Pomnik Harcerzy na Malcie w Poznaniu

Pomnik Harcerzy na Malcie w Poznaniu
Widok od strony południowo-zachodniej
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Typ pomnika	obelisk
Projektant	Klemens Mikuła
Materiał	granit, marmur
Data odsłonięcia	16 maja 1937, 28 września 2013
Położenie na mapie Poznania Pomnik Harcerzy na Malcie w Poznaniu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pomnik Harcerzy na Malcie w Poznaniu
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Pomnik Harcerzy na Malcie w Poznaniu
52°23′53″N 16°59′00″E/52,398056 16,983333

Pomnik Harcerzy na Malcie w Poznaniu – pomnik upamiętniający harcerzy wielkopolskich poległych w walce o niepodległość w latach 1918–1920, przede wszystkim w powstaniu wielkopolskim 1918–1919. Zlokalizowany we wschodniej części tzw. „Polany Harcerskiej” na Malcie w Poznaniu.

Historia

Pierwszy pomnik na tym miejscu został odsłonięty 16 maja 1937, w trakcie Jubileuszowego Zlotu Poznańskich Harcerzy z okazji 25-lecia działalności harcerskiej w Wielkopolsce. Pomnik poświęcony był „HARCERZOM POLEGŁYM W WALKACH O NIEPODLEGŁOŚĆ”. Uroczystość odbyła się pod honorowym protektoratem senatora Bernarda Chrzanowskiego, przewodniczącego Zarządu Okręgu Wielkopolskiego ZHP. Jeszcze w 1937 napis na pomniku zmieniono na „HARCERZOM WIELKOPOLSKIM POLEGŁYM W WALKACH O NIEPODLEGŁOŚĆ 1918 1920”^[1].

Pomnik został zburzony w 1940 przez Niemców.

Po wojnie w tym miejscu ustawiono brzozowy krzyż, a 17 grudnia 1978, głaz z tablicą. Pomysł odbudowy monumentu pojawił się w 1992 i wtedy rozpoczęto rekonstrukcję pierwotnego pomnika, która została przerwana jeszcze w tym samym roku, po wykonaniu wysokiego betonowego trzonu i uporządkowaniu otoczenia^[2]. Budowa pomnika realizowana była ze sporymi problemami, wynikającymi z praw własności do terenu. W 2012 udało się uregulować kwestie własnościowe, a w lutym 2013 rozpoczęły się prace wykonawcze^[3].

Obecny pomnik został odsłonięty 28 września 2013. Odsłonięcia dokonali wspólnie: Wojewoda Wielkopolski Piotr Florek, Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak, Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny, Naczelnik Związku Harcerstwa Polskiego hm. Małgorzata Sinica i Komendant Chorągwi Wielkopolskiej ZHP hm. Jarosław Rura. Pomnik poświęcił ksiądz prałat Stefan Komorowski, w obecności księdza prałata hm. Konrada Kaczmarka i księdza kapelana hm. Pawła Kujawy^[4]. Władze naczelne Związku Harcerstwa Polskiego w trakcie uroczystości reprezentowali również wiceprzewodniczący ZHP hm. Rafał M. Socha i przewodniczący Centralnej Komisji Rewizyjnej ZHP hm. Zbigniew Standar. Uroczyste przemówienie w trakcie uroczystości, dotyczące historii pomnika, wygłosił prorektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. dr hab. hm. Zbigniew Pilarczyk.

Opis

Projektantem obecnego pomnika jest poznański architekt Klemens Mikuła. Nawiązał do pierwotnego pomnika, zmienił jednak zwieńczenie pomnika – zamiast znicza umieszczono tam symboliczne ognisko harcerskie. Pomnik jest zdecydowanie większy od poprzednika. Ściany boczne są podświetlane reflektorami zatopionymi w podeście. Tablice na pomniku wykonano z granitu (pierwotne były z brązu).

Na głównej ścianie znajduje się tablica z napisem: „HARCERZOM WIELKOPOLSKIM POLEGŁYM W WALCE O NIEPODLEGŁOŚĆ 1918 1920”.

