Pomnik Księdza Prałata Henryka Jankowskiego

Pomnik Księdza Prałata Henryka Jankowskiego
Ilustracja
(c) Krzysztof Rakowski, CC BY-SA 3.0

Widok ogólny (2016)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk

Miejsce

ul. Stolarska

Typ pomnika

posąg

Projektant

Giennadij Jerszow

Całkowita wysokość

2,5 m

Data odsłonięcia

31 sierpnia 2012

Data likwidacji

8 marca 2019

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Księdza Prałata Henryka Jankowskiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Pomnik Księdza Prałata Henryka Jankowskiego”
Ziemia54°21′17,2″N 18°39′12,1″E/54,354778 18,653361

Pomnik Księdza Prałata Henryka Jankowskiego – pomnik księdza Henryka Jankowskiego, znajdujący się od 31 sierpnia 2012 do 8 marca 2019 w Gdańsku u zbiegu ulic Mniszki, Katarzynki i Stolarskiej, w miejscu, które w latach 2011–2019 nosiło nazwę Skwer im. Księdza Henryka Jankowskiego[1].

Historia

Projekt i budowa

Pomnik powstał z inicjatywy Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Księdza Henryka Jankowskiego, który na podstawie zbiórki publicznej zebrał potrzebne na budowę pomnika środki w kwocie 136 772,97 zł[1]. Pomnik powstał również dzięki składkom wśród działaczy NSZZ „Solidarność” z całej Polski[2]. Projektantem pomnika był Giennadij Jerszow[1], ukraiński artysta i przyjaciel księdza, który wykonał model figury bezpłatnie[2].

Pomnik został poświęcony 31 sierpnia 2012 przez metropolitę gdańskiego abp Sławoja Leszka Głódzia, który objął budowę pomnika swoim honorowym patronatem. W uroczystości poświęcenia pomnika wzięli udział przedstawiciele władz państwowych, samorządowych oraz duchowieństwa[1].

Przyczyny i usunięcie pomnika

3 grudnia 2018 w „Dużym Formacie”, cotygodniowym dodatku do dziennika „Gazeta Wyborcza”, ukazał się reportaż Sekret Świętej Brygidy. Dlaczego Kościół przez lata pozwalał księdzu Jankowskiemu wykorzystywać dzieci? Bożeny Aksamit[3][4]. Po publikacji reportażu posłanka Joanna Scheuring-Wielgus z partii Teraz! w liście skierowanym do prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza zaapelowała o usunięcie pomnika[3]. O rozbiórkę pomnika zaapelowała także Barbara Nowacka[4]. Sam pomnik został z 5 na 6 grudnia 2018 oblany przez nieznanych sprawców czerwoną farbą[3], a 7 grudnia 2018 odbyła się pod nim manifestacja, w trakcie której figura duchownego została opasana łańcuchem, do którego następnie przymocowano deskę z napisem – Pomnik ofiar KK (Kościoła katolickiego)[5]. Żądanie demontażu pomnika ogłosił w grudniu 2018 Michał Wojciechowicz[6].

21 lutego 2019 około godziny 3:00 nad ranem pomnik został przewrócony[7] przez Michała Wojcieszczuka, Rafała Suszka i Konrada Korzeniowskiego[8] na podłożone wcześniej opony, tak aby nie uległ uszkodzeniu, bo wg nich „celem jest rozbicie fałszywego i ohydnego mitu Henryka Jankowskiego, nie zaś – materii jego pomnika”. Akcję nagrywał dziennikarz Tomasz Sekielski[9]. Na leżącym posągu, który oddzielił się od piedestału, ułożyli strój ministranta wraz z dziecięcą bielizną. Następnie mężczyźni ci, nazwani przez media „sprawcami obywatelskiego nieposłuszeństwa” zaczekali na przybycie policji[10][11][12][13]. Obalony z cokołu posąg miał zostać zdemontowany na polecenie władz Gdańska, ale w wyniku protestu fundatorów został wydany przedstawicielom społecznego komitetu budowy pomnika. W nocy z 21 na 22 lutego na pustym cokole pojawiły się napisy „pedofil”, „bądź za ofiarami”, „zło”[14]. Rankiem 23 lutego posąg został postawiony z powrotem na cokole, bez zgody władz miasta przy biernej postawie obecnych tam policjantów, którzy mieli pilnować terenu pomnika[15]. 8 marca 2019 posąg został zdemontowany, zgodnie z uchwałą Rady Miasta Gdańska[16]. Sam kilkutonowy cokół, na którym stała figura duchownego pozostał jednak na miejscu[17].

