Pomatoschistus

	Pomatoschistus
	Gill, 1863
	The image created by © Yuriy Kvach, CC BY-SA 3.0; Przedstawiciel rodzaju – Pomatoschistus minutus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Podgromada	nowopłetwe
Infragromada	doskonałokostne
Nadrząd	kolcopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Podrząd	babkowce
Rodzina	babkowate
Podrodzina	Gobionellinae
Rodzaj	Pomatoschistus
	Typ nomenklatoryczny
	Gobius minutus Pallas, 1770
Synonimy
	Chaparrudo de Buen, 1931; Engrauligobius Iljin, 1930; Gobiusculus Duncker, 1928; Iljinia de Buen, 1930; Syrrhothonus Chabanaud, 1933;
	Chaparrudo de Buen, 1931; Engrauligobius Iljin, 1930; Gobiusculus Duncker, 1928; Iljinia de Buen, 1930; Syrrhothonus Chabanaud, 1933;

Pomatoschistus – rodzaj ryb okoniokształtnych z rodziny babkowatych (Gobiidae) i podrodziny Gobionellinae^[2]. Są to babki małe (przeważnie poniżej 10 cm^[3]) i krótko żyjące, zazwyczaj 1–2 lata^[4]. Dojrzałość płciową osiągają już po pierwszej zimie^[5].

Tam, gdzie występują, stanowią ważny element ekosystemu. Żywią się głównie mejobentosem, same zaś padają ofiarą innych, większych ryb^[6], np. parposza czy kurka czerwonego (m.in. P. microps i P. minutus) lub ptaków wodnych, np. perkoza dwuczubego (m.in. P. microps i P. minutus)^[7]^[8]. U P. minutus znane są przypadki kanibalizmu^[8].

Rodzaj został wprowadzony w 1863 przez amerykańskiego ichtiologia Theodore’a Gilla (1837–1914). Gatunek typowy – Gobius minutus^[2].

Poszczególne gatunki rodzaju Pomatoschistus są trudne do rozróżnienia ze względu na znaczne podobieństwo w wyglądzie i zasiedlanie podobnych ekosystemów^[3]. W obrębie rodzaju występuje specyficzny kompleks gatunkowy o różnym stopniu pokrewieństwa i pokrywających się niszach ekologicznych, nazwany kompleksem Pomatoschistus minutus, który tworzą – oprócz P. minutus – P. norvegicus i P. lozanoi. P. lozanoi wykazuje morfologiczną pośredniość w stosunku do pozostałych dwóch gatunków. Możliwe jest krzyżowanie się P. lozanoi z P. minutus lub P. norvegicus w ich środowisku naturalnym. Krzyżowanie wsteczne jednak nie występuje^[6]^[9]^[3].

Babki tego rodzaju licznie występują w przybrzeżnych wodach Europy (wschodni Atlantyk, Morze Północne, Bałtyckie, Śródziemne)^[10]^[6]. Są to gatunki słonowodne. Jedynie P. microps, szeroko rozprzestrzeniony w zachodniej i północnej Europie, jest gatunkiem katadromicznym^[10]. Do 2018 w rodzaju umieszczone były również wyłącznie słodkowodny, endemiczny dla Jeziora Szkoderskiego P. montenegrensis i endemiczny dla zlewiska Morza Adriatyckiego, zdolny do stałego przebywania w wodach słodkich P. canestrinii. Oba zostały jednak przeniesione przez Thackera i innych do rodzaju Ninnigobius^[10]^[2].

W Polsce obecne są trzy gatunki tego rodzaju – babka czarnoplamka, babka mała i babka piaskowa^[11].

Klasyfikacja

Do rodzaju zalicza się 14 gatunków (stan na 2018)^[2]:

Pomatoschistus adriaticus
Pomatoschistus anatoliae
Pomatoschistus bathi
Pomatoschistus flavescens – babka czarnoplamka^[12]
Pomatoschistus knerii
Pomatoschistus lozanoi
Pomatoschistus marmoratus
Pomatoschistus microps – babka piaskowa^[13]^[14]
Pomatoschistus minutus – babka mała^[13]^[15]
Pomatoschistus nanus
Pomatoschistus norvegicus
Pomatoschistus pictus – babka pisana^[5]
Pomatoschistus quagga
Pomatoschistus tortonesei

Galeria

Pomatoschistus bathi
Pomatoschistus flavescens
Pomatoschistus knerii
Pomatoschistus marmoratus
Pomatoschistus microps
Pomatoschistus norvegicus
Pomatoschistus pictus
Pomatoschistus quagga

