Polski Znak Honorowy

Polski Znak Honorowy
Polska Odznaka Zaszczytna za Zasługi Wojenne
Польский Знак Отличия за Военное Достоинство

Baretka
Ustanowiono	12 stycznia 1832
Wydano	ok. 106 tys.
Powiązane	z walką z Polakami: Krzyż za Zdobycie Pragi Medal za Zdobycie Szturmem Warszawy Medal za Uśmierzenie Buntu Polskiego

płk Wasilij Stiepanowicz Zołotarjiow, odznaczony Polską Odznaką Zaszczytną za Zasługi Wojenne (Virtuti Militari) za stłumienie powstania listopadowego w 1831 roku

Polski Znak Honorowy na wystawie 230 lat Virtuti Militari

Polski Znak Honorowy, z ros. Polska Odznaka Zaszczytna za Zasługi Wojenne (Польский Знак Отличия за Военное Достоинство) – odznaka pamiątkowa Imperium Rosyjskiego, ustanowiona przez cesarza Mikołaja I po stłumieniu powstania listopadowego.

Historia

Wprowadzona rozkazem Mikołaja I z 12 stycznia 1832 roku (31 grudnia 1831 roku starego stylu obowiązującego wtedy w Rosji), degradującym polski Order Virtuti Militari do rangi pamiątkowej odznaki rosyjskiej, nadawanej wszystkim uczestnikom walk z powstańcami listopadowymi. Polski Znak Honorowy był kopią orderu Virtuti Militari, jednak dokonano w nim paru istotnych zmian: krzyż orderowy był nieco mniejszy (miał rozmiary 36 mm x 33 mm dla IV klasy i 34 mm x 30 mm dla V klasy), na rewersie pod hasłem Rex et Patria umieszczono datę 1831, a wstążkę ułożono w tzw. rosyjski pięciokąt.

Odznaka dzieliła się na V klas. Powszechność nadania miała w zamierzeniu Rosjan zdeprecjonować wartość polskiego orderu. Do czerwca 1835 nadana została 106,5 tysiącom osób. Klasę I nadano 14 osobom, klasę II – 188, klasę III – 1105, klasę IV – 5219, klasę V – ok. 100 tysiącom osób. Później nadano jeszcze około 3000 odznak klasy IV i V.

Odznaczenie nie zostało włączone do rosyjskiego oficjalnego systemu odznaczeń. W carskiej precedencji miało niższe znaczenie niż wszelkie inne odznaczenia. Było przyznawane żołnierzom rosyjskim (szczególnie tym pacyfikującym niepokoje w Polsce), ale nie przyznawano go osobom o szlacheckim pochodzeniu. Odznaczenie zostało włączone do rosyjskiego oficjalnego systemu odznaczeń w 1857 roku.

Order Virtuti Militari został wskrzeszony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1 sierpnia 1919 roku.

Odznaczeni

Uwaga

Polskiego Znaku Honorowego nie należy mylić ze Znakiem Honorowym, ustanowionym przez cesarza Mikołaja I w 1829 roku i przyznawanym (jedynie w 1830 roku) za długoletnią służbę oficerom i urzędnikom cywilnym.

Bibliografia

• Anna Bigoszewska: Polskie ordery i odznaczenia. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1989, s. 35. ISBN 83-22-32287-9.
• ZbigniewZ. Puchalski ZbigniewZ., Ireneusz JózefI.J. Wojciechowski Ireneusz JózefI.J., Ordery i odznaczenia polskie i ich kawalerowie, MirosławM. Ciunowicz (ilust.), MaciejM. Ciunowicz (ilust.), Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, s. 59, ISBN 83-03-02143-5, OCLC 834957013 .
• StefanS. Oberleitner StefanS., Polskie ordery odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990, Zielona Góra: Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 88-90, ISBN 83-85571-00-7, OCLC 836298607 .
• Орден «Виртути Милитари» (военного достоинства)