Polski obóz wojskowy w La Mandria di Chivasso
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 1918 |
| Rozformowanie | 1919 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | kpt. Marian Dienstl-Dąbrowa |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | La Mandria di Chivasso |
Polski obóz wojskowy w La Mandria di Chivasso – obóz wojskowy sformowany we Włoszech w 1918 roku, w ramach Armii Polskiej we Francji, z jeńców armii austro-węgierskiej i Armii Cesarstwa Niemieckiego narodowości polskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Już od 1917 Polacy żyjący i działający we Włoszech usilnie zabiegali o zgodę władz włoskich na wydzielenie polskich żołnierzy spośród jeńców wojsk austro-węgierskich i skupienie ich w osobnych obozach. W tym też roku profesor Maciej Loret i Jan Zamorski założyli Komitet Polski w Rzymie, który miał na celu opiekę nad Polakami przebywającymi w obozach jenieckich na terenie Włoch[1]. Wkrótce Komitet uzyskał zezwolenie na skupienie jeńców-Polaków w oddzielnych obozach[2]. W listopadzie 1918 został otwarty także drugi polski obóz wojskowy w La Mandria di Chivasso. W czasie wojny znajdował się tu obóz szkoleniowy lotnictwa włoskiego[3]. W grudniu komendantem obozu został kpt. Marian Dienstl-Dąbrowa[4]. Tak oto początki wspomina por. Karol Chowaniec[5]:
Gdyśmy widzieli przychodzące transporty jeńców Polaków, serce się krajało na widok nędzy i wycieńczenia. Wystarczy nadmienić, że jedna czwarta każdego transportu musiała być odesłana do szpitala. Rozpacz brała nas oficerów, patrzących na ten materiał, z którego mieliśmy tworzyć armię polską. Nie myśleć nam o żołnierzu - musieliśmy się zamienić w lekarzy, ratujących setki żyć polskich. Odżywić tych biedaków, okryć przed mrozem, dać im spokojny kąt by odpoczęli, przyszli do siebie, by odżyli (...). Do tych biedaków, znękanych niewolą, wycieńczonych trudami i poniewierką po różnych obozach, przyszliśmy z wielkim słowem: « Wolny jesteś!».
Problemem było też powszechnie panujące zawszenie. Dodatkowym utrudnieniem było to, że na terenie obozu działała tylko jedna studnia, z której woda nadawała się do picia, a łaźnię otwarto dopiero w pierwszej połowie stycznia. Jednak interwencja Misji KNP u władz włoskich dała pozytywne rezultaty. Pomagał Amerykański i Włoski Czerwony Krzyż. W dniach od 9 do 17 stycznia 1919 dostarczono 470 par butów i 200 kocy, 10 000 płaszczy, 3 000 polskich książek[6].
Formowanie jednostek
Na przełomie 1918 i 1919 w obozie La Mandria di Chivasso zorganizowano pułk piechoty im. Adama Mickiewicza, 3 pułk piechoty im. Giuseppe Garibaldiego, pułk piechoty im. Francesco Nullo. Sformowano także pułk artylerii im. Józefa Bema, dywizjon kawalerii, oddział karabinów maszynowych, kompanię saperów i kompanię sanitarną. W tym czasie w obozie przebywało około 12 000 żołnierzy[4]. W marcu 1919 powstał pułk piechoty im. Zawiszy Czarnego, zaś w kwietniu pułk piechoty im. Stefana Czarnieckiego[6].
Żołnierze obozu
| Komendanci obozu | |||
|---|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
| kpt. | Marian Dienstl-Dąbrowa | XII 1918[4] – | |
Przypisy
- ↑ Zakrzewski 2016 ↓, s. 38.
- ↑ Zakrzewski 2016 ↓, s. 39.
- ↑ Zakrzewski 2016 ↓, s. 46.
- ↑ a b c Zakrzewski 2016 ↓, s. 47.
- ↑ Leszczyński 2006 ↓, s. 15.
- ↑ a b Leszczyński 2006 ↓, s. 16.
Bibliografia
- Bartosz Zakrzewski: 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-415-6.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Polski obóz wojskowy w La Mandria di Chivasso - uroczystość wręczania sztandarów pułkowi im. Garibaldiego przez przedstawiciela Mediolanu; 15 marzec 1919 r. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-H-280-3
Polski obóz wojskowy w La Mandria di Chivasso. Przemówienie podpułkownika Dienstl-Dąbrowy w czasie przyjmowania sztandarów ofiarowanych przez miasta włoskie. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-H-280-8
Polski obóz wojskowy w La Mandria di Chivasso - lekarze doglądający chorych w szpitalu; 1919 r. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-H-286