Polskie tańce narodowe

"Tańce polskie", okładka zboru nut, 1890

Obraz Józefa Chełmońskiego Oberek (1878)

Polskie tańce narodowe – tańce wywodzące się z tańców ludowych z terenów całej Polski. Przyjmuje się wyróżnienie pięciu tańców o charakterze narodowym (krakowiak, polonez, mazur, oberek i kujawiak), które w trakcie rozwoju historycznego znacząco odbiegły od pierwowzorów wiejskich^[1]. Pierwsze próby klasyfikacji tańców narodowych podejmowano w XIX w.^[2][3][4]

Nazwy i cechy polskich tańców narodowych

• krakowiak – żywy, polski taniec ludowy z okolic Krakowa, zaliczany do polskich tańców narodowych, w metrum 2/4 i w charakterystycznym, synkopowanym rytmie. Nazwa tańca pochodzi z XVIII wieku i odnosiła się do grupy tańców posiadających własne lokalne nazwy: mijany, dreptany, ścigany, skalmierzak, przebiegany.
• polonez (fr. Polonaise – polski) – nazywany pierwotnie chodzonym. Jest polskim tańcem dworskim, choć jego korzenie tkwią w muzyce ludowej. Cechy: dostojny, raczej powolny, akcent na raz, metrum 3/4. Tempo umiarkowane i jednostajne.
• mazur – pochodzi z Mazowsza. Cechy: tempo szybkie, akcentowane podskoki, żywy, „siarczysty”. Metrum 3/4 lub 3/8, dużo rytmów punktowanych, akcenty często na słabych częściach taktów.
• oberek, zwany też obertasem – najszybszy z tańców narodowych. Cechy: bardzo szybki, w drobnych wartościach rytmicznych, wesoły, żywy, metrum 3/8. Akcenty podobne jak w mazurze.
• kujawiak – pochodzi z Kujaw. Cechy: powolny, metrum 3/4. Najwolniejszy z tańców narodowych. Kolebany. Melodia utrzymana jest najczęściej w tonacji molowej.

Tańce w kulturze

W średniowieczu wszelkie tańce uznawane były przez duchowieństwo za niemoralne. Na wielu synodach zakazywano tańca na równi z pijaństwem czy rozpustnym ubiorem. Tańce były grzechem i rzekomo cieszyły szatana. Za najbardziej niegodne były jednak uznawane tańce, które chłopi wykonywali w karczmach^[5].

W czasach stanisławowskich szkolnictwo taneczne było już rozwinięte. Swoją działalność kontynuowały szkoły konwiktowe, a do tematyki tanecznej powracały również powstałe po rozpadzie szkół jezuickich – szkoły podległe Komisji Edukacji Narodowej. Taniec był bardzo ważnym elementem w wiodącym wówczas ośrodku – Szkole Rycerskiej (Korpusie Kadetów)^[6].

Mit tańców narodowych zyskał szczególne znaczenie w epoce romantyzmu. Pełnił funkcję jednoczącą polską kulturę. Dawał Polakom poczucie zakorzenienia, ciągłości i własnej wartości. Nieudokumentowana w piśmie kultura tradycyjna odgrywała na ziemiach polskich bardzo dużą rolę. Tańce narodowe stały się czynnikiem warunkującym zachowanie tożsamości narodowej^[6].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Tańce Polskie
• Turnieje Tańców Polskich w formie towarzyskiej
• Komisja ds. Tańców Polskich Polskiej Sekcji CIOFF

Polska – tematy i zagadnienia

Historia	Kalendarium Stolica Władcy Historia kobiet w Polsce Prehistoria ziem polskich Historia Polski (do 1138) Polska w okresie rozbicia dzielnicowego Historia Polski (1320–1386) Historia Polski (1386–1492) Historia Polski (1492–1572) Historia Polski (1572–1697) Historia Polski (1697–1763) Historia Polski (1764–1795) Pod zaborami (1795–1918) Polska w czasie I wojny światowej II Rzeczpospolita Polska w czasie II wojny światowej Polska Rzeczpospolita Ludowa Gospodarka Partie polityczne LWP III Rzeczpospolita
Geografia	Krainy historyczne Krainy geograficzne Mapy topograficzne Miasta Lasy Wyspy Jeziora Rzeki Góry Parki narodowe Szata roślinna Fauna Ochrona przyrody Regionalizacja fizycznogeograficzna dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie
Prawo i polityka	Podział administracyjny Konstytucja System prawny Prawa człowieka Wymiar sprawiedliwości Policja Siły Zbrojne Parlament Wybory Partie polityczne Politycy Polityka zagraniczna Polska w organizacjach międzynarodowych Polska w Unii Europejskiej
Gospodarka	Rolnictwo Przemysł Turystyka Transport Marynarka Handlowa Polska Wyłączna Strefa Ekonomiczna Waluta Narodowy Bank Polski Giełda Papierów Wartościowych Transformacja systemowa Plan Balcerowicza Historia gospodarcza Energetyka Kopalnie Górnośląski Okręg Przemysłowy Polska A i B Venture capital
Społeczeństwo	Demografia Polacy Polonia Polszczyzna Mniejszości narodowe i etniczne Związki wyznaniowe Przestępczość System opieki zdrowotnej System oświaty Filozofia Polscy patroni
Kultura	Architektura Styl narodowy Sztuka Teatr Kinematografia Literatura Dewizy polskie Media Muzyka Pieśni hymniczne Tańce narodowe Folklor Stroje ludowe Etymologia nazwy Ordery i odznaczenia (lista) Polonica Polskie nazwiska Sport Godło Flagi Święta państwowe Dni wolne od pracy Kuchnia Życie codzienne

• Zobacz też: portal Polska i wikiprojekt Polski kanon Wikipedii

Symbole narodowe Polski

Konstytucyjne	Godło Polski Flaga Polski Hymn Polski Pieczęć Polski Barwy Polski
Militarne	Lista flag Sztandary wojskowe Orzeł wojskowy Szachownica lotnicza Znak Polski Walczącej Bóg, Honor, Ojczyzna (Honor i Ojczyzna)
Nazwy i kody	Etymologia nazwy Polska Rzeczpospolita Polska .pl

• Zobacz też portal  Polska