Pomnik Trudu Górniczego w Katowicach

Pomnik Trudu Górniczego
w Katowicach

Pomnik wraz ze skateparkiem (2018)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Miejsce	Ulica generała Kazimierza Pułaskiego
Projektant	Tadeusz Łodziana
Fundator	Społeczny Komitet Budowy
Data budowy	18 lipca 1985
Data odsłonięcia	1986
Ważniejsze przebudowy	2011
Położenie na mapie Katowic Pomnik Trudu Górniczego
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pomnik Trudu Górniczego
Położenie na mapie województwa śląskiego Pomnik Trudu Górniczego
50°14′41,92″N 19°02′27,68″E/50,244978 19,041022

Pomnik Trudu Górniczego w Katowicach (w slangu skateboardzistów PTG) – pomnik w Katowicach w dzielnicy Osiedle Paderewskiego-Muchowiec, odsłonięty w 1986, wokół niego znajduje się skateplaza.

Historia

Pomnik miał stanowić istniejącą w przestrzeni miejskiej opozycję do powstającego spontanicznie pod kopalnią „Wujek” krzyża-monumentu, upamiętniającego masakrę górników, do której doszło 16 grudnia 1981. Decyzję o budowie Pomnika Trudu Górniczego podjął Komitet Wojewódzki Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w Katowicach w lipcu 1983. Rok wcześniej usunięto krzyż ustawiony przez górników przy bramie kopalnianej na ulicy Wincentego Pola na Brynowie. Oficjalnie władze komunistyczne pragnęły „odbudować właściwy stosunek do pracy”. W czerwcu 1983 na pobliskim lotnisku na Muchowcu w czasie nabożeństwa z udziałem tysięcy wiernych z całego Śląska papież Jan Paweł II mówił o istocie pracy ludzkiej w odniesieniu do encykliki Laborem exercens^[1][2]. W tym klimacie receptą na kryzys miało być ustanowienie nowego symbolu-pomnika, w którego budowę chciano zaangażować górników. Inicjatywę poparł Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pomysł poddano pod rozwagę dyrektorom kopalń i sekretarzom komitetów zakładowych PZPR. Dokument prezentujący założenia programowo-organizacyjne budowy powstał 3 sierpnia 1983. Pomysłodawcy chcieli, by budowę objął patronatem premier generał Wojciech Jaruzelski^[3]. Ostatecznie patronat nad budową przyjął minister górnictwa i energetyki generał Czesław Piotrowski.

W skład Komitetu Organizacyjnego Budowy Pomnika weszli między innymi emerytowany górnik Franciszek Apryas, górnik Adam Jessa, wiceprezydent miasta Katowice Eugeniusz Cofała, wiceminister górnictwa i energetyki Eugeniusz Ciszak oraz naczelny redaktor Trybuny Robotniczej Stanisław Wojtek. Rozpisano konkurs na projekt pomnika. Na czele komisji konkursowej stanął poseł z ramienia Stowarzyszenia „Pax” Jan Waleczek. Nadesłane prace zaprezentowane zostały na specjalnej wystawie zorganizowanej z okazji Dnia Górnika. Konkurs wygrał rzeźbiarz Tadeusz Łodziana. Wmurowanie aktu erekcyjnego miało miejsce 18 lipca 1985 w obecności wiceprezesa Rady Ministrów Zbigniewa Messnera i Czesława Piotrowskiego. Żelbetowy monument wykonało Przedsiębiorstwo Budowlane Przemysłu Węglowego, z kolei za odlanie płaskorzeźb i ich montaż odpowiadały Spółdzielnia Warszawa i POLMAG. Na pomnik złożyli się pracownicy resortu górnictwa, między innymi Jaworznicko-Mikołowskie Gwarectwo Węglowe i Centralny Ośrodek Informatyki Górnictwa. Na wiosnę 1986 koszt budowy szacowano na 300 milionów złotych. Pomnik odsłonięto w 1986^[3].

Plac przed pomnikiem od samego początku swojego istnienia był miejscem, na którym młodzież uprawiała skateboarding. Gdy w 2007 władze miasta zaplanowały przeniesienie monumentu, by teren przeznaczyć pod inwestycje, rolkarze, obawiając się, iż stracą miejsce treningowe, zaprotestowali^[4]. Do apelu o pozostawienie pomnika w starym miejscu przyłączyli się skaterzy z innych miast, a nawet spoza Polski, w sumie 3200 sportowców-amatorów^[5]. W 2011 teren placu przebudowano według projektu katowickiego architekta Kamila Czernego, przygotowując skatepark z oświetleniem^[6]. Remont kosztował ponad 2 miliony złotych. Na placu znajdują się: murki, schody, poręcze, banki, fale vertowe i podjazdy^[7]. Po bokach placu ułożono nawierzchnię ze szlifowanego betonu, na środku granitowe płyty. Oficjalne otwarcie nowego skateparku miało miejsce 10 października 2011^[8]. W 2012 i 2014 w skateparku przy Pomniku Trudu Górniczego gościli członkowie amerykańskiego teamu skateboardowego Bones. Ich pokazy śledziło 500 fanów^[9].

Galeria

Przypisy