (WG PWJS),
- 1979-1999: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Zbrojnych Organizacji Narodów Zjednoczonych,
- 1999-2009: Polski Kontyngent Wojskowy w Siłach Rozdzielająco-Obserwacyjnych Organizacji Narodów Zjednoczonych w Syryjskiej Republice Arabskiej.
Historia
31 maja 1974 został podpisany rozejm izraelsko-syryjski, kończący wojnę między tymi krajami. Jednym z jego postanowień było ustanowienie Sił ONZ Nadzoru Rozdzielenia Wojsk (UNDOF), stacjonujących w strefie buforowej między wrogimi wojskami. Wydzielone zostały z Drugich Doraźnych Sił Zbrojnych ONZ (UNEF II), a w ich skład weszły dwa bataliony piechoty (austriacki i peruwiański) oraz wspierające je kompanie logistyczne (kanadyjska i polska).
POLLOG
POLLOG (polska kompania logistyczna), czyli Wydzielona Grupa Polskiej Wojskowej Jednostki Specjalnej, na Wzgórza Golan wjechała 5 czerwca, po jednodniowym przejeździe przez Półwysep Synaj i Izrael (3 czerwca nastąpił przerzut lotniczy niewielkiej grupy awangardowej). Został on rozlokowany w obozie Kanaker, dzieląc go z Austriakami. W tym samym roku POLLOG i AUSBATT przeniesiono do Camp Faouar.
Do zadań WG PWJS należały:
- przystosowanie obozu,
- rozminowywanie terenu,
- transport ludzi, materiałów budowlanych, sprzętu i żywności do obozu oraz na pozycje austriackie.
Działania te odbywały się w trudnej sytuacji. Baza nie była przygotowana, ciężkie warunki górskie utrudniały prace kompanii transportowej, wyposażonej w nieprzystosowane Stary 660 i Nysy (priorytetowa rola PWJS UNEF oraz późniejszy kryzys gospodarczy w Polsce spowodowały, że park samochodowy był powoli wymieniany, uzupełniany i urozmaicany, głównie w samochody produkcji zagranicznej). Jednak według opinii przełożonych kompania bardzo dobrze spełniała postawione jej zadania, mimo iż pomoc krajowa ograniczała się do wydzielenia w 1975 z kontyngentu w Egipcie patrolu rozminowania.
Duże zmiany nastąpiły w 1979, kiedy to skończył się mandat UNEF II i PWJS wycofywała się do kraju. Oznaczało to usamodzielnienie się Wydzielonej Grupy, którą wzmocniono 60 żołnierzami oraz przekształcono w Polski Kontyngent Wojskowy w Syrii. Jego zadania pozostały niezmienione.
Na początku lat 90., w związku z trudną sytuacją ekonomiczną ONZ (wynikającą z powoływaniem nowych misji), Rada Bezpieczeństwa ONZ postanowiła o restrukturyzacji UNDOF. Przeprowadzić ją miał nowy Force Commander – gen. dyw. Roman Misztal. W 1992 POLLOG zmniejszył się do ok. 130 osób, zaś FINBATT rozpoczął wycofywanie się (rząd fiński argumentował to problemami gospodarczymi) i postanowiono, że jego miejsce zajmie POLBATT.
POLBATT
Grupa przygotowawcza batalionu przybyła 1 listopada i rozpoczęła zapoznawanie się z rejonem odpowiedzialności i zadaniami, 1 i 8 grudnia przetransportowano zasadniczą część kontyngentu. Był to drugi w historii polski batalion operacyjny w misji pokojowej (pierwszy był w kontyngencie w Chorwacji), sformowany przez Krakowski Okręg Wojskowy.
8 grudnia 1993 POLBATT oficjalnie przejął obowiązki FINBATT-u (na którym polskie dowództwo wzorowało strukturę batalionu, lecz ostatecznie okazała się ona niekorzystna i ją zmieniono), obejmujące:
- ochronę cywilów i pracowników ONZ,
- patrolowanie wyznaczonej strefy buforowej,
- rozdzielanie wojsk izraelskich i syryjskich,
- utrzymywanie posterunków.
Dowództwo batalionu z kompanią zabezpieczenia stacjonowało w Camp Ziouani (razem z Kwaterą Główną UNDOF oraz plutonem policji wojskowej). Obie kompanie manewrowe (2/3 PKW) obsadzały południowy rejon odpowiedzialności sił ONZ, obejmujący ok. 30 posterunków i punktów obserwacyjnych. Podobnie jak POLLOG, POLBATT był oceniany bardzo pozytywnie, a na kontrolowanym terenie nie dochodziło do naruszeń warunków rozejmu. Ponadto działalność na Wzgórzach Golan w ramach sił wielonarodowych pozwoliła polskim żołnierzom na zapoznanie się z procedurami, co okazało się bardzo przydatne w późniejszych kontyngentach i przy akcesji do NATO.
