Pomnik Szalonego Konia

Pomnik Szalonego Konia
Ilustracja
Pomnik (2019)
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Dakota Południowa

Miejsce

Black Hills

Typ pomnika

Posąg

Projektant

Korczak Ziółkowski

Całkowita wysokość

172 m

Data budowy

od 1948

Położenie na mapie Dakoty Południowej
Mapa konturowa Dakoty Południowej, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Pomnik Szalonego Konia”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Pomnik Szalonego Konia”
Ziemia43°50′12,44″N 103°37′27,79″W/43,836789 -103,624386

Pomnik Szalonego Konia (ang. Crazy Horse Memorial) – monument poświęcony wodzowi Dakotów Oglala Szalonemu Koniowi (Tashunka Witko) i Indianom. Kuty w skale góry Thunderhead w Black Hills w hrabstwie Custer stanu Dakota Południowa.

Rzeźba ma mieć 195 m długości i 172 m wysokości. Sama twarz, której wykuwanie zakończono w 1998, ma 25 m wysokości. Dla porównania, znajdujące się 15 km na północny wschód głowy prezydentów wykute w zboczu Mount Rushmore mają wysokość 18 m. Pomnik jest główną atrakcją tzw. Crazy Horse Memorial Center. Pomnik przedstawia wodza Dakotów Oglala Szalonego Konia, który wsławił się w bitwie nad Little Bighorn w 1876, a krótko potem został zabity.

Prace nad rzeźbą rozpoczął w 1948, na zaproszenie krewnego Szalonego Konia, wodza Dakotów Henry’ego Standing Beara, rzeźbiarz polskiego pochodzenia, Korczak Ziółkowski. Dziś kontynuuje ją jego rodzina. Pomnik Szalonego Konia jest między innymi tematem książki Aleksandry Ziółkowskiej-Boehm Otwarta rana Ameryki[1].

Szalony Koń unikał kontaktów z białymi i nie jest znana żadna jego stuprocentowo pewna fotografia (najbardziej znane zdjęcie Crazy Horse’a przedstawia innego wojownika Siuksów). Z tego powodu, jak również dlatego, że prywatny pomnik znajduje się na terenie świętych dla Dakotów Gór Czarnych i – zdaniem krytyków – odwraca uwagę od problemów współczesnych tubylczych Amerykanów (a także z przyczyn ekologicznych i artystycznych), istnienie pomnika i działalność Centrum Crazy Horse’a bywają krytykowane przez niektóre środowiska indiańskie. Z drugiej strony wielu Indian chętnie wykorzystuje możliwości ekonomiczne i edukacyjne, stwarzane przez różne formy działalności Centrum (w tym muzeum i fundację dla indiańskich uczniów) i przez napływ licznych turystów w Góry Czarne.

Budowa pomnika nie jest i nigdy nie była finansowana przez państwo (Ziółkowski odrzucał taką możliwość, w tym oferowane 10 mln dolarów, by zachować niezależność projektu). Środki na pokrycie kosztów dynamitu i ciężkiego sprzętu, za pomocą których prowadzone są prace, pochodzą z datków na rzecz fundacji Crazy Horse Memorial Foundation. Fundacja jest organizacją non profit i została założona z inicjatywy żony zmarłego w 1982 rzeźbiarza, Ruth. Mottem fundacji są słowa Szalonego Konia: My land is where my dead lie buried (tłum. Moje ziemie są tam, gdzie leżą pochowani moi ludzie).

Do 2007 projekt kosztował 17 milionów USD[2].

Przypisy

  1. ↑ Otwarta rana Ameryki, Wyd. Debit (2007), ISBN 978-83-7167-556-0. Książka została wydana po angielsku w Stanach Zjednoczonych Open Wounds – A Native American Heritage (2009), ISBN 978-0-9821427-5-2.
  2. ↑ Najwyższy Czas!, 06.10.2007, str. XXXVII.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Usa edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of the USA (without Hawaii and Alaska).

EquiDistantConicProjection:
Central parallel: 

* N: 37.0° N

Central meridian: 

* E: 96.0° W

Standard parallels: 

* 1: 32.0° N
* 2: 42.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Formulas for x and y: 

x = 50.0 + 124.03149777329222 * ((1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
      * sin(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
y = 50.0 + 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 * 0.02613325650382181
      - 1.6155950752393982  * 124.03149777329222 *
     (1.3236744353715044  - (1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180)) 
      * cos(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Crazy Horse from the base.jpg
Autor: Mjmacarty, Licencja: CC BY-SA 4.0
Crazy horse, 50 years from completion