Polskie królowe

Ten artykuł od 2017-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Polskie królowe – wykaz ten obejmuje koronowane lub używające tytułu królewskiego żony polskich władców. Wykaz koronacji polskich królowych (i królów) zobacz: Lista koronacji królów i królowych polskich

Pierwszym koronowanym królem Polski był Bolesław I Chrobry, jednak nie wiadomo, czy jego żona - Oda, margrabianka miśnieńska, dożyła koronacji męża w 1025 roku. Pierwszą pewną polską królową jest Rycheza, żona Mieszka II.

W 1076 roku na króla Polski został koronowany Bolesław II Szczodry. O jego żonie zachowało się bardzo mało informacji - nie jest znane nawet jej imię ani pochodzenie.

W 1295 roku czwartym królem Polski został Przemysł II; wraz z nim została koronowana jego żona Małgorzata, margrabianka brandenburska.

W 1303 roku na królową Polski została koronowana Ryksa Elżbieta, żona Wacława II, króla Czech i Polski.

Od 1320 do 1795 roku wszyscy polscy władcy nosili tytuł króla. Ich małżonkom przysługiwał tytuł królowych, używały go czasami jeszcze między ślubem a koronacją, a czasami nawet mimo braku tej ostatniej. Z żon polskich królów po 1320 roku koronacji nie dostąpiły Helena, żona Aleksandra Jagiellończyka, i Krystyna Eberhardyna, żona Augusta II Mocnego.

Od 1815 do 1831 roku, czyli do detronizacji króla Mikołaja I Romanowa, królowymi polskimi były rosyjskie caryce, po tym okresie tytuł królowej został włączony w skład tytułów carskich i był w użyciu do 1917 roku.

Kursywą oznaczono królowe niekoronowane lub których koronacja jest niepewna.

Wytłuszczeniem oznaczono królowe, którym przysługiwał także tytuł króla.

Dynastia piastowska

#	Imię		Urodzona	Zmarła	Czas rządów	Rodzice	Informacje
1	Oda Miśnieńska		996–1002	po 1018 ?	1025 (?)[a]	Ekkehard I Swanhilda	(żona Bolesława I Chrobrego, według J. Długosza była pierwszą polską królową)
2	Rycheza Lotaryńska		ok. 993	21 marca 1063 Saalfeld/Saale	1025-1034	Erenfried Ezo Matylda Saksońska	(żona Mieszka II, tytułem królewskim posługiwała się do śmierci w 1063 r.)
3	Wyszesława		N.N. ?	N.N.	1076-1079	Światosław II ?	(Wyszesława lub Agnieszka Przemyślidka) (żona Bolesława Szczodrego)
4	Małgorzata Brandenburska		1270 ?	1315 Ratzeburg	1295-1296	Albrecht III Matylda Duńska	(żona Przemysła II)
5	Ryksa Elżbieta		1 września 1288 Poznań	19 października 1335 Brno	1303-1305 i tytularna królowa: 1306-1307	Przemysł II Ryksa	(żona Wacława II Czeskiego i tytularnego króla Polski Rudolfa Habsburga)
6	Wiola Elżbieta Cieszyńska		ok. 1291 ?	21 września 1317 ?	1305-1306	Mieszko cieszyński NN	(żona Wacława III, niekoronowana królowa Polski)
-	Anna Przemyślidka		15 października 1290 ?	3 września 1313 ?	1306 i 1307-1310	Wacław II Guta von Habsburg	(żona tytularnego króla Polski Henryka Karynckiego, niekoronowana królowa Polski)
-	Elżbieta Przemyślidka		20 stycznia 1292 Praga	28 września 1330 Wyszhrad	1310-1330	Wacław II Guta von Habsburg	(żona tytularnego króla Polski Jana Luksemburskiego, niekoronowana królowa Polski)
-	Beatrice de Bourbon		ok. 1318	23 grudnia 1383	1334-1335	Ludwik Burbon Maria d’Avesnes	(żona tytularnego króla Polski Jana Luksemburskiego, niekoronowana królowa Polski)
7	Jadwiga Kaliska		ok. 1266 Kalisz	10 grudnia 1339 Stary Sącz	1320-1333	Bolesław Pobożny Jolenta Helena	(żona Władysława I Łokietka)
8	Aldona Anna Giedyminówna		ok. 1311–1313 ?	25 maja 1339 Kraków	1333-1339	Giedymin Jewna	(żona Kazimierza III Wielkiego)
9	Adelajda Heska		1324 ?	1371 ?	1341-1368	Henryk II Żelazny Elżbieta Turyńska	(żona Kazimierza III Wielkiego)
10	Jadwiga Żagańska		pomiędzy 1340 a 1350 ?	27 marca 1390 Legnica	1363-1370	Henryk V Żelazny Anna Płocka	(konkubina/żona Kazimierza III Wielkiego (W bulli z 1368 papież wyraźnie zaznaczył, że związku z Jadwigą nie można uprawomocnić i legalną królową Polski jest Adelajda[1])