Sprawcy przewrócenia pomnika zostali oskarżeni 28 września 2021. Czyn został zakwalifikowany jako wypadek mniejszej wagi, bez znacznej szkodliwości społecznej. Sprawcy mieli wspólnie pokryć straty związane z uszkodzeniem pomnika (ok. 7 tys. zł) na rzecz Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Księdza Henryka Jankowskiego[8]. Zostali uniewinnieni 7 listopada 2022 roku[18].


Przypisy

  1. ↑ a b c d Pomnik ks. Jankowskiego. brygida.gdansk.pl. [dostęp 2018-12-10]. (pol.).
  2. ↑ a b W Gdańsku stanie pomnik ks. Jankowskiego. Ostatnie przygotowania trwają. wpolityce.pl. [dostęp 2018-12-10]. (pol.).
  3. ↑ a b c Pomnik kapelana „Solidarności” został oblany czerwoną farbą. wiadomosci.radiozet.pl. [dostęp 2018-12-10]. (pol.).
  4. ↑ a b Żądają usunięcia pomnika księdza Jankowskiego. Po reportażu w „Dużym Formacie”. tvn24.pl. [dostęp 2018-12-10]. (pol.).
  5. ↑ „Pomnik hańby Kościoła katolickiego”. Protest pod figurą ks. Henryka Jankowskiego. wiadomosci.dziennik.pl. [dostęp 2018-12-10]. (pol.).
  6. ↑ Aneta Olender: „Albo usuniecie pomnik, albo go zburzę”. Ofiara ks. Jankowskiego traci cierpliwość. natemat.pl, 30 grudnia 2018. [dostęp 2018-12-30].
  7. ↑ Przewrócony pomnik księdza Henryka Jankowskiego w Gdańsku. Kto to zrobił?, TVN24 [dostęp 2019-02-21].
  8. ↑ a b Przewrócili pomnik ks. Henryka Jankowskiego. Jest wyrok, RMF24, 28 września 2021 [dostęp 2021-12-06].
  9. ↑ https://www.facebook.com/Sekielski/videos/429287107612973/?v=2263282610563325.
  10. ↑ Nocą obalili pomnik ks. Jankowskiego. „Oskarżamy prałata o podły i haniebny gwałt na godności”, oko.press, 21 lutego 2019 [dostęp 2019-02-21] (pol.).
  11. ↑ Sekielski, www.facebook.com [dostęp 2019-02-21] (pol.).
  12. ↑ Tomasz Sekielski, Tak wyglądało przewrócenie pomnika prałata Jankowskiego. Wszystko wydarzyło się w nocy tuż przed 3 #Gdańsk #protest #filmsekielskiegopic.twitter.com/Posy8nvPYf, @sekielski, 2019 [dostęp 2019-02-21] (pol.).
  13. ↑ Obalenie pomnika ks. Henryka Jankowskiego w Gdańsku – Pomnik ART [dostęp 2019-02-22] (pol.).
  14. ↑ „Bądź za ofiarami”, „zło”. Na cokole pomnika księdza Jankowskiego pojawiły się napisy. msn.com. [dostęp 2019-02-22]. (pol.).
  15. ↑ Sprawa pomnika księdza Jankowskiego. Posłanka opozycji pyta szefa MSWiA o postawę policjantów 26 lutego 2019. 2019-02-26. [dostęp 2021-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-24)].
  16. ↑ Zdemontowali pomnik księdza Jankowskiego, TVN24.pl [dostęp 2019-03-08].
  17. ↑ Rozpoczęła się rozbiórka pomnika ks. Jankowskiego, fakty.interia.pl [dostęp 2019-03-08] (pol.).
  18. ↑ Sąd uniewinnił trzech mężczyzn, którzy przewrócili pomnik ks. Jankowskiego, Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 2022-11-12] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Gdańsk location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Gdańsk, Polska
Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Gdańsk. Pomnik księdza prałata Henryka Jankowskiego - panoramio.jpg
(c) Krzysztof Rakowski, CC BY-SA 3.0
Gdańsk. Pomnik księdza prałata Henryka Jankowskiego