Pomnik ofiar I wojny światowej w Lwówku Śląskim

Pomnik ofiar I wojny światowej w Lwówku Śląskim
Kriegerdenkmal
Ilustracja
Pomnik ofiar I wojny światowej w Lwówku Śląskim z wieżą kościoła ewangelickiego w Lwówku Śląskim w tle
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Lwówek Śląski

Miejsce

Planty w Lwówku Śląskim

Styl architektoniczny

modernizm

Projektant

Möller

Fundator

Lwówek Śląski

Data budowy

luty 1922–lipiec 1922

Data odsłonięcia

26 lipca 1922

Ważniejsze przebudowy

2018

Położenie na mapie Lwówka Śląskiego
Mapa konturowa Lwówka Śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pomnik ofiar I wojny światowej w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pomnik ofiar I wojny światowej w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pomnik ofiar I wojny światowej w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski
Mapa konturowa gminy Lwówek Śląski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik ofiar I wojny światowej w Lwówku Śląskim”
Ziemia51°06′32,11″N 15°35′06,25″E/51,108920 15,585070

Pomnik ofiar I wojny światowej w Lwówku Śląskim – pomnik wojenny ku czci niemieckich żołnierzy poległych podczas I wojny światowej, znajdujący się na plantach w Lwówku Śląskim, przy zbiegu ulic Zamkowej i al. Wojska Polskiego. Pomnik tworzy półkolisty mur, na którym pierwotnie zamocowane były tablice z nazwiskami poległych w czasie wojny mieszkańców miasta i okolic. Mur zakończony jest pylonami z płaskorzeźbami postaci kobiety i mężczyzny. W centralnym miejscu pomnika stoi cokół z figurą wojownika z tarczą, który jest pogrążony w żałobie. Po 1945 roku pomnik był sukcesywnie niszczony[1].

Historia

Po zakończeniu I wojny światowej z inicjatywy niemieckich stowarzyszeń kombatanckich oraz Stahlheimu, by wzmocnić morale po przegranej wojnie, tworzono masowo pomniki wojenne w wielu miasteczkach i wioskach.

W 1922 roku w Lwówku Śląskim zapadła decyzja, by wznieść kamienny symbol ku czci żołnierzy poległych podczas I wojny światowej (1914–1918), ze szczególnym uwzględnieniem tych, którzy pochodzili z Lwówka Śląskiego. Na początku lutego 1922 roku zatwierdzone zostało położenie pomnika na lwóweckich plantach oraz główny projekt, który stworzył budowniczy miejski Möller (twórca m.in. projektu budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Lwówku Śląskim). Dwa miesiące później podano w lokalnej gazecie:

„Koszt robocizny mistrza kamieniarskiego przy piaskowcu na pomnik bohaterów dla poległych z miasta wyniósł 93 tys. marek, natomiast całkowite koszty wyniosły 150 tys. marek.”

Po zakończeniu prac, w niedzielę 26 lipca 1922 roku, na lwóweckiej promenadzie miało miejsce uroczyste odsłonięcie pomnika.

Pomnik miał za zadanie przypominać kolejnym pokoleniom, jakie były skutki wojen toczonych w Europie. Propagował postawę patriotyzmu, waleczności, bohaterstwa i poświęcenia. Z drugiej strony przypominał o tragicznym losie tych, którzy wyruszyli przed laty i zginęli na linii frontu. Sytuacja się zmieniła po 1945 roku, kiedy w mieście pojawili się Polacy, którzy w pomniku dopatrywali się symbolu niemieckiego militaryzmu. Po II wojnie światowej pomnik został częściowo zniszczony. Zdemontowano płyty z imionami i nazwiskami poległych, a wiele osób wykorzystywało to miejsce do zaspokajania swoich potrzeb fizjologicznych[2].

Charakterystyka

Pomnik składał się z kamiennej balustrady z nazwiskami poległych mieszkańców miasta. Dodatkowo w górnej krawędzi wykuto napis „Wir starben fūr euch” (pl. „Ginęliśmy za Was”). Mur oflankowano z dwóch stron cokołami z płaskorzeźbami mężczyzny z młotem i płaczącej kobiety. Owa kobieta była symbolem zrozpaczonych matek, sióstr i żon, które nie mogły pogodzić się ze śmiercią ukochanej osoby. Z kolei mężczyzna to symbol silnego ojca i brata, niewylewnego w uczuciach, także poświęcającego się dla swej ojczyzny, nie w boju, lecz codzienną pracą. W centrum pomnika umieszczono duży cokół z nietypową rzeźbą opartego o tarczę półnagiego wojownika, który wydaje się, że zasnął snem wiecznym, a razem z nim żołnierze.

„Całość utrzymana jest w stylu modernistycznym, w wydaniu typowym dla sztuki niemieckiej lat 20. XX w., ze skłonnością do monumentalizmu z cechami antykizującymi i symbolicznym przesłaniem: wojownik zgięty w bólu, ale przecież z tarczą, niepokonany do końca, żałobnica – symbol pogrążonych w smutku kobiet i robotnik – uosobienie siły, pracy oraz nadziei.”[3]

wrocławska historyk sztuki Małgorzata Stankiewicz

.

Rewitalizacja pomnika

Na 2018 rok zaplanowano konserwację pomnika w ramach środków, jakie Lwówek Śląski otrzymał z regionalnego programu operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na rewaloryzację murów obronnych.

Projektant stan zachowania pomnika określił jako przeciętny, a stopień osłabienia odporności mechanicznej kamienia jako niewielki, wskazując jednocześnie, iż w najgorszym stanie była posadzka kamienna, gdzie ok. 30% płyt było do wymiany. Ponadto drobnych napraw wymagał kamienny cokół, widoczny od tyłu kolumnady pełniący rolę fundamentu[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Lwówek Śląski – Pomnik ofiar I wojny światowej. Atrakcje turystyczne Lwówka Śląskiego. Ciekawe miejsca Lwówka Śląskiego, www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2017-09-01].
  2. Szymon Wrzesiński: Lwówecki pomnik ofiar I wojny światowej. lwowecki.info, 22 lutego 2016. [dostęp 2017-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-27)].
  3. Przemysław Popławski: Śladami lwóweckich pomników. lwowecki.info, 9 maja 2017. [dostęp 2017-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-02)].
  4. Pomnik Poległych w I Wojnie Światowej zostanie poddany konserwacji. lwowecki.info, 23 sierpnia 2017. [dostęp 2017-09-12].

Media użyte na tej stronie

Lwówek Śląski location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Lwówek Śląski, Poland, location maps
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Lwówek Ślaski Pomnik.JPG
Pomnik pamięci ofiar I wojny światowej we Lwówku Śląskim.