Dwie tablice umieszczone w niszach bocznych ścian zawierają nazwiska i imiona 77 poległych. Do trzech odtworzonych, historycznych tablic pamiątkowych, dodano czwartą, której treść i symbolikę graficzną wyłoniono w drodze konkursu. Tablica ta poświęcona została pamięci harcerek i harcerzy poległych oraz zamęczonych w obozach i katowniach w latach 1939-1945 oraz harcerek i harcerzy pomordowanych i zniewolonych w latach 1945-1956^[5][6]. Na tablicy wyryto napis:

PAMIĘCI HARCEREK I HARCERZY WIELKOPOLSKICH

POLEGŁYCH I POMORDOWANYCH

NA WSZYSTKICH FRONTACH

I W OBOZACH

W SŁUŻBIE OJCZYZNY

W LATACH 1939-1945

ZMARŁYCH Z UDRĘCZENIA

ZA WIERNOŚĆ PRAWU

PRZYRZECZENIU HARCERSKIEMU

W LATACH 1945-1956

Galeria

Zobacz też

• Pomnik Harcerski przy ul. Bukowskiej w Poznaniu
• Pomnik Harcerski przy ul. Za Cytadelą w Poznaniu
• Pomnik Harcerski na Boninie w Poznaniu

Przypisy

Bibliografia

• Marian Pierzykowski: Pomniki harcerskie na Malcie w Poznaniu. Poznań: Związek Harcerstwa Polskiego. Komenda Chorągwi Wielkopolskiej im. Powstańców Wielkopolskich 1918/1919. Komisja Historyczna, 2004. ISBN 83-914406-2-1.
• Marian Pierzykowski: Pomniki harcerskie na Malcie w Poznaniu. Wyd. II (uzupełnione i poprawione). Poznań: Związek Harcerstwa Polskiego. Komenda Chorągwi Wielkopolskiej im. Powstańców Wielkopolskich 1918/1919. Komisja Historyczna, 2013. ISBN 978-83-928009-2-7.

