Pomnik Zgody w Raciborzu
| ||
Pomnik | ||
Państwo | Polska | |
Miejscowość | Racibórz | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||
50°05′50,50″N 18°12′32,10″E/50,097361 18,208917 |
Pomnik Zgody w Raciborzu (znany również jako Statua Zgody) – murowana kapliczka w Raciborzu w kształcie dwukondygnacyjnego słupa z repliką figury św. Jana Nepomucena, położona w pobliżu tzw. nerki, czyli ronda ósemkowego ulic Kozielskiej, Reymonta, Londzina, Mariańskiej, Głubczyckiej i Mikołaja, najbliżej ulicy Mikołaja oraz Głubczyckiej, stanowiącej część drogi krajowej nr 45. Upamiętnia zawarcie zgody pomiędzy biskupem wrocławskim Tomaszem II a księciem Henrykiem IV.
Konflikt księcia z biskupem
Głównym przedmiotem trwającego 16 lat konfliktu pomiędzy księciem wrocławskim Henrykiem IV Probusem a biskupem wrocławskim Tomaszem II, który stanowi ważny epizod w historii Raciborza i całego Śląska, było zajęcie przez Kościół terenów de facto należących do Henryka IV[1]. Konflikt pomiędzy stronami coraz bardziej się zaostrzał, w 1284 r. doszło nawet do rzucenia klątwy na księcia przez Tomasza II i obłożenia interdyktem całego jego księstwa. Wreszcie spór przerodził się w otwarty konflikt zbrojny. Nieprzejednany dotąd biskup zmuszony został do opuszczenia Wrocławia. Początkowo udał się do swych posiadłości nysko-otmuchowskich, by następnie w 1285 r. znaleźć schronienie u Przemysława raciborskiego[2]. W Raciborzu, otoczony przez armię Henryka w 1287 r., ostatecznie uległ i 24 sierpnia udał się do jego namiotu, gdzie podobno obaj błaganiem na klęczkach sobie przebaczyli[3][4][5].
Charakterystyka
Tradycja przekazana przez Jana Długosza mówi, iż pomnik Zgody stanął dokładnie w miejscu pojednania między Henrykiem a Tomaszem. Pierwotnie zgodę upamiętniała niewielka budowla z obrazem, która rozpadła się w XVIII stuleciu. W XIX wieku w miejscu zawarcia zgody ponownie ustawiono stojącą w tym miejscu do dziś statuę, obraz zastępując figurką św. Jana Nepomucena. Jest to murowany z cegły, otynkowany, dwukondygnacyjny słup na rzucie kwadratu. Część dolna posiada nacięte narożniki i jest zamknięta gzymsem, w części górnej znajduje się wymieniona już figurka (ściślej – jej kopia, gdyż oryginał przeniesiono do lokalnego muzeum) nakryta daszkiem namiotowym z czerwoną dachówką. Całość zwieńczona jest niewielkim krzyżem na szczycie dachu[6][7][8]. W 1994 r. pomnik został odremontowany[9]. 11 grudnia 2010 r. przeniesiono go kilkanaście metrów dalej od ulicy, jako że narażony był na zderzenia z pojazdami[10].
Przypisy
- ↑ Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. s. 29.
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kantyki: Racibórz: Zarys rozwoju miasta. s. 51.
- ↑ Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. s. 62.
- ↑ Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. s. 30.
- ↑ Ewa Wawoczny: Dwieście legend i podań z terenu powiatu raciborskiego i okolic : materiały pomocnicze do edukacji regionalnej. s. 37.
- ↑ Alicja Gałecka-Paduchowa: Kapliczki, figury i krzyże przydrożne ziemi raciborskiej. s. 24.
- ↑ Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. s. 61.
- ↑ Iwona Baturo: Racibórz. Miasto na czasie. s. 64.
- ↑ Informacja z tablicy informacyjnej na pomniku.
- ↑ Grzegorz Wawoczny: Statua Zgody już w nowym miejscu (pol.). www.naszraciborz.pl, 11 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-11].
Bibliografia
- Alicja Gałecka-Paduchowa: Kapliczki, figury i krzyże przydrożne ziemi raciborskiej. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997. ISBN 83-85871-08-X. (pol.)
- Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. Katowice: Regionalna Fundacja Turystyki i Krajoznawstwa PTTK, 1994. ISBN 83-902723-2-6. (pol.)
- Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. Racibórz: Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej, 1979. (pol.)
- Iwona Baturo: Racibórz. Miasto na czasie. Kraków: Amistad Sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-7560-058-2. (pol.)
- Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kantyki: Racibórz: Zarys rozwoju miasta. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 1981. ISBN 83-216-0140-5. (pol.)
- Ewa Wawoczny: Dwieście legend i podań z terenu powiatu raciborskiego i okolic : materiały pomocnicze do edukacji regionalnej. Racibórz: WAW, 2005. ISBN 83-89802-02-3. (pol.)
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Symbol pomnika do legendy mapy
Uproszczona mapa Raciborza. Czarną kreską zaznaczono granice administracyjne Raciborza, szarą pogrubioną granice powiatów, szarą cienką granice gmin, kolorem pomarańczowym obszary zabudowane, kolorem zielonym obszary leśne, a kolorem niebieskim wody powierzchniowe.
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Racibórz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.28 N
- S: 49.90 N
- W: 18.03 E
- E: 18.51 E
Pomnik Zgody w Raciborzu