Polskie złącza audio/wideo

Przed upowszechnieniem się w Polsce standardu SCART rodzime przedsiębiorstwa elektroniczne wykorzystywały własne złącza do przesyłania sygnałów audio/video.

Złącza monitorów

Odbiornik telewizyjny Helios. Widoczne złącza DIN – po lewej słuchawkowe, po prawej RGB.

Złącze DIN 545 dla monitorów kolorowych

W złącze DIN przesyłające sygnał RGB wyposażone były m.in. komputery Elwro 800 Junior, Unipolbrit 2086, Meritum III oraz monitory kolorowe i telewizory przystosowane do pełnienia funkcji monitora.

Złącze posiadało ujednolicony układ pinów (przy zachowaniu numeracji pinów dla złącz magnetofonowych):

1. sygnał zespolony wizji (composite video),
2. RGB – sygnał koloru zielonego,
3. fonia (mono),
4. RGB – sygnał koloru czerwonego,
5. RGB – sygnał koloru niebieskiego.

Masę stanowił ekran wtyczki. Sygnał zespolony służył do synchronizacji.

Tył monitora Neptun 156 – widoczny schemat złącza wejściowego

Złącze DIN 545 dla monitorów monochromatycznych

W monitorowe złącze DIN monochromatyczne wyposażano m.in. komputery Meritum I oraz monitory Neptun 156. Złącza DIN nie posiadała konsola Ameprod TVG-10 – przesył wizji realizowany był poprzez kabel antenowy w systemie SECAM.

Układ pinów był zbliżony do złącza RGB:

1. sygnał zespolony wizji (luminancja i synchronizacja)
2. masa,
3. fonia (mono).

Piny 4 i 5 pozostawały niepodłączone.

Złącza magnetowidów

Złącze DIN 560/660

Złącze magnetowidowe zaprojektowano w oparciu o sprzęty niemieckie. Montowano je w telewizorach (np. WZT Helios) pod oznaczeniem MTV (magnetowid telewizyjny) oraz magnetowidach (np. ZRK MTV-10). W niektórych sprzętach zamiast gniazda 5-pinowego (typ 560) montowano 6-pinowe (typ 660), jednak 6 pin zawsze pozostawał niepodłączony. Wtyczka 560 pasuje także do gniazda 660.

Układ pinów (na podstawie schematu magnetowidu MTV-10):

1. sygnał przełączający – odtwarzanie,
2. sygnał zespolony wizji (composite video),
3. masa,
4. fonia (mono),
5. sygnał przełączający – nagrywanie.

Złącze magnetowidowe działało dwukierunkowo. Podczas odtwarzania magnetowid podawał napięcie 12 V na pin 1, co przełączało telewizor w tryb AV i umożliwiało oglądanie obrazu z taśmy. Podczas nagrywania napięcie 12 V podawane było na pin 5, jednak funkcja ta nie zawsze była wykorzystywana przez odbiorniki. Ze względu na późne wprowadzenie stereofonii w polskiej telewizji i upowszechnianie się złącz SCART nigdy nie opracowano stereofonicznej wersji złącza.

Złącza magnetofonów

Złącze „uniwersalne” DIN 845

Montowane było w magnetofonach i radiomagnetofonach począwszy od MK-235, produkowanych na licencji Grundiga przez ZRK, – MK-2500, MK-232, RM-121 i wielu innych. Była to rozszerzona wersja zwykłego gniazda magnetofonowego, które umożliwiało także sterowanie nagrywaniem – zwarcie pinów 6 i 8 wbudowanym w mikrofon wyłącznikiem wyłączało przesuw taśmy przy nagrywaniu. Pin 7 pozostawał niepodłączony.

Złącze zasilania i zdalnego sterowania DIN 660

Montowane było w magnetofonach MK-125. Umożliwiało podłączenie zewnętrznego zasilacza (wewnętrzne baterie były odłączane po włożeniu wtyku) lub mikrofonu z wyłącznikiem sterującym nagrywaniem.

Bibliografia

• SYSTEMY MIKROKOMPUTEROWE dt-r, Mikrokomputer Elwro 800 Junior Opis techniczny, Tom 1 i 2
• Wojciech Cellary, Jarogniew Rykowski: System operacyjny CP/J dla mikrokomputera Elwro 800 Junior. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Wyd I, Nakład 19700+300, Szczecińskie Zakłady Graficzne, 1988. ​ISBN 83-204-1042-8​.
• Forum elektroda.pl, dyskusje poświęcone podłączaniu współczesnego sprzętu ze SCART do TV z epoki
• https://unitraklub.pl/node/309
• https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic2564057.html#12283195
• https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic2378731.html#11306906
• https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic1452570.html#7127344
• Forum o komputerach z Polski – http://www.speccy.pl/forum/index.php?board=30.0
• https://www.ppa.pl/sprzet/philips-cm8833-ii.html
• https://www.retrogamingcables.co.uk/euroscart-versus-jp21
• http://oldcomputer.info/8bit/meritum/index.htm
• Instrukcja Ameprod TVG-10