Pomnik Mikołaja Kopernika w Krakowie

Pomnik Mikołaja Kopernika

Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Miejsce	Planty
Typ pomnika	posąg na cokole
Projektant	Cyprian Godebski
Data odsłonięcia	8 czerwca 1900
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie Pomnik Mikołaja Kopernika
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pomnik Mikołaja Kopernika
Położenie na mapie województwa małopolskiego Pomnik Mikołaja Kopernika
Położenie na mapie Krakowa Pomnik Mikołaja Kopernika
50°03′40,496″N 19°55′57,947″E/50,061249 19,932763

Pomnik Mikołaja Kopernika – pomnik znajdujący się w Krakowie na Plantach u wylotu ulicy Gołębiej.

Powstał w 1899 r. według projektu Cypriana Godebskiego, a 8 czerwca 1900 r. został uroczyście odsłonięty na dziedzińcu Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1953 r. z inicjatywy Karola Estreichera pomnik został przeniesiony w obecne miejsce, na Planty przed Collegium Witkowskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pomysłodawcą wzniesienia pomnika był historyk sztuki Marian Sokołowski, fundusze z których powstał pomnik pierwotnie były przeznaczone na obrazy z dziejów UJ, do ich namalowania jednak nie doszło z powodu śmierci Jana Matejki, który miał być ich autorem. Stawiając pomnik Kopernika uczczono 500-lecie odnowienia UJ.

Pomnik odlany z brązu przedstawia Mikołaja Kopernika w stroju żaka, stojącego na granitowym cokole, w który wmontowane są cztery marmurowe tablice z napisami w języku łacińskim poświęcone pamięci wielkiego astronoma. W rękach Kopernik trzyma astrolabium (czasami kradzione przez złomiarzy). Pierwotnie pomnik został zaprojektowany jako fontanna o czym do dziś świadczą odpływy i koperty u dołu cokołu do wlewu wody. Cztery marmurowe kolumny otaczające cokół zostały dopasowane do neogotyckiej architektury Collegium Maius.

W Krakowie znajdują się jeszcze dwa inne pomniki Mikołaja Kopernika:

1. w kościele św. Anny w pn-zach ramieniu transeptu znajduje się klasycystyczny pomnik Kopernika zaprojektowany i ufundowany w 1822 r. przez ks. Sebastiana Sierakowskiego, wykonany z czarnego marmuru przez Jana Nepomucena Gallego. Pomnik ten to posąg Uranii trzymającej w jednym ręku tarczę z gwiazdozbiorem a drugą nakładającą Kopernikowi wieniec laurowy.
2. pomnik przedstawiający siedzącego Mikołaja Kopernika z ręką wspartą na astrolabium i rozłożonej księdze znajdujący się w klatce schodowej gmachu PAN przy ul. Sławkowskiej wykonał Walery Gadomski w 1872 r. Pomnik ten ufundowała Zofia Potocka, a w gmachu PAN znalazł się z racji 400-lecia urodzin wielkiego astronoma i pierwszego posiedzenia Akademii Umiejętności w lutym 1873 r. poświęconego Mikołajowi Kopernikowi.

Linki zewnętrzne

• Archiwalne widoki pomnika w bibliotece Polona