Pomniki w Poznaniu Pomniki osób Pomnik Adwokatów Czerwca '56 Pomnik Hipolita Cegielskiego Pomnik Fryderyka Chopina Pomnik Jurija Gagarina Pomnik Marii Grzegorzewskiej Pomnik Augusta Hlonda Pomnik Roberta Jaeckla Pomniki Jana Pawła II Pomnik Klemensa Janickiego Pomnik Jana Kochanowskiego Pomnik jeńców francuskich Pomnik Krzysztofa Komedy-Trzcińskiego Pomnik Mikołaja Kopernika Ławeczka Józefa Kostrzewskiego Pomnik Tadeusza Kościuszki Ławeczka Stanisława Kozierowskiego Pomnik kryptologów Ławeczka Ignacego Łukasiewicza Pomnik Karola Marcinkowskiego Pomnik Karola Marcinkowskiego (I LO) Pomnik Adama Mickiewicza (pl. Mickiewicza) Pomnik Adama Mickiewicza (ul. Mielżyńskiego 27/29) Pomnik Stanisława Mikołajczyka Ławeczka Klemensa Mikuły Pomnik Stanisława Moniuszki Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego Pomnik Czesława Piotrowskiego Pomnik Cyryla Ratajskiego Pomnik Józefa Rivolego Pomnik Juliusza Słowackiego Ławeczka Michała Sobeskiego Pomnik Stanisława Staszica Pomnik Pawła Edmunda Strzeleckiego na Łazarzu Pomnik Pawła Edmunda Strzeleckiego Ławeczka Studentów Pomnik Augustyna Szamarzewskiego Pomnik Wojciecha Szczęsnego Kaczmarka Ławeczka Heliodora Święcickiego Pomnik Edwarda Taylora Pomnik św. Jana Vianney Pomnik Romana Wilhelmiego Pomnik Thomasa Woodrowa Wilsona Pomnik Zbigniewa Zakrzewskiego Pomniki organizacji Pomnik 15. Pułku Ułanów Poznańskich Pomnik Armii Poznań Pomnik Harcerski na Boninie Pomnik Harcerski przy ul. Bukowskiej Pomnik Harcerzy na Malcie Pomnik Harcerski przy ul. Za Cytadelą Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego Pomnik SS Poznań Pomnik stulecia Polskiego Związku Wędkarskiego Pomnik Żołnierzy 2. Armii Wojska Polskiego Pomniki wydarzeń Pomnik Akcji Bollwerk Pomnik Bohaterów Pomnik Ofiar Czerwca 1956 Pomnik Ofiar Czerwca 1956 (ul. Gajowa) Pomnik Poległych w Powstaniu Poznańskim Dzieci Czerwca 1956 Pomnik Ofiar Fortu VII nad Rusałką (południowy brzeg) Pomnik Ofiar Fortu VII nad Rusałką (północny brzeg) Pomnik Ofiar Fortu VII nad Rusałką (wschodni brzeg) Pomnik ofiar katastrofy lotniczej Pomnik Ofiar obozu pracy dla Żydów Pomnik Ofiar więzienia UB Pomnik Ofiar Katynia i Sybiru Pomnik przy ul. Jarochowskiego Pomnik w miejscu straceń w Lasku Dębińskim Pomnik pomocy Węgrom Pomnik Pomordowanych Policjantów II RP Województwa Poznańskiego Pomnik Powstańców Wielkopolskich Pomnik Powstańców Wielkopolskich (Górczyn) Pomnik Wypędzonych Wielkopolan Pomnik Zdobywców Lotniska Ławica Kopiec Wolności Pomnik Zwycięstwa Pomniki religijne Krzyż Papieski Pomnik Najświętszego Zbawiciela Figura św. Jana Nepomucena Pomnik proroka Eliasza Pomnik Serca Jezusowego (Piątkowo) Zespoły Pomniki i rzeźby na Cytadeli Zespół pomników i tablic pamiątkowych przy HCP Pomniki i rzeźby w Ogrodzie Botanicznym Rzeźby plenerowe na Ratajach Pomniki i rzeźby w Starym Zoo Rzeźby i instalacje na terenie Starego Browaru Pomniki i głazy pamiątkowe Uniwersytetu Przyrodniczego Głazy pamiątkowe Głaz Energetyków Pomnik Golgota Wschodu Pomnik 600-lecia bitwy pod Grunwaldem Głaz Franciszka Jaśkowiaka Głaz Honoriusza Kowalczyka Głaz Piotra Majchrzaka Głaz Kazimierza Nowakowskiego Pomnik stulecia Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego Pomnik Pyry Głaz Franciszka Witaszka Fontanny pomnikowe Fontanna Apolla Studzienka Bamberki Fontanna z delfinami Fontanna Higiei Fontanna Lwów Fontanna Marsa Fontanna Neptuna Fontanna w Ogrodzie Botanicznym Fontanna Prozerpiny Rzeźby plenerowe 5 Figur Uwolnienie Andromedy przez Perseusza Dwie kobiety Dzwon Pokoju i Przyjaźni Między Narodami Golem Pomnik Koziołków Neseser Nie-pomnik Nierozpoznani Obszar obrazów efemerycznych Paw Pręgierz Pomnik Siewcy Pomnik Starego Marycha Stela Heinza Macka Światowid na Kaponierze Tancerka Ziarno – Epitafium Życia Rzeźby na Zielonych Ogródkach Pomnik Zygi Latarnika Żalki Pomniki nieistniejące Pomnik 57 Pułku Piechoty Pomnik 6. Pułku Grenadierów Pomnik 7 Pułku Saperów Wielkopolskich Pomnik Ottona von Bismarcka Pomnik Fryderyka III Pomnik Augusta Neidhardta von Gneisenau Pomnik Friedricha Ludwiga Jahna Pomnik Bogdana Jańskiego Pomnik nachodzki Pomnik Józefa Piłsudskiego (Ławica) Pomnik Józefa Piłsudskiego (Wilda) Pomnik Józefa Piłsudskiego (Winogrady) Pomnik Friedricha Schillera Pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa Pożegnanie Marii Pomnik Socjalistycznych Organizacji Związkowych Pomnik Karola Świerczewskiego Pomnik Wilhelma I Pomnik Ofiar Więzienia przy ul. Młyńskiej Pomnik poległych na Winiarach Pomniki przeniesione poza Poznań Pomnik Marcina Kasprzaka Portal:Poznań Wikiprojekt:Poznań

Poznań – Osiedle Chartowo Obszary Systemu Informacji Miejskiej Chartowo (Osiedle Czecha • Osiedle Lecha • Osiedle Rusa • Osiedle Tysiąclecia • Osiedle Zodiak) Franowo (częściowo) Malta (częściowo) Osiedla mieszkaniowe Osiedle Czecha Osiedle Lecha Osiedle Rusa Osiedle Tysiąclecia Osiedle Zodiak Atrakcje Fort IIa Kopiec Wolności Malta Ski Mauzoleum Mielochów Pomnik Harcerzy na Malcie Rzeźby plenerowe na Ratajach Tereny zielone Park na osiedlu Tysiąclecia Park pomiędzy osiedlami Czecha i Rusa Użytek ekologiczny „Traszki Ratajskie” Ulice Ulica Bolesława Krzywoustego III rama komunikacyjna Wiadukty Estakada nad doliną Obrzycy Kościoły Kościół Chrystusa Najwyższego Kapłana Kościół Pierwszych Polskich Męczenników Kościół św. Łukasza Ewangelisty Kościół św. Marka Ewangelisty Portal:Poznań Wikiprojekt:Poznań