Dynastia andegaweńska

#	Imię		Urodzona	Zmarła	Czas rządów	Rodzice	Informacje
11	Elżbieta Bośniaczka		ok. 1340 ?	styczeń 1387 Nowy Gród	1370-1384	Stefan II Kotromanić Elżbieta Kujawska	(żona Ludwika Węgierskiego, niekoronowana królowa Polski)
12	Jadwiga Andegaweńska		3 października 1373 Buda	17 lipca 1399 Kraków	1384-1399	Ludwik Węgierski Elżbieta Bośniaczka	(jako król Polski, córka Ludwika Węgierskiego) (jako pierwsza żona Władysława II Jagiełły)

Dynastia jagiellońska

#	Imię		Urodzona	Zmarła	Czas rządów	Rodzice	Informacje
13	Anna Cylejska		1380/1381 ?	20/21 marca 1416 Kraków	1403-1416	Wilhelm Cylejski Anna Kazimierzówna	(druga żona Władysława II Jagiełły)
14	Elżbieta Granowska		ok. 1372 ?	12 maja 1420 Kraków	1417-1420	Otton Pilecki Jadwiga Melsztyńska	(trzecia żona Władysława II Jagiełły)
15	Zofia Holszańska		ok. 1405 ?	21 września 1461 Kraków	1424-1434	Andrzej Holszański Aleksandra Drucka	(czwarta żona Władysława II Jagiełły)
16	Elżbieta Rakuszanka		1436/1437 ?	30 sierpnia 1505 Kraków	1454-1492	Albrecht II Habsburg Elżbieta Luksemburska	(żona Kazimierza IV Jagiellończyka)
17	Helena Rurykowiczówna		19 maja 1476 Moskwa	20 stycznia 1513 Wilno	1501-1506	Iwan III Srogi Zofia Paleolog	(żona Aleksandra Jagiellończyka, niekoronowana królowa Polski, nie była koronowana ze względu na swoje prawosławie
18	Barbara Zápolya		między 1490 a 1496 ?	2 października 1515 Kraków	1512-1515	Stefan Zápolya Jadwiga Cieszyńska	(pierwsza żona Zygmunta I Starego)
19	Bona Sforza		2 lutego 1494 Vigevano	19 listopada 1557 Bari	1518-1557	Gian Galeazzo Sforza Izabela Aragońska	(druga żona Zygmunta I Starego)
20	Elżbieta Habsburżanka		9 lipca 1526 Linz	15 czerwca 1545 Wilno	1543-1545	Ferdynand I Habsburg Anna Jagiellonka	(pierwsza żona Zygmunta II Augusta)
21	Barbara Radziwiłłówna		6 grudnia 1520 Wilno	8 maja 1551 Kraków	1550-1551	Jerzy Radziwiłł Barbara Kolanka	(druga żona Zygmunta II Augusta)
22	Katarzyna Habsburżanka		15 września 1533 Wiedeń	28 lutego 1572 Linz	1553-1572	Ferdynand I Habsburg Anna Jagiellonka	(trzecia żona Zygmunta II Augusta)

