Pomnik Zgody w Raciborzu

Pomnik Zgody
Ilustracja
Pomnik
Państwo Polska
MiejscowośćRacibórz
Położenie na mapie Raciborza
Mapa konturowa Raciborza, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zgody”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zgody”
Położenie na mapie powiatu raciborskiego
Mapa konturowa powiatu raciborskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Zgody”
Ziemia50°05′50,50″N 18°12′32,10″E/50,097361 18,208917

Pomnik Zgody w Raciborzu (znany również jako Statua Zgody) – murowana kapliczka w Raciborzu w kształcie dwukondygnacyjnego słupa z repliką figury św. Jana Nepomucena, położona w pobliżu tzw. nerki, czyli ronda ósemkowego ulic Kozielskiej, Reymonta, Londzina, Mariańskiej, Głubczyckiej i Mikołaja, najbliżej ulicy Mikołaja oraz Głubczyckiej, stanowiącej część drogi krajowej nr 45. Upamiętnia zawarcie zgody pomiędzy biskupem wrocławskim Tomaszem II a księciem Henrykiem IV.

Konflikt księcia z biskupem

Głównym przedmiotem trwającego 16 lat konfliktu pomiędzy księciem wrocławskim Henrykiem IV Probusem a biskupem wrocławskim Tomaszem II, który stanowi ważny epizod w historii Raciborza i całego Śląska, było zajęcie przez Kościół terenów de facto należących do Henryka IV[1]. Konflikt pomiędzy stronami coraz bardziej się zaostrzał, w 1284 r. doszło nawet do rzucenia klątwy na księcia przez Tomasza II i obłożenia interdyktem całego jego księstwa. Wreszcie spór przerodził się w otwarty konflikt zbrojny. Nieprzejednany dotąd biskup zmuszony został do opuszczenia Wrocławia. Początkowo udał się do swych posiadłości nysko-otmuchowskich, by następnie w 1285 r. znaleźć schronienie u Przemysława raciborskiego[2]. W Raciborzu, otoczony przez armię Henryka w 1287 r., ostatecznie uległ i 24 sierpnia udał się do jego namiotu, gdzie podobno obaj błaganiem na klęczkach sobie przebaczyli[3][4][5].

Charakterystyka

Tradycja przekazana przez Jana Długosza mówi, iż pomnik Zgody stanął dokładnie w miejscu pojednania między Henrykiem a Tomaszem. Pierwotnie zgodę upamiętniała niewielka budowla z obrazem, która rozpadła się w XVIII stuleciu. W XIX wieku w miejscu zawarcia zgody ponownie ustawiono stojącą w tym miejscu do dziś statuę, obraz zastępując figurką św. Jana Nepomucena. Jest to murowany z cegły, otynkowany, dwukondygnacyjny słup na rzucie kwadratu. Część dolna posiada nacięte narożniki i jest zamknięta gzymsem, w części górnej znajduje się wymieniona już figurka (ściślej – jej kopia, gdyż oryginał przeniesiono do lokalnego muzeum) nakryta daszkiem namiotowym z czerwoną dachówką. Całość zwieńczona jest niewielkim krzyżem na szczycie dachu[6][7][8]. W 1994 r. pomnik został odremontowany[9]. 11 grudnia 2010 r. przeniesiono go kilkanaście metrów dalej od ulicy, jako że narażony był na zderzenia z pojazdami[10].

Przypisy

  1. Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. s. 29.
  2. Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kantyki: Racibórz: Zarys rozwoju miasta. s. 51.
  3. Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. s. 62.
  4. Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. s. 30.
  5. Ewa Wawoczny: Dwieście legend i podań z terenu powiatu raciborskiego i okolic : materiały pomocnicze do edukacji regionalnej. s. 37.
  6. Alicja Gałecka-Paduchowa: Kapliczki, figury i krzyże przydrożne ziemi raciborskiej. s. 24.
  7. Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. s. 61.
  8. Iwona Baturo: Racibórz. Miasto na czasie. s. 64.
  9. Informacja z tablicy informacyjnej na pomniku.
  10. Grzegorz Wawoczny: Statua Zgody już w nowym miejscu (pol.). www.naszraciborz.pl, 11 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-11].

Bibliografia

  • Alicja Gałecka-Paduchowa: Kapliczki, figury i krzyże przydrożne ziemi raciborskiej. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 1997. ISBN 83-85871-08-X. (pol.)
  • Henryk Stasiński, Edward Wieczorek: Racibórz i okolica : przewodnik. Katowice: Regionalna Fundacja Turystyki i Krajoznawstwa PTTK, 1994. ISBN 83-902723-2-6. (pol.)
  • Alojzy Nowara: Racibórz : historia w nazwach ulic, pomnikach i tablicach pamiątkowych. Racibórz: Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej, 1979. (pol.)
  • Iwona Baturo: Racibórz. Miasto na czasie. Kraków: Amistad Sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-7560-058-2. (pol.)
  • Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kantyki: Racibórz: Zarys rozwoju miasta. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 1981. ISBN 83-216-0140-5. (pol.)
  • Ewa Wawoczny: Dwieście legend i podań z terenu powiatu raciborskiego i okolic : materiały pomocnicze do edukacji regionalnej. Racibórz: WAW, 2005. ISBN 83-89802-02-3. (pol.)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Uproszczona mapa Raciborza.png
Uproszczona mapa Raciborza. Czarną kreską zaznaczono granice administracyjne Raciborza, szarą pogrubioną granice powiatów, szarą cienką granice gmin, kolorem pomarańczowym obszary zabudowane, kolorem zielonym obszary leśne, a kolorem niebieskim wody powierzchniowe.
Racibórz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Racibórz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.28 N
  • S: 49.90 N
  • W: 18.03 E
  • E: 18.51 E
POL Racibórz Pomnik zgody.JPG
Pomnik Zgody w Raciborzu