Pomnik 15. Pułku Ułanów Poznańskich

Pomnik 15. Pułku Ułanów Poznańskich
Pomnik od południa
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Miejsce	ul. Ludgardy
Typ pomnika	pomnik konny/obelisk
Projektant	Mieczysław Lubelski (rzeźba), Adam Ballenstaedt (cokół)
Data odsłonięcia	1927, 1982 (po rekonstrukcji)
Data likwidacji	1939
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pomnik 15. Pułku Ułanów Poznańskich
52,40815°N 16,93068°E/52,408150 16,930680

Pomnik 15. Pułku Ułanów Poznańskich (w okresie międzywojennym także: Pomnik poległych ułanów^[1]) – pomnik w formie kolumny, zlokalizowany w Poznaniu przy ul. Ludgardy róg Paderewskiego, bezpośrednio przy zabudowaniach klasztoru franciszkanów i Muzeum Narodowego, na łagodnym południowym skłonie Góry Przemysła.

Plan pomnika z 15 lutego 1926 r. (miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe w Poznaniu)

Pomnik upamiętnia czyn zbrojny żołnierzy 15 Pułku Ułanów Poznańskich, walczącego m.in. z bolszewikami w 1920 oraz w 1939 w ramach Armii Poznań. Obelisk zaprojektowali: uczeń Xawerego Dunikowskiego - Mieczysław Lubelski (rzeźba) oraz Adam Ballenstaedt (cokół), a odsłonięto go w 1927 (ponownie w 1982 po zniszczeniu przez nazistów w 1939). Kopię pierwotnej figury ułana walczącego ze smokiem wyrzeźbili Józef Murlewski oraz Benedykt Kasznia. Pierwotnie, przed II wojną światową, smok dysponował czapką z czerwoną gwiazdą – symbolem bolszewizmu. Obiekt pierwotnie miał stanąć przy koszarach ułanów przy ul. Grunwaldzkiej (obecnie osiedle City Park), ale z uwagi na wolę Poznaniaków stanął na bardziej reprezentacyjnym miejscu. W uroczystościach odsłonięcia udział wzięli m.in. generałowie Kazimierz Sosnkowski i Władysław Anders. Obraz na ten temat namalował Adam Batycki.

W 1982 pomnik odsłonił prezydent Andrzej Wituski w towarzystwie ułanów, kombatantów, harcerzy, a także sekretarza komitetu wojewódzkiego PZPR Macieja Olejniczaka i prezesa komitetu wojewódzkiego ZSL Tadeusza Zająca. Udekorowano wówczas sztandar 15. Pułku Ułanów Odznaką Honorową Miasta Poznania^[2].

Pomnik jest jednym z najistotniejszych w Poznaniu miejsc, w których przeprowadzane są różnego rodzaju capstrzyki i uroczystości patriotyczne, np. podczas Dni Ułana.

Przypisy

Bibliografia

• Poznań - atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2010, ​ISBN 978-83-7445-018-8​
• Zbigniew Zakrzewski, W zasięgu hejnału - Ulicami mojego Poznania, część II, wyd. Kwartet, Poznań 2006, s.192, ​ISBN 83-60069-25-5​
• Włodzimierz Łęcki, Poznań - przewodnik po zabytkach i osobliwościach miasta dla przybyszów z dalszych i bliższych stron, wyd. Zysk i S-ka, Poznań, 2010, ss.120-121, ​ISBN 978-83-7506-466-7​
• Poznań - przewodnik po zabytkach i historii, JanuszJ. Pazder (oprac.), JerzyJ. Borwiński, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2003, s. 109, ISBN 83-87847-92-5, OCLC 830535344 .