Królowie elekcyjni

#	Imię		Urodzona	Zmarła	Czas rządów	Rodzice	Informacje
23	Anna Jagiellonka		18 października 1523 Kraków	9 września 1596 Warszawa	1575-1586 (1596)	Zygmunt I Stary Bona Sforza	(król Polski, żona Stefana Batorego)
24	Anna Habsburżanka		16 sierpnia 1573 Graz	10 lutego 1598 Warszawa	1592-1598	Karol Styryjski Maria Anna Bawarska	(pierwsza żona Zygmunta III Wazy)
25	Konstancja Habsburżanka		24 grudnia 1588 Graz	10 lipca 1631 Warszawa	1605-1631	Karol Styryjski Maria Anna Bawarska	(druga żona Zygmunta III Wazy)
26	Cecylia Renata Habsburżanka		16 lipca 1611 Graz	24 marca 1644 Wilno	1637-1644	Ferdynand II Habsburg Maria Anna Wittelsbach	(pierwsza żona Władysława IV Wazy)
27	Ludwika Maria Gonzaga		18 sierpnia 1611 Nevers	10 maja 1667 Warszawa	1646-1648 i 1649-1667	Karol I Gonzaga Katarzyna de Guise	(druga żona Władysława IV Wazy, żona Jana Kazimierza Wazy)
28	Eleonora Habsburżanka		31 maja 1653 Wiedeń	17 grudnia 1697 Innsbruck	1670-1673	Ferdynand III Habsburg Eleonora Gonzaga	(żona Michała Korybuta Wiśniowieckiego)
29	Maria Kazimiera d’Arquien		28 czerwca 1641 Nevers	30 stycznia 1716 Blois	1676-1696	Henryk Albert de la Grange d’Arquien Franciszka de la Châtre	(żona Jana III Sobieskiego)
30	Krystyna Eberhardyna Hohenzollernówna		29 grudnia 1671 Bayreuth	5 września 1727 Pretzsch	1697-1727	Krystian Ernest Zofia Luiza Wirtemberska	(żona Augusta II Mocnego, niekoronowana królowa Polski)
31	Katarzyna Opalińska		13 października 1680 Poznań	19 marca 1747 Lunéville	1705-1708	Jan Karol Opaliński Zofia Anna Czarnkowska	(żona Stanisława Leszczyńskiego)
32	Maria Józefa Habsburżanka		8 grudnia 1699 Wiedeń	17 listopada 1757 Drezno	1734-1757	Józef I Habsburg Wilhelmina Amalia Brunszwicka	(żona Augusta III Sasa, ostatnia królowa Polski)

Królestwo kongresowe

Dynastia Romanowów

#	Imię		Urodzona	Zmarła	Czas rządów*	Rodzice	Żona	Uwagi
33	Elżbieta Aleksiejewna		24 stycznia 1779 Karlsruhe	16 maja 1826 Bielow	1815-1825	Karol Ludwik Badeński Amalia Fryderyka Hessen-Darmstadt	żona Aleksandra I
34	Aleksandra Fiodorowna		13 lipca 1798 pałac Charlottenburg	1 listopada 1860 Carskie Sioło	1825-1831/1855	Fryderyk Wilhelm III Luiza Pruska	żona Mikołaja I	mimo detronizacji męża używała tytułu do 1855r.
35	Maria Aleksandrowna		8 sierpnia 1824 Darmstadt	3 czerwca 1880 Petersburg	1841-1880	Ludwik II Heski Wilhelmina Badeńska	żona Aleksandra II	Królowa Polski w latach 1855-1880
36	Maria Fiodorowna		26 listopada 1847 Kopenhaga	13 października 1928 Klampenborg	1866-1928	Chrystian IX Duński Luiza Hessen-Kassel	żona Aleksandra III	Królowa Polski w latach 1881-1894
37	Aleksandra Fiodorowna		6 czerwca 1872 Darmstadt	17 lipca 1918 Jekaterynburg	1894-1917	Ludwik IV Heski Alicja Koburg	żona Mikołaja II	Królowa Polski w latach 1894-1917

Zobacz też

• król Polski
• władcy Polski
• Korona Królestwa Polskiego
• Żony władców Polski

Uwagi

Przypisy