Pomnik spadochroniarzy pod Sokołowem
![]() Pomnik w 2014 roku | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Projektant | |
Materiał | |
Data budowy | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
![]() |
Pomnik spadochroniarzy pod Sokołowem – betonowy dawny pomnik polskich i radzieckich spadochroniarzy, zlokalizowany w gminie Lubasz około 3 kilometry na północny wschód od Klempicza i 1,5 kilometra na południe od Sokołowa, na terenie leśnictwa Annogóra, w pobliżu samotnego gospodarstwa zwanego Brzeg, bezpośrednio przy drodze wojewódzkiej nr 182.
Pomnik upamiętniał spadochroniarzy Polskiego Samodzielnego Batalionu Specjalnego 1 Armii Wojska Polskiego, którzy działali w obrębie Puszczy Noteckiej jesienią i zimą 1944, zbierając informacje o wojskach niemieckich na tym obszarze. Stał w miejscu ich lądowania w dniu 7 września 1944. Na cokole wymienione były nazwiska:
- porucznik Sergiusz Iliaszewicz (dowódca)
- porucznik Stanisław Maciejewski
- porucznik Wojciech Skoracki
- podporucznik Józef Dłużak
- starszy sierżant Roman Żmudziński
- starszina Mikołaj
- starszina Borys
- plutonowy Antoni Hertel
- kapral Franciszek Płachta
- szeregowy Henryk Szafruga
- szeregowy Jan Promiński
Monument wykonany w 1974 przez Jerzego Sobocińskiego o formie czteroosobowej grupy figuralnej z bronią w ręku. Jedna z postaci została ujęta w momencie zwijania wyoblonej czaszy spadochronu. Na cokole umieszczono tablicę pamiątkową ku pamięci Józefa (1899–1945) i Franciszki (1904–1945) Furmanów którzy za udzielenie pomocy dwóm spadochroniarzom zostali zamordowani – Józef Furman w niemieckim obozie koncentracyjnym Sachsenhausen a Franciszka Furman w obozie karno-śledczym Żabikowo.
W lutym 2015 pomnik poważnie zdewastowano. Trzem postaciom żołnierzy urwano głowy, a czwartej ją odłupano. Wyłamano też karabiny, trzymane przez wojskowych w rękach. Na monumencie umieszczono ponadto napis sprayem: Goń z pomnika bolszewika, znaki Polski Walczącej oraz wyrwano część liter tworzących napis „Polskim i radzieckim spadochroniarzom”, zostawiając jedynie ostatni wyraz i dopisując czarnym sprayem „zdrajcom”. Sprawców dewastacji nie wykryto[1].
W 2021 roku stary napis na pomniku dotyczący sowieckiej grupy zwiadowczej na mocy obowiązującej ustawy dekomunizacyjnej i decyzją władz gminy został usunięty. Nowy napis zgodnie z życzeniem mieszkańców będzie poświęcony wszystkim ofiarom II wojny światowej (również spadochroniarzom) i zostanie umieszczony po uzgodnieniu jego treści[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ TVN24.pl: Zniszczony pomnik polskich i radzieckich spadochroniarzy. „Komuś się przestał podobać” (pol.). 2015-02-26. [dostęp 2018-06-21].
- ↑ Pomnik w Sokołowie - relikt tragicznej przeszłości, czy hołd bohaterom?. W: Czarnkow.INFO [on-line]. Przedsiębiorstwo Telekomunikacyjne "NetBase Elektronika Informatyka Komunikacja", 2021. [dostęp 2021-02-17].
Bibliografia
- Słownik krajoznawczy Wielkopolski, Paweł Anders (red.), Włodzimierz Łęcki (red.), Piotr Maluśkiewicz (red.), Warszawa/Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, s. 251, ISBN 83-01-10630-1, OCLC 830056994 .
- napis na pomniku in situ.
- Powiat obornicki, mapa 1:80.000, TopMapa, Poznań, 2007, ISBN 978-83-7445-037-9.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Symbol pomnika do legendy mapy
Autor:
Mapa gminy Lubasz, Polska
Autor: Monikoska, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik polskich i radzieckich spadochroniarzy w Sokołowie.
Autor:
Mapa powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego, Polska