Pomnik Stanisława Małachowskiego w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie

Pomnik Stanisława Małachowskiego w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie

Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Miejsce	bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie
Styl architektoniczny	klasycyzm
Projektant	Henryk Marconi
Materiał	marmur
Data odsłonięcia	1830
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Pomnik Stanisława Małachowskiego w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pomnik Stanisława Małachowskiego w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Pomnik Stanisława Małachowskiego w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie
52°14′55″N 21°00′49″E/52,248611 21,013611

Pomnik Stanisława Małachowskiego w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie – klasycystyczny pomnik ku czci marszałka Sejmu Czteroletniego i prezesa Senatu Księstwa Warszawskiego Stanisława Małachowskiego znajdujący się w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

Wzniesiony w 1830 przez Henryka Marconiego. Wykonany w Rzymie według rysunku Bertela Thorvaldsena przez Francesca Massimiliana Laboureura, zwanego Cavaliere Massimiliano, prezesa Akademii Świętego Łukasza. Ufundowany przez rodzinę, kosztował ponad 100 000 złotych polskich. Projektowany z myślą postawienia w kościele św. Krzyża, gdzie pochowany jest Stanisław Małachowski, z powodu swych rozmiarów i braku odpowiedniego miejsca umieszczony został w katedrze.

Podstawa pomnika wykonana jest z czarnego marmuru, na niej spoczywa druga wyższa z białego marmuru. Na podstawie umieszczona jest statua Stanisława Małachowskiego w rzymskiej todze senatorskiej, trzymającego w prawej ręce kartę konstytucyjną, w lewej laskę marszałkowską. U podnóża pomnika dwie postacie: niewiasta płacząca, wyobrażająca Ojczyznę, oparta na tarczy z herbem Polski i Litwy oraz rycerz w ubiorze rzymskim, trzymający znak batalionowy wojsk Księstwa Warszawskiego w postaci piki z osadzonym na niej złocistym orłem i tabliczką z napisem: „WOY.-POL.” (Woysko Polskie).

Tablica

Napis na marmurowej płycie głosi:

czyli: Stanisławowi Dzierżykraj Nałęcz hrabiemu Małachowskiemu, prezesowi senatu, marszałkowi i moderatorowi Sejmu Czteroletniego, któremu przypadło być obroną i pomocną radą świeżo odrodzonej Ojczyzny, jak długo podobało się Fortunie, obywatelowi najzacniejszemu pośród najzacniejszych, zmarł dnia 29 grudnia roku 1809, wzniesiono, poświęcono i dedykowano w 1831.^[1]

Pomnik został zniszczony w sierpniu 1944 podczas walk w powstaniu warszawskim, kiedy to za ścianą eksplodowała mina samobieżna. (Wmurowany w ścianę fragment gąsienicy, to w rzeczywistości gąsienica z "czołgu-pułapki" który eksplodował na ul. Kilińskiego 13 sierpnia 1944r). Rekonstrukcji rzeźby podjął się Józef Trenarowski. Pomnik powrócił na swoje miejsce w prawej nawie katedry w 1965.

Bibliografia

• Maria Irena Kwiatkowska Katedra św. Jana, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978

Przypisy