Pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego 1944–1956
| ||
 Widok ogólny upamiętnienia | ||
| Państwo |  Polska | |
| Miejscowość | Warszawa | |
| Miejsce | ul. Fosa/Dolina Służewiecka | |
| Projektant | Maciej Szańkowski, Sławomir Korzeniowski | |
| Całkowita wysokość | 8 m | |
| Data odsłonięcia | 26 września 1993 | |
Położenie na mapie Warszawy  | ||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | ||
 52°10′20,6″N 21°02′38,2″E/52,172389 21,043944 | ||
Pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego 1944–1956 – monument znajdujący się w Warszawie w dzielnicy Ursynów obok kościoła św. Katarzyny.
Opis
Pomysłodawcą budowy pomnika był ksiądz Józef Maj, a projekt wykonał Maciej Szańkowski we współpracy z Sławomirem Korzeniowskim. Fundatorem była parafia św. Katarzyny, Społeczno-Kościelny Komitet Uczczenia Ofiar Terroru Władzy z lat 1944−1956, Urząd m.st. Warszawy oraz Wojsko Polskie. Dwuetapowy konkurs na projekt pomnika rozstrzygnięto w 1991. Monument został odsłonięty 26 września 1993.
Pomnik składa się z 8-metrowego krzyża, kilku rozrzuconych głazów wraz z fragmentem rozerwanej kraty z brązu – symbol odzyskanej wolności – rozmieszczonych na planie elipsoidalnego kręgu. W głazie pełniącym funkcję ołtarza wmurowano urnę z prochami. W mur otaczający monument wkomponowano łuski od pocisków z nazwami ponad 400 miejsc kaźni z całej Polski[1].
Na pomniku umieszczono napis o treści:
Pomnik ten wzniesiono w latach 1986–1993, by nie zapomniano ceny oporu Polaków wobec komunistycznej władzy z lat 1945–1956. Niech los setek tysięcy zabitych, milionów uwięzionych lub skrzywdzonych tylko dlatego, że w godzinie próby ocalili godność własną, nie weszli na drogę zdrady Boga i Ojczyzny, będzie dumą Narodu Polskiego i przestrogą dla rządzących.
oraz wiersz napisany przez więźnia Mokotowa Tadeusza Porayskiego.
Pomnik stanął w miejscu gdzie od 1945 Urząd Bezpieczeństwa grzebał ofiary mordów politycznych dokonywanych w więzieniu na Mokotowie. Szacuje się, że pochowano tu około dwóch tysięcy ciał. Miejscowa ludność w symboliczny sposób kładła kamienie w miejscach tajnych pochówków, stąd forma monumentu w postaci symbolicznych głazów. Jako kamień węgielny został wykorzystany znaleziony na nowym cmentarzu służewskim kamień, na którym nieznana ręka zaznaczyła miejsce pochówku kilku chłopców z Szarych Szeregów, zamordowanych w wyniku wyroku z 1953[2].
Ok. 1947 zaprzestano zwożenia ciał na Służew i większość nowych ofiar grzebano w zbiorowych mogiłach w kwaterze Ł na Cmentarzu Powązkowskim[3].
Przypisy
- ↑ Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 178. ISBN 83-88973-59-2.
- ↑ Jubileusz 25-lecia posługi w parafii Św. Katarzyny ks. Józefa Romana Maja. Warszawa: Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”, 2010, s. 11. ISBN 978-83-7232-905-9.
- ↑ Małgorzata Szejnert, Śród żywych duchów, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2012, ISBN 978-83-240-2212-0, OCLC 833924742.
Bibliografia
- Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 178-179. ISBN 83-88973-59-2.
- Paweł Giergoń: Warszawa – Pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego 1944–1956. sztuka.net. [dostęp 2013-10-12].
Media użyte na tej stronie
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Symbol pomnika do legendy mapy
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Pomnik Męczenników Terroru Komunistycznego