Przypisy

↑ Pomatoschistus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2018-11-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2018-10-31]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Thomas Knebelsberger, Ralf Thiel. Identification of gobies (Teleostei: Perciformes: Gobiidae) from the North and Baltic Seas combining morphological analysis and DNA barcoding. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 172, s. 831–845, 2014. The Linnean Society of London. DOI: 10.1111/zoj.12189. (ang.).
↑ Serge Morand, Boris R. Krasnov, D. Timithy J. Littlewood (red.): Parasite Diversity and Diversification: Evolutionary Ecology Meets Phylogenetics. Cambrogde: Cambridge University Press, 2015, s. 407. ISBN 978-1-107-03765-6. [dostęp 2018-11-09].
↑ ^a ^b Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach (red.): Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiesław Wiśniewolski (tłum.). Warszawa: Muza, 1994, s. 312. ISBN 83-7079-317-7.
↑ ^a ^b ^c Jan-Bart Calewaert, Frank Maes (red.): Science and sustainable Management of the North Sea: Belgian case studies. Gent: Academia Press, 2007, s. 44. ISBN 978-90-382-1085-8.
↑ Pomatoschistus minutus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 10 listopada 2018]
↑ ^a ^b Pomatoschistus microps. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 10 listopada 2018]
↑ C.J.C.J. Webb C.J.C.J., Systematics of the Pomatoschistus minutus complex (Teleostei: Gobioidei), The Royal Society, 1980, DOI: 10.1098/rstb.1980.0132, ISSN 1471-2970 (ang.).
↑ ^a ^b ^c Robert Patzner, James Tassell, Marcelo Kovačić, B. Kapoor (red.): The Biology of Gobies. Boca Raton: CRC Press, 2012, s. 285. ISBN 978-1-4398-6233-9. [dostęp 2018-07-26].
↑ Przemysław Czerniejewski, Robert Czerniawski: Ryby morskie i słodkowodne Polski. Warszawa: FREL, 2016, s. 21. ISBN 978-83-64691-34-8.
↑ Zbigniew Chrzanowski (red.): Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 17.
↑ ^a ^b Zbigniew Chrzanowski (red.): Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 18.
↑ Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Henryk Grabarczyk, Eligiusz Nowakowski, Jacek Wagner (tłum.). Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 200, seria: Leksykon przyrodniczy. ISBN 83-7129-441-7.
↑ Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach (red.): Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiesław Wiśniewolski (tłum.). Warszawa: Muza, 1994, s. 311. ISBN 83-7079-317-7.

[itis-1] Pomatoschistus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2018-11-09] (ang.).

[Eschmeyer-2] R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2018-10-31]. (ang.).

[Knebelsberger-3] Thomas Knebelsberger, Ralf Thiel. Identification of gobies (Teleostei: Perciformes: Gobiidae) from the North and Baltic Seas combining morphological analysis and DNA barcoding. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 172, s. 831–845, 2014. The Linnean Society of London. DOI: 10.1111/zoj.12189. (ang.).

[Morand-4] Serge Morand, Boris R. Krasnov, D. Timithy J. Littlewood (red.): Parasite Diversity and Diversification: Evolutionary Ecology Meets Phylogenetics. Cambrogde: Cambridge University Press, 2015, s. 407. ISBN 978-1-107-03765-6. [dostęp 2018-11-09].

[Reichholf312-5] Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach (red.): Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiesław Wiśniewolski (tłum.). Warszawa: Muza, 1994, s. 312. ISBN 83-7079-317-7.

[Calewaert-6] Jan-Bart Calewaert, Frank Maes (red.): Science and sustainable Management of the North Sea: Belgian case studies. Gent: Academia Press, 2007, s. 44. ISBN 978-90-382-1085-8.

[fishbase1-7] Pomatoschistus minutus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 10 listopada 2018]

[fishbase2-8] Pomatoschistus microps. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 10 listopada 2018]

[Webb-9] C.J.C.J. Webb C.J.C.J., Systematics of the Pomatoschistus minutus complex (Teleostei: Gobioidei), The Royal Society, 1980, DOI: 10.1098/rstb.1980.0132, ISSN 1471-2970 (ang.).

[Patzner-10] Robert Patzner, James Tassell, Marcelo Kovačić, B. Kapoor (red.): The Biology of Gobies. Boca Raton: CRC Press, 2012, s. 285. ISBN 978-1-4398-6233-9. [dostęp 2018-07-26].

[Czerniejewski-11] Przemysław Czerniejewski, Robert Czerniawski: Ryby morskie i słodkowodne Polski. Warszawa: FREL, 2016, s. 21. ISBN 978-83-64691-34-8.

[Chrzanowski17-12] Zbigniew Chrzanowski (red.): Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 17.

[Chrzanowski18-13] Zbigniew Chrzanowski (red.): Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 18.

[Terofal200-14] Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Henryk Grabarczyk, Eligiusz Nowakowski, Jacek Wagner (tłum.). Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 200, seria: Leksykon przyrodniczy. ISBN 83-7129-441-7.

[Reichholf311-15] Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach (red.): Wielka encyklopedia ryb: słodkowodne i morskie ryby Europy. Wiesław Wiśniewolski (tłum.). Warszawa: Muza, 1994, s. 311. ISBN 83-7079-317-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Pomatoschistus

Klasyfikacja

Galeria

Przypisy

Media użyte na tej stronie