W związku z ogólnym wycofywaniem kontyngentów z misji oenzetowskich, PKW Syria 22 października 2009 przekazał obowiązki kontyngentowi filipińskiemu i 18 listopada, po 35 latach funkcjonowania został wycofany do kraju (w Syrii pozostało jedynie dwóch oficerów Marynarki Wojennej, pełniących służbę w HQ UNDOF, zakończoną 9 kwietnia 2010).
Tradycje Polskiego Kontyngentu Wojskowego w UNDOF kontynuowało Centrum Szkolenia na Potrzeby Sił Pokojowych.
Struktura organizacyjna
Czas trwania, dowódcy, liczebność oraz struktura poszczególnych zmian[1]:
Zmiana | Początek | Koniec | Dowódca | Liczebność | Struktura |
---|---|---|---|---|---|
I | 06.1974 | 12.1974 | mjr Eugeniusz Nowak | ok. 90 |
|
II | 12.1974 | 06.1975 | ppłk Edward Piorun | ||
III | 06.1975 | 12.1975 | mjr Stanisław Kaczmar | ||
IV | 12.1975 | 06.1976 | mjr Ryszard Romańczuk | ||
V | 06.1976 | 12.1976 | ppłk Eugeniusz Rutkowski | ||
VI | 12.1976 | 06.1977 | ppłk Jan Próchniewski | ||
VII | 06.1977 | 12.1977 | ppłk Jerzy Bielecki | ||
VIII | 12.1977 | 06.1978 | kmdr por. Piotr Kołodziejczyk | ||
IX | 06.1978 | 12.1978 | ppłk Stanisław Kaczmar | ||
X | 12.1978 | 06.1979 | ppłk Józef Wiesiołek | ||
XI | 06.1979 | 12.1979 | ppłk Bogdan Niemczynowski | ||
XII | 12.1979 | 06.1980 | ppłk Czesław Laszczkowski | ok. 130-150 |
|
XIII | 06.1980 | 12.1980 | ppłk Józef Chmiel | ||
XIV | 12.1980 | 06.1981 | ppłk Tomasz Połujan | ||
XV | 06.1981 | 12.1981 | ppłk Stanisław Balawender | ||
XVI | 12.1981 | 06.1982 | ppłk Andrzej Prus | ||
XVII | 06.1982 | 12.1982 | ppłk Mikołaj Rokosz | ||
XVIII | 12.1982 | 06.1983 | ppłk Ludomir Schab | ||
XIX | 06.1983 | 12.1983 | ppłk Edward Gwóźdź | ||
XX | 12.1983 | 06.1984 | płk Leon Załuska | ||
XXI | 06.1984 | 12.1984 | |||
XXII | 12.1984 | 06.1985 | ppłk Zbigniew Urbaniak | ||
XXIII | 06.1985 | 12.1985 | ppłk Zbigniew Łubiński | ||
XXIV | 12.1985 | 06.1986 | ppłk Wiesław Pietrzak | ||
XXV | 06.1986 | 12.1986 | ppłk Ryszard Pawłowski | ||
XXVI | 12.1986 | 06.1987 | ppłk Roman Gralewski | ||
XXVII | 06.1987 | 12.1987 | ppłk Andrzej Kobielski | ||
XXVIII | 12.1987 | 06.1988 | ppłk Piotr Lemanowicz | ||
XXIX | 06.1988 | 12.1988 | ppłk Wincenty Cybulski | ||
XXX | 12.1988 | 06.1989 | ppłk Fryderyk Czekaj | ||
XXXI | 06.1989 | 02.1990 | ppłk Jerzy Kubisz | ||
XXXII | 02.1990 | 06.1991 | ppłk Jan Oleksa | ||
XXXIII | 06.1991 | 02.1992 | ppłk Krzysztof Bergier | ||
XXXIV | 02.1992 | 10.1992 | ppłk Mieczysław Bieniek | ||
XXXV | 10.1992 | 06.1993 | ppłk Andrzej Kobielski | ||
XXXVI | 06.1993 | 12.1993 | ppłk Maciej Petrykat | ||
I | 12.1993 | 09.1994 | ppłk Jerzy Kwaśnik | ok. 360 |
|
II | 09.1994 | 12.1994 | ppłk Włodzimierz Potasiński | ||
III | 12.1994 | 06.1995 | ppłk Edward Gruszka | ||
IV | 06.1995 | 03.1996 | |||
V | 03.1996 | 09.1996 | ppłk Bronisław Kwiatkowski | ||
VI | 09.1996 | 03.1997 | ppłk Kazimierz Wójcik | ||
VII | 03.1997 | 09.1997 | |||
VIII | 09.1997 | 03.1998 | ppłk Tadeusz Sapierzyński | ||
IX | 03.1998 | 09.1998 | ppłk Marian Miszczyszyn | ||
X | 09.1998 | 03.1999 | ppłk Wojciech Szmajda | ||
XI | 03.1999 | 09.1999 | ppłk Zbigniew Wójt | ||
XII | 09.1999 | 03.2000 | ppłk Wojciech Aksamit | ||
XIII | 03.2000 | 09.2000 | ppłk Jerzy Różak | ||
XIV | 09.2000 | 03.2001 | ppłk Grzegorz Koń | ||
XV | 03.2001 | 09.2001 | ppłk Jerzy Kubrak | ||
XVI | 09.2001 | 03.2002 | ppłk Janusz Bronowicz | ||
XVII | 03.2002 | 10.2002 | |||
XVIII | 10.2002 | 03.2003 | ppłk Ryszard Łozecki | ||
XIX | 03.2003 | 10.2003 | |||
XX | 10.2003 | 03.2004 | ppłk Wiesław Orkisz | ||
XXI | 03.2004 | 10.2004 | |||
XXII | 10.2004 | 03.2005 | ppłk Rajmund Andrzejczak | ||
XXIII | 03.2005 | 10.2005 | |||
XXIV | 10.2005 | 03.2006 | ppłk Zbigniew Paduch | ||
XXV | 03.2006 | 09.2006 | |||
XXVI | 09.2006 | 03.2007 | ppłk Tomasz Gral | ||
XXVII | 03.2007 | 09.2007 | ppłk Jarosław Gromadziński | ||
XXVIII | 09.2007 | 03.2008 | ppłk Jerzy Sulima | ||
XXIX | 03.2008 | 09.2008 | ppłk Krzysztof Malankiewicz | ||
XXX | 09.2008 | 03.2009 | ppłk Dariusz Adamczyk | ||
XXXI | 03.2009 | 11.2009 | ppłk Mariusz Jurek |
POLCON w strukturze UNDOF na przestrzeni lat[2]:
Jednostka | Państwo | Kontyngent | Okres |
---|---|---|---|
Batalion Operacyjny | ![]() | AUSBATT | 1974-2013 |
![]() | FIJIBATT | od 2013 | |
Batalion Operacyjny | ![]() | PERBATT | 1974-1975 |
![]() | IRANBATT | 1975-1979 | |
![]() | FINBATT | 1979-1993 | |
![]() | POLBATT | 1993-2009 | |
![]() | PHILBATT | 2009-2014 | |
zabezpieczenie logistyczne | ![]() ![]() | POLLOG CANLOG | 1974-1993 1974-1996 |
![]() | LOGBATT | 1996-2006 | |
![]() | LOGBATT | od 2006 |

Ponadto dwóch Polaków piastowało funkcję dowódcy (Force Commander) UNDOF. Byli to:
- 1991-1994 – gen. dyw. Roman Misztal
- 2003-2004 – gen. dyw. Franciszek Gągor
Trzech było szefami sztabu (Chief of Staff) UNDOF:
- 1994-1995 – gen. bryg. Jan Kempara
- 1998-2001 – płk Józef Kowalczyk
- 2006-2008 – płk Andrzej Ostrowski
Kontyngent w kulturze masowej
Główny bohater filmu Sara z 1997 w reżyserii Macieja Ślesickiego, Leon (grany przez Bogusława Lindę), służył w siłach ONZ na Wzgórzach Golan[3].
Przypisy
- ↑ Czesław Marcinkowski (red.), Misje pokojowe – 60 lat polskiego zaangażowania, „Zeszyty Naukowe. Bezpieczeństwo Narodowe”, 2/2014, Wszechnica Polska Szkoła Wyższa w Warszawie, luty 2014, s. 31, ISSN 2300-990X [dostęp 2021-12-14] .
- ↑ Harinder Billing: UNDOF: A New Beginning. Camp Faouar: UNDOF, 2014.
- ↑ Sara. filmweb. [dostęp 2011-02-18].
Bibliografia
- Grzegorz Ciechanowski: Żołnierze polscy w misjach i operacjach pokojowych poza granicami kraju w latach 1953–1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009. ISBN 978-83-7611-012-7.
- Grzegorz Ciechanowski: Polskie kontyngenty wojskowe w operacjach pokojowych 1990–1999. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010. ISBN 978-83-7611-531-3.
- Piotr Lotarski , Polski Kontyngent Wojskowy (POLBATT) w Syrii w siłach pokojowych ONZ w latach 1993–2009, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Obrony Narodowej, 2014, ISBN 978-83-7523-362-9, OCLC 907373828 .
Media użyte na tej stronie
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
New Version of ا:Image:Lionflag.svg with a cleaner emblem and the correct ratio.
Flaga Finlandii
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Autor: Ministerstwo Obrony Narodowej, Licencja: CC BY 3.0
Polski Kontyngent Wojskowy w Syrii.
(c) Demonides z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Sztandar POLBATT - PKW w Syrii (UNDOF)
(c) Demonides z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Sztandar POLBATT - PKW w Syrii (UNDOF)
Autor: Grzes1966, Licencja: CC0
Wojskowa Poczta Polowa. Koperta listowa z nadrukiem odznaki pamiątkowej 2 kompanii POLBATT, PKW UNDOF, Polskiej Poczty Polowej na Wzgórzach Golan 1974-2000. XIII zmiana.
Autor: Olek Remesz (wiki-pl: Orem, commons: Orem), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Baretka: Medal ONZ w Służbie Pokoju za misję UNDOF.