Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Ilustracja
Państwo

 Polska

Siedziba

Wrocław

Data założenia

1895

Profil działalności

etnografia, etnologia, folklorystyka, antropologia kulturowa, kultura, sztuka, ochrona dóbr kultury i tradycji, nauka, edukacja, oświata i wychowanie

Prezes

Anna Weronika Brzezińska

Członkowie

680[1]

Nr KRS

0000059069

Data rejestracji

13 listopada 2001

brak współrzędnych
Strona internetowa

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze (poprzednio "Towarzystwo Ludoznawcze") – polskie stowarzyszenie naukowe o profilu antropologicznym, założone 9 lutego 1895 we Lwowie[2].

Od 1953 siedziba Zarządu Głównego PTL i Biblioteki Towarzystwa im. Jana Czekanowskiego mieści się przy Uniwersytecie Wrocławskim.

Historia

Towarzystwo Ludoznawcze (taką nazwę nosiło do 1945) zostało założone w 1895 we Lwowie. Wśród współzałożycieli byli m.in. Antoni Kalina, Franciszek Rawita-Gawroński i Stefan Ramułt. Początkowo liczyło 64 członków, a pierwszym prezesem towarzystwa był Antoni Kalina (pełnił tę funkcję przez 10 lat). Pierwszy statut towarzystwa określił jego zadania jako „...umiejętne badanie ludu polskiego i sąsiednich oraz rozpowszechnianie zebranych o nim wiadomości”. Członkowie towarzystwa gromadzili różnorodne materiały, m.in. opisy, ilustracje, zapisy muzyczno-wokalne, przygotowywali i rozsyłali kwestionariusze, które miały pomóc w zbieraniu informacji, gromadzili przedmioty do przyszłego muzeum etnograficznego. Po II wojnie światowej towarzystwo wznawia działalność na XXI Walnym Zgromadzeniu, które odbyło się w Lublinie w listopadzie 1945. Powołano nowe władze towarzystwa pod przewodnictwem Kazimierza Moszyńskiego, dokonano również zmiany nazwy na Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, początkowo z siedzibą w Lublinie (w latach 1952–1953 siedzibą był Poznań, a od 1954 Wrocław). Pierwszy statut towarzystwa powstał w 1947. W 1952 i 1958 wprowadzano do niego zmiany i ostatecznie przeredagowano w 1969. Zgodnie ze statutem celem towarzystwa było pogłębianie i szerzenie wiedzy etnograficznej.

Organem prasowym PTL i Komitetu Nauk Etnologicznych jest czasopismo Lud, które ukazuje się od 1895.

Na podstawie uchwał Zarządu Głównego mogły być tworzone oddziały, w miejscowościach, w których działało przynajmniej 10 członków towarzystwa.

Władzami Oddziału były: Walne Zgromadzenie, Zarząd i Komisja Rewizyjna.

PrezesWiceprezes
OkresImię i nazwiskoUwagiOkresImię i nazwiskoUwagi
1894–1905prof. dr Antoni Kalina1895–1897Adolf StrzeleckiSekretarz
1897–1905Kazimierz GorzyckiSekretarz
1905–1910dr Józef Kallenbach1905–1916prof. dr Wilhelm Bruchnalski
1910–1914prof. dr Adam Antoni Kryński
1916–1917dr Jan Czekanowskip.o.1916–1943prof. dr Adam Fisher1916–1917 p.o.
1917–1926prof. dr Wilhelm Bruchnalski
1926–1945prof. dr Jan Czekanowskiponownie
1943–1945vacat
1945–1953prof. dr Józef Gajek1945–1950 Sekretarz Generalny
1945–1953prof. Kazimierz Moszyński
1950–1953 Sekretarz
1953–1956prof. dr Józef Gajek1953–1956doc. dr Adolf NaszSekretarz
1956–1961prof. dr Tadeusz Seweryn1956–1961prof. dr Józef Gajekponownie: Sekretarz Generalny
1961–1964prof. dr Jan Czekanowskiponownie1961–
1964–1967prof. dr Bolesław Olszewicz
1967–1976prof. dr Kazimiera Zawistowicz-Adamska
1976dr Anna Kutrzeba-Pojnarowa
1976–1980prof. dr hab. Bronisława Kopczyńska-Jaworska
1980–1982prof. dr Franciszek Wokroj
1982–1989dr Anna Kowalska-Lewicka
1989–1990prof. dr hab. Janina Hajduk-Nijakowska
1992–1999dr hab. Zygmunt Kłodnickidwukrotnie1992–1996dr Anna Kowalska-Lewicka

Roman Tubaja

1996–1999prof. dr hab. Bronisława Kopczyńska-Jaworska

dr hab. Teresa Smolińska

1999–2005prof. dr hab. Dorota Simonidesdwukrotnie1999–2002prof. dr hab. Bronisława Kopczyńska-Jaworska

dr Andrzej Stawarz

2002–2005dr Zygmunt Kłodnicki

dr hab. Teresa Smolińska

dr Andrzej Stawarz

2005–2019prof. dr hab. Michał Buchowskiczterokrotnie2005–2008dr Zygmunt Kłodnicki

dr Andrzej Stawarz

dr Małgorzata Michalska

2008–2015dr hab. Grażyna Ewa Karpińska

dr hab. Teresa Smolińska

dr Małgorzata Michalska

dwukrotnie
2015–2019dr hab. Grażyna Ewa Karpińska

dr hab. Katarzyna Barańska

dr Katarzyna Majbroda

od 2019dr hab. Anna Weronika Brzezińskaod 2019dr hab. Anna Engelking

dr Katarzyna Majbroda

dr Hubert Czachowski

Cele

Celem Towarzystwa jest kształtowanie warunków do rozwijania antropologicznych zainteresowań wśród swoich członków, a także wspieranie rozwoju nauk etnologicznych oraz popularyzowanie wiedzy antropologicznej w społeczeństwie. Towarzystwo prowadzi badania naukowe, organizuje zebrania, konferencje, odczyty, szkolenia, wycieczki. Gromadzi, prowadzi i udostępnia księgozbiory, archiwa oraz bazy danych dotyczących historycznych i współczesnych form kultury polskiej (w szczególności kultury ludowej), kultur innych narodów oraz grup etnicznych, a także wspólnot kulturowych.

Władze naczelne Towarzystwa

  1. Walne Zgromadzenie Delegatów
  2. Zarząd Główny
  3. Główna Komisja Rewizyjna
  4. Sąd Koleżeński

Oddziały PTL

  1. Oddział śląski (Bytom)
  2. Oddział północno-mazowiecki (Ciechanów)
  3. Cieszyn
  4. Gdańsk
  5. Kraków
  6. Lublin
  7. Łódź
  8. Mszana Dolna
  9. Opole
  10. Poznań
  11. Rzeszów
  12. Toruń
  13. Warszawa
  14. Wrocław

Sekcje tematyczne[3]

  1. Stroju Ludowego – od 2012
  2. Metodologiczna – od 2013
  3. Muzeologiczna – od 2014
  4. Folklorystyczna – od 2014
  5. Antropologii Historii – działała w latach 2015–2019
  6. Studiów Azjatyckich – od 2016
  7. Studiów nad Dziedzictwem i Pamięcią Kulturową – od 2017
  8. Ukrainoznawcza – od 2018
  9. Antropologii Jedzenia – od 2019

Jednostki podległe Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu

Działalność wydawnicza

Czasopisma naukowe[4]

  1. „Lud”, rocznik, wydawany od 1895
  2. „Literatura Ludowa”, dwumiesięcznik, wydawany od 1957
  3. „Łódzkie Studia Etnograficzne”, rocznik, wydawany od 1959
  4. „Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej”, rocznik, wydawany od 2014

Serie wydawnicze[5]

  1. Prace i Materiały Etnograficzne (PMiE) – wydawany od 1934
  2. Prace Etnologiczne (PE) – wydawane od 1947
  3. Atlas Polskich Strojów Ludowych (APSL) – wydawana od 1949
  4. Archiwum Etnograficzne (AE) – wydawane od 1951
  5. Kultury Popularne Świata (KPŚ) – wydawana od 1958
  6. Biblioteka Zesłańca (BZ) – wydawane od 1991
  7. Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego (KPAE) – wydawane od 1993
  8. Biblioteka Literatury Ludowej (BLL) – wydawana od 1995
  9. Dziedzictwo Kulturowe (DK) – wydawane od 1995

Członkowie PTL

Członkowie honorowi PTL

Przedwojenni członkowie Towarzystwa

Przypisy

  1. ↑ Polskie Towarzystwo Ludoznawcze w ngo.pl, bazy.ngo.pl, [data aktualizacji bazy: 2009-07-01]
  2. ↑ Historia Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego.
  3. ↑ Sekcje.
  4. ↑ Czasopisma PTL.
  5. ↑ Serie